Impormasyon alang sa mga refugee

Pagtrabaho ug mga trabaho sa Iceland

Ang gidaghanon sa panarbaho (ang proporsiyon sa mga tawo nga nagtrabaho) sa Iceland taas kaayo. Sa kadaghanan sa mga pamilya, ang mga hamtong kasagaran kinahanglan nga magtrabaho aron makadumala sa ilang balay. Kon ang duha magtrabaho sa gawas sa balay, kinahanglang magtinabangay usab sila sa pagbuhat sa buluhaton sa balay ug pagmatuto sa ilang mga anak.

Importante ang pagbaton ug trabaho, ug dili lang tungod kay nakakuwarta ka. Nagpadayon usab kini kanimo nga aktibo, nag-apil kanimo sa katilingban, nagtabang kanimo nga makighigala ug nagdula sa imong bahin sa komunidad; moresulta kini sa mas dato nga kasinatian sa kinabuhi.

Internasyonal nga proteksyon ug mga permiso sa pagtrabaho

Kung naa ka sa ilawom sa internasyonal nga proteksyon sa Iceland, mahimo kang magpuyo ug magtrabaho sa nasud. Dili nimo kinahanglan nga mag-aplay alang sa usa ka espesyal nga permiso sa pagtrabaho, ug mahimo ka magtrabaho alang sa bisan kinsa nga empleyado.

Mga permiso sa pagpuyo sa humanitarian grounds ug mga permiso sa pagtrabaho

Kung gihatagan ka ug residence permit sa humanitarian grounds ( af mannúðarástæðum ), mahimo kang magpuyo sa Iceland apan dili ka awtomatik nga makatrabaho dinhi. Palihug timan-i:

• Kinahanglan kang mag-aplay sa The Directorate of Immigration ( Útlendingastofnun ) para sa temporaryo nga permiso sa pagtrabaho. Aron mahimo kini, kinahanglan ka magpadala usa ka kontrata sa pagpanarbaho.
• Ang mga permiso sa pagtrabaho nga gihatag sa mga langyaw nga nasyonalidad nga nagpuyo sa Iceland ubos sa temporaryo nga mga permiso sa pagpuyo nalambigit sa ID ( kennitala ) sa ilang amo; kung ikaw adunay kini nga klase sa permiso sa pagtrabaho, mahimo ka lamang magtrabaho alang niana.
• Ang una nga temporaryo nga permiso sa pagtrabaho balido sa labing taas nga usa Kinahanglan nimo kini i-renew kung imong gi-renew ang imong permiso sa pagpuyo.
• Ang temporaryo nga mga permiso sa pagtrabaho mahimong mabag-o hangtod sa duha ka tuig matag higayon.
• Human sa domiciled (adunay lögheimili ) sa Iceland sulod sa tulo ka padayon nga tuig, ug usa ka temporaryo nga permiso sa pagtrabaho, mahimo kang mag-aplay alang sa usa ka permanenteng permiso sa pagtrabaho ( óbundið atvinnuleyfi ). Ang mga permanenteng permiso sa pagtrabaho wala malambigit sa bisan unsang partikular nga amo.

Ang Directorate of Labor ( Vinnumálastofnun, minubo nga VMST )

Adunay usa ka espesyal nga grupo sa mga kawani sa direktoryo aron sa pagtambag ug pagtabang sa mga kagiw sa:

• Nangitag trabaho.
• Tambag sa mga oportunidad sa pagtuon (pagkat-on) ug pagtrabaho.
• Pagkat-on sa Icelandic ug pagkat-on bahin sa Icelandic nga katilingban.
• Ang ubang mga paagi sa pagpabiling aktibo.
• Pagtrabaho uban ang suporta.

Abli ang VMST Lunes-Biyernes gikan sa 09-15. Mahimo kang magtelepono ug mag-book og appointment sa usa ka magtatambag (advisor). Ang VMST adunay mga sanga sa tibuok Iceland.

Tan-awa dinhi aron makit-an ang labing duol kanimo:

https://www.vinnumalastofnun.is/um-okkur/thjonustuskrifstofur

• Kringlan 1, 103 Reykjavík. Tel.: 515 4800

• Krossmói 4a – 2nd floor, 260 Reykjanesbær Tel.: 515 4800

Pagbayloay sa trabaho (mga ahensya sa pagpangita og trabaho; mga ahensya sa pagpanarbaho)

Adunay usa ka espesyal nga grupo sa mga kawani sa VMS aron matabangan ang mga kagiw sa pagpangita og trabaho. Adunay usab usa ka lista sa mga ahensya sa pagpanarbaho sa website sa VMS: https://www.vinnumalastofnun.is/storf-i-bodi/adrar-vinnumidlanir

Makita usab nimo ang mga bakanteng trabaho nga gi-advertise dinhi:

www.storf.is

www.alfred.is

www.job.visir.is

www.mbl.is/atvinna

www.reykjavik.is/laus-storf

https://www.stjornarradid.is/efst-a-baugi/laus-storf-a-starfatorgi

Pagtimbang-timbang ug pag-ila sa mga langyaw nga kwalipikasyon

• Ang ENIC/NARIC Iceland naghatag og tabang sa pag-ila sa mga kwalipikasyon (mga eksaminasyon, grado, diploma) gikan sa gawas sa Iceland, apan wala kini mag-isyu og mga lisensya sa pag-operate. http://www.enicnaric.is
• Ang IDAN Education Center (IÐAN fræðslusetur) nag-evaluate sa langyaw nga vocational qualifications (gawas sa electrical trades): https://idan.is
• Ang Rafmennt nagdumala sa ebalwasyon ug pag-ila sa mga kwalipikasyon sa elektrikal nga pamatigayon: https://www.rafmennt.is
• Ang Directorate of Public Health ( Embætti landlæknis ), ang Directorate of Education ( Menntamálatofnun ) ug ang Ministry of Industries and Innovation ( Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið ) naghatag og mga lisensya sa pag-operate alang sa mga propesyon ug mga patigayon ubos sa ilang awtoridad.

Ang usa ka magtatambag sa VMST makapatin-aw kanimo kung asa ug kung giunsa nimo masusi ug mailhan ang imong mga kwalipikasyon o mga lisensya sa pag-operate sa Iceland.

Mga buhis

• Ang sistema sa kaayohan sa Iceland gipondohan sa mga buhis nga kitang tanan Gigamit sa estado ang kuwarta nga gibayad sa buhis aron matubag ang mga gasto sa serbisyo publiko, sistema sa eskuylahan, sistema sa pag-atiman sa kahimsog, pagtukod ug pagmentinar sa mga dalan, pagbayad sa benepisyo, ug uban pa.
• Ang buhis sa kinitaan ( tekjuskattur ) gikuha gikan sa tanang suhol ug moadto sa estado; municipal tax ( útsvar ) maoy buhis sa suhol nga ibayad sa lokal nga awtoridad (munisipyo) diin ikaw nagpuyo.

Buhis ug personal nga buhis nga kredito

• Kinahanglan ka nga magbayad buhis sa tanan nimong kinitaan ug bisan unsang ubang pinansyal nga tabang nga imong nadawat.
• Ang matag usa gihatagan ug personal nga buhis nga kredito ( persónuafsláttur ). Kini mao ang ISK 56,447 matag bulan sa 2020. Kini nagpasabut nga kung ang imong buhis kalkulado nga ISK 100,000 matag bulan, magbayad ka lamang sa ISK 43,523. Mahimong ipaambit sa mga magtiayon ang ilang personal nga mga kredito sa buhis.
• Ikaw ang responsable kung giunsa paggamit ang imong personal nga kredito sa buhis.
• Ang mga personal nga kredito sa buhis dili madala gikan sa usa ka tuig ngadto sa sunod.
• Ang imong personal nga kredito sa buhis nagsugod sa petsa diin ang imong domicile (legal nga adres; lögheimili ) narehistro sa National Registry. Kung, pananglitan, mokita ka og kwarta sugod sa Enero, apan ang imong domicile narehistro sa Marso, kinahanglan nimong sigurohon nga ang imong amo wala maghunahuna nga ikaw adunay personal nga tax credit sa Enero ug Pebrero; kung mahitabo kini, mangutang ka sa mga awtoridad sa buhis. Kinahanglan ka nga mag-amping labi na kung giunsa ang paggamit sa imong personal nga kredito sa buhis kung nagtrabaho ka sa duha o daghang mga trabaho, kung nakadawat ka bayad gikan sa Parental Leave Fund ( fæðingarorlofssjóður ) o gikan sa Directorate of Labor o pinansyal nga tabang gikan sa imong lokal nga awtoridad.
• Kung, sa sayup, labaw sa 100% nga personal nga kredito sa buhis ang gipadapat kanimo (pananglitan, kung nagtrabaho ka sa labaw sa usa ka amo, o nakadawat mga bayad sa benepisyo gikan sa labaw sa usa ka institusyon), kinahanglan nimo nga ibalik ang salapi sa buhis mga awtoridad. Kinahanglang sultihan nimo ang imong mga amo o ubang mga tinubdan sa pagbayad kung giunsa paggamit ang imong personal nga buhis nga kredito ug siguroha nga ang husto nga proporsiyon gigamit.

Mga pagbalik sa buhis ( skattaskýrslur, skattframtal )

• Ang imong tax return ( skattframtal ) usa ka dokumento nga nagpakita sa tanan nimo nga kinitaan (sweldo, bayad) ug usab kung unsa ang imong gipanag-iya (imong mga kabtangan) ug unsa nga kwarta ang imong nautang (liabilities; skuldir ) sa miaging Ang mga awtoridad sa buhis kinahanglan adunay husto nga impormasyon aron nga makalkulo nila kung unsa nga mga buhis ang kinahanglan nimong bayran o unsa nga mga benepisyo ang imong madawat.
• Kinahanglan nimo ipadala ang imong tax return on-line sa http://skattur.is sa sinugdanan sa Marso matag tuig.
• Log in ka sa website sa buhis nga adunay code gikan sa RSK (ang awtoridad sa buhis) o gamit ang electronic ID.
• Ang Icelandic Revenue and Customs (RSK, ang awtoridad sa buhis) nag-andam sa imong on-line nga tax return, apan kinahanglang susihon nimo kini sa dili pa kini aprobahan.
• Mahimo kang personal nga moadto sa opisina sa buhis sa Reykjavík ug Akureyri alang sa tabang sa imong tax return, o mangayo og tabang pinaagi sa telepono sa 422-1000.
• Ang RSK wala maghatag (Kung dili ka makasulti sa Icelandic o English kinahanglan nimo nga adunay imong kaugalingon nga tighubad).

Mga instruksiyon sa English kon unsaon pagpadala sa imong tax return: https://www.rsk.is/media/baeklingar/rsk_0812_2020.en.pdf

Mga unyon sa patigayon

• Ang nag-unang tahas sa mga unyon sa mamumuo mao ang paghimo og mga kasabotan uban sa mga amo bahin sa suholan ug uban pang mga termino (bakasyon, oras sa pagtrabaho, bakasyon sa sakit) nga madawat sa mga miyembro sa unyon ug sa pagpanalipod sa ilang mga interes sa labor market.
• Ang matag usa nga mobayad sa mga bayrunon (salapi kada bulan) sa usa ka unyon sa mga mamumuo makaangkon og mga katungod sa unyon ug makatigom og mas daghang mga katungod sa paglabay sa panahon, bisan sa mubo nga panahon sa trabaho.

Sa unsang paagi ang imong unyon sa patigayon makatabang kanimo

• Uban ang kasayuran bahin sa imong mga katungod ug katungdanan sa merkado sa pamuo.
• Pinaagi sa pagtabang kanimo sa pagkalkulo sa imong sweldo.
• Pagtabang kanimo kung nagduda ka nga ang imong mga katungod gilapas.
• Nagkalain-laing matang sa grants (pinansyal nga tabang) ug uban pang serbisyo.
• Pag-access sa vocational rehabilitation kung nasakit ka o naaksidente sa trabaho.
• Ang ubang mga unyon sa patigayon nagbayad ug bahin sa gasto kon kinahanglan kang mobiyahe tali sa lain-laing mga bahin sa nasud alang sa operasyon o medikal nga eksaminasyon nga gireseta sa usa ka doktor, apan kung una ka nga nag-aplay alang sa tabang gikan sa Social Insurance Administration ( Tryggingarstofnun ) ug sa imong aplikasyon gibalibaran na.

Pinansyal nga tabang (grants) gikan sa mga unyon sa mamumuo

• Mga hatag alang kanimo nga makatambong sa mga workshop ug magtuon kauban ang imong trabaho.
• Mga grant para sa pagtabang nimo sa pagpauswag ug pag-atiman sa imong panglawas, pananglitan sa pagbayad sa cancer testing, masahe, physiotherapy, fitness classes, baso o contact lens, hearing aid, konsultasyon sa mga psychologist/psychiatrist, etc.
• Per diem allowances (pinansyal nga suporta alang sa matag adlaw kon ikaw masakit; sjúkradagpeningar ).
• Mga grants aron makatabang sa paggasto tungod kay ang imong kapikas o anak nasakit.
• Vacation grants o pagbayad sa gasto sa pag-abang sa summer holiday cottages ( orlofshús ) o mga apartment nga magamit alang sa mugbo nga abang ( orlofsíbúðir ).

Gibayran ilawom sa lamesa ( svört vinna )

Kung ang mga trabahante mabayran sa ilang trabaho sa cash ug walay invoice ( reikningur ), walay resibo ( kvittun ) ug walay pay-slip ( launaseðill ), kini gitawag nga 'bayad ubos sa lamesa' ( svört vinna, að vinna svart – ' nagtrabaho itom'). Kini supak sa balaod ug kini nagpahuyang sa pag-atiman sa panglawas, kaayohan sa katilingban ug mga sistema sa edukasyon. Kung gidawat nimo ang bayad 'sa ilawom sa lamesa' dili ka usab makakuha mga katungod sa parehas nga paagi sa ubang mga trabahante.

• Wala kay sweldo kung nagbakasyon ka (annual holiday).
• Wala kay sweldo kung nasakit ka o dili makatrabaho human sa aksidente.
• Dili ka maseguro kung naaksidente ka samtang naa ka sa trabaho.
• Wala kay katungod sa benepisyo sa pagkawalay trabaho (bayad kung mawad-an ka og trabaho) o leave sa ginikanan (oras sa trabaho human matawo ang usa ka bata).

Paglimbong sa buhis (paglikay sa buhis, pagpanikas sa buhis)

• Kung, sa katuyoan, likayan nimo ang pagbayad sa buhis, kinahanglan ka nga magbayad usa ka multa nga labing menos kaduha sa kantidad nga kinahanglan nimong ibayad. Ang multa mahimong mokabat sa napulo ka pilo sa kantidad.
• Alang sa dinagkong pagpanikas sa buhis mahimo kang mapriso hangtod sa unom.

Mga bata ug ilang mga katungod

Ang mga tawo nga ubos sa edad nga 18 giklasipikar isip mga bata. Sila mga legal nga menor de edad (dili sila makahimo sa mga responsibilidad sumala sa balaod) ug ang ilang mga ginikanan mao ang ilang mga magbalantay. Ang mga ginikanan adunay katungdanan sa pag-atiman sa ilang mga anak, pag-atiman kanila ug pagtagad kanila uban ang pagtahud. Kon ang mga ginikanan mohimog importanteng mga desisyon alang sa ilang mga anak, kinahanglang mamati sila sa ilang mga panglantaw ug tahuron sila, sumala sa edad ug pagkahamtong sa mga anak. Kon mas tigulang ang bata, mas daghan ang iyang mga opinyon.

• Ang mga bata adunay katungod sa paggahin og panahon uban sa ilang mga ginikanan, bisan kung ang mga ginikanan wala magpuyo
• Ang mga ginikanan adunay katungdanan sa pagpanalipod sa ilang mga anak batok sa walay pagtahud nga pagtratar, mental nga kabangis ug pisikal nga kapintasan. Ang mga ginikanan dili tugotan sa paggawi nga bayolente ngadto sa ilang mga anak.
• Ang mga ginikanan adunay katungdanan sa paghatag sa ilang mga anak og balay, sinina, pagkaon, kagamitan sa eskwelahan ug uban pang gikinahanglan nga mga butang.

(Kini nga impormasyon gikan sa website sa Children's Ombudsman, https://www.barn.is/born-og-unglingar/rettindi-barna-og-unglinga/ )

• Gidili ang corporal (pisikal) nga silot. Makapangayo ka ug tambag ug tabang gikan sa usa ka social worker nga adunay mga paagi sa pagpadako sa mga bata nga giila sa Iceland.
• Sumala sa balaod sa Iceland, ang pagputol sa kinatawo sa babaye hugot nga gidili, bisan pa kung kini gihimo sa Iceland o Ang silot nga gidala niini mahimong hangtod sa 16 ka tuig nga pagkabilanggo. Ang duha ka pagsulay sa krimen, ingon man ang pag-apil sa ingon nga buhat, adunay silot usab. Ang Balaod mapadapat sa tanang Icelandic citizen, ingon man niadtong nagpuyo sa Iceland, sa panahon sa krimen.
• Ang mga bata mahimong dili minyo sa Bisan unsang sertipiko sa kaminyoon nga nagpakita nga ang usa o ang duha nga mga tawo sa usa ka kaminyuon ubos sa edad nga 18 sa panahon sa kaminyoon dili gidawat nga balido sa Iceland.

Alang sa dugang nga impormasyon bahin sa mga katungod sa mga bata sa Iceland, tan-awa ang:

• https://www.barn.is/born-og-unglingar/rettindi-barna-og-unglinga/
• https://www.island.is/born
• https://reykjavik.is/rettindi-barna

Preschool

• Ang preschool (kindergarten) mao ang unang yugto sa sistema sa eskwelahan sa Iceland, ug para sa mga bata nga nag-edad og 6 anyos paubos. Ang mga preschool nagsunod sa usa ka espesyal nga programa (National Curriculum Guide).
• Ang preschool dili obligado sa Iceland, apan mga 96% sa mga bata nga nag-edad og 3-5 ang mitambong
• Ang mga kawani sa preschool mga propesyonal nga gibansay sa pagtudlo, pag-edukar, ug pag-atiman sa mga bata. Daghang paningkamot ang gihimo aron sila mobati nga maayo ug mapalambo ang ilang mga talento sa labing taas, sumala sa matag usa nga kinahanglan.
• Ang mga bata sa preschool makakat-on pinaagi sa pagdula ug paghimo Kini nga mga kalihokan nagbutang sa basehan sa ilang edukasyon sa sunod nga lebel sa eskwelahan. Ang mga bata nga nakaagi na sa preschool mas andam sa pagkat-on sa junior (compulsory) nga eskwelahan. Tinuod kini ilabina sa kaso sa mga bata nga wala magdako nga nagsultig Icelandic sa balay: nakakat-on sila niini sa preschool.
• Ang mga kalihokan sa preschool naghatag sa mga bata kansang inahan nga pinulongan (unang pinulongan) dili Icelandic usa ka maayong basehan sa Icelandic. Sa samang higayon, ang mga ginikanan gidasig sa pagsuporta sa mga kahanas ug pagkat-on sa unang pinulongan sa bata sa lainlaing paagi.
• Ang mga preschool naningkamot, kutob sa ilang mahimo, sa pagsiguro nga ang importante nga impormasyon ipresentar sa ubang mga pinulongan alang sa mga bata ug sa ilang mga ginikanan.
• Kinahanglang iparehistro sa mga ginikanan ang ilang mga anak alang sa mga lugar sa preschool. Gihimo nimo kini sa on-line (computer) nga sistema sa mga munisipyo (lokal nga awtoridad; pananglitan, Reykjavík, Kópavogur). Alang niini, kinahanglan nga adunay usa ka electronic ID.
• Ang mga munisipyo nag-subsidize (nagbayad ug dakong bahin sa gasto sa) mga preschool, apan ang mga preschool dili hingpit nga walay bayad. Ang gasto alang sa matag bulan gamay nga lahi gikan sa usa ka lugar ngadto sa lain. Ang mga ginikanan nga ulitawo, o nagtungha o adunay labaw sa usa ka anak nga nagtungha sa preschool, mobayad og mas gamay nga bayranan.
• Ang mga bata sa preschool magdula sa gawas sa kadaghanan nga mga adlaw, busa importante nga sila adunay husto nga sinina sumala sa panahon (bugnaw nga hangin, niyebe, ulan o adlaw). http://morsmal.no/no/foreldre-norsk/2382-kle-barna-riktig-i-vinterkulda
• Ang mga ginikanan magpabilin uban sa ilang mga anak sa preschool sa unang mga adlaw aron matabangan sila nga maanad niini. Didto, ang mga ginikanan gihatagan sa tanan nga labing hinungdanon nga kasayuran.
• Alang sa dugang bahin sa mga preschool sa daghang pinulongan, tan-awa ang Reykjavík City website: https://reykjavik.is/baeklingar-fyrir-foreldra-brochures-parents

Junior school ( grunnskóli; compulsory school, hangtod sa edad nga 16)

• Sumala sa balaod, ang tanan nga mga bata sa Iceland nga nag-edad 6-16 kinahanglan nga moadto sa
• Ang tanan nga mga eskwelahan nagtrabaho sumala sa National Curriculum Guide for Compulsory Schools, nga gitakda sa Althingi (parlamento). Ang tanan nga mga bata adunay patas nga katungod sa pag-eskwela, ug ang mga kawani naningkamot nga sila mobati nga maayo sa eskwelahan ug mouswag sa ilang buluhaton sa eskwelahan.
• Ang tanan nga junior nga mga eskwelahan nagsunod sa usa ka espesyal nga programa aron matabangan ang mga bata nga mohaum (angay) sa eskuylahan kung dili sila makasulti og Icelandic sa balay.
• Ang mga bata kansang pinulongan sa panimalay dili Icelandic adunay katungod nga tudloan sa Icelandic isip ilang ikaduhang pinulongan. Ang ilang mga ginikanan gidasig usab sa pagtabang kanila sa pagkat-on sa ilang kaugalingong mga pinulongan sa panimalay sa lainlaing paagi.
• Ang mga junior nga eskwelahan naningkamot, kutob sa ilang mahimo, aron masiguro nga ang impormasyon nga importante alang sa kontak tali sa mga magtutudlo ug mga ginikanan mahubad.
• Ang mga ginikanan kinahanglan nga magparehistro sa ilang mga anak alang sa junior school ug human sa eskwelahan nga mga kalihokan Buhaton nimo kini sa on-line (computer) nga sistema sa mga munisipyo (lokal nga awtoridad; pananglitan, Reykjavík, Kópavogur). Alang niini, kinahanglan nga adunay usa ka electronic ID.
• Ang junior nga eskwelahan sa Iceland walay bayad.
• Kadaghanan sa mga bata moadto sa lokal nga junior nga eskwelahan sa ilang lugar. Gigrupo sila sa mga klase sa edad, dili sa abilidad.
• Ang mga ginikanan adunay katungdanan sa pagsulti sa eskwelahan kung ang usa ka bata nasakit o kinahanglan nga dili makaeskwela tungod sa ubang mga hinungdan. Kinahanglan nimo nga pangayoon ang mga punoan nga magtutudlo, sa pagsulat, alang sa pagtugot sa imong anak nga dili motungha sa eskuylahan sa bisan unsang hinungdan.
• https://mml.reykjavik.is/bruarsmidi/

Junior school, human-school nga mga pasilidad ug social centers

• Ang sports ug swimming kay obligado para sa tanang bata sa Icelandic junior schools. Kasagaran, ang mga lalaki ug babaye mag-uban niini nga mga leksyon.
• Ang mga estudyante (mga bata) sa Icelandic nga junior nga mga eskwelahan moadto sa gawas kaduha sa usa ka adlaw alang sa mugbo nga mga pahulay mao nga hinungdanon alang kanila nga adunay husto nga sinina alang sa panahon.
• Importante alang sa mga bata nga magdala og himsog nga snack food sa eskwelahan uban kanila. Ang mga tam-is dili gitugutan sa junior Kinahanglan nga magdala sila og tubig nga imnon (dili fruit juice). Sa kadaghanan sa mga eskwelahan, ang mga bata mahimong mokaon og init nga pagkaon sa oras sa paniudto. Ang mga ginikanan kinahanglan nga mobayad og gamay nga bayad alang niini nga mga pagkaon.
• Sa daghang mga municipal nga lugar, ang mga estudyante makadawat og tabang sa ilang homework, sa eskwelahan man o sa lokal nga librarya.
• Kadaghanan sa mga eskwelahan adunay mga pasilidad human sa klase ( frístundaheimili ) nga nagtanyag og organisado nga mga kalihokan sa kalingawan alang sa mga bata nga nag-edad og 6-9 human sa oras sa pagtungha; kinahanglan nga mobayad ka ug gamay nga bayad alang niini. Ang mga bata adunay higayon nga makig-istorya sa usag usa, makighigala ug makakat-on sa Icelandic pinaagi sa pagdula uban
• Sa kadaghanan nga mga lugar, bisan sa mga eskuylahan o duol kanila, adunay mga sentro sa sosyal ( félagsmiðstöðvar ) nga nagtanyag mga sosyal nga kalihokan alang sa mga bata nga nag-edad 10-16. Gidisenyo kini aron maapil sila sa positibo nga sosyal nga interaksyon. Ang ubang mga sentro bukas sa hapon ug gabii; ang uban sa breaktime sa eskwelahan o sa paniudto sa eskwelahan.

Mga eskuylahan sa Iceland - mga tradisyon ug kostumbre

Ang mga junior nga eskwelahan adunay mga konseho sa eskuylahan, konseho sa mga estudyante ug mga asosasyon sa mga ginikanan aron maatiman ang interes sa mga estudyante.

• Pipila ka espesyal nga mga panghitabo mahitabo sa tuig: mga party ug mga biyahe nga giorganisar sa eskwelahan, ang konseho sa mga estudyante, ang mga representante sa klase o ang mga ginikanan Kini nga mga panghitabo espesyal nga gipahibalo.
• Importante nga ikaw ug ang eskwelahan mag-estorya ug magtinabangay. Makigkita ka sa mga magtutudlo kaduha matag tuig aron hisgutan ang imong mga anak ug kung unsa ang ilang kahimtang sa eskuylahan. Kinahanglan nga mobati ka nga gawasnon sa pagkontak sa eskuylahan nga mas kanunay kung gusto nimo.
• Importante nga ikaw (ang mga ginikanan) moadto sa mga party sa klase uban sa imong mga anak aron mahatagan sila ug pagtagad ug suporta, makita ang imong anak sa palibot sa eskwelahan, tan-awon kung unsa ang nahitabo sa eskwelahan ug makigkita sa mga klasmeyt sa imong mga anak ug sa ilang mga ginikanan.
• Kasagaran nga ang mga ginikanan sa mga bata nga mag-uban sa pagdula daghan usab nga kontak sa usag usa.
• Ang mga partido sa adlawng natawhan hinungdanon nga sosyal nga mga kalihokan alang sa mga bata sa Iceland. Ang mga bata nga adunay mga adlaw nga natawhan nga magkasuod kanunay nga mag-ambit sa usa ka salo-salo aron makahimo sa pag-imbitar og daghan Usahay sila mag-imbitar lamang sa mga babaye, o mga lalaki lamang, o sa tibuok klase, ug importante nga dili biyaan ang bisan kinsa. Ang mga ginikanan kanunay nga maghimo usa ka kasabutan kung pila ang gasto sa mga regalo.
• Ang mga bata sa junior nga eskwelahan dili kasagaran magsul-ob og eskwelahan

Mga kalihokan sa sports, art ug kalingawan

Giisip nga importante nga ang mga bata moapil sa mga kalihokan sa kalingawan (sa gawas sa oras sa eskwelahan): sports, arts ug mga dula. Kini nga mga kalihokan adunay hinungdanon nga bahin sa mga lakang sa pagpugong. Giawhag ka sa pagsuporta ug pagtabang sa imong mga anak sa pag-apil sa aktibong bahin sa ubang mga bata niining organisado nga mga kalihokan. Importante nga mahibal-an ang mahitungod sa mga kalihokan nga gitanyag sa imong lugar. Kon makakita ka ug haom nga kalihokan alang sa imong mga anak, kini makatabang kanila sa pagpakighigala ug paghatag kanila ug kahigayonan nga maanad sa pagsultig Icelandic. Kadaghanan sa mga lungsod naghatag ug mga grants (pagbayad sa salapi) aron mahimo nga posible nga ang mga bata makasunod sa mga kalihokan sa kalingawan.

• Ang nag-unang tumong sa mga grants mao ang paghimo nga posible alang sa tanang mga bata ug mga batan-on (nag-edad 6-18) sa pag-apil sa positibo nga mga kalihokan human sa eskwelahan bisan unsa nga matang sa mga panimalay sila gikan ug kon ang ilang mga ginikanan adunahan o kabus.
• Ang mga grants dili pareho sa tanang munisipyo (lungsod) apan ISK 35,000 – 50,000 kada tuig kada bata.
• Ang mga grants gibayad sa elektronik nga paagi (on-line), direkta sa sports o leisure club
• Sa kadaghanan sa mga lungsod, kinahanglan ka magparehistro sa lokal nga on-line nga sistema (eg Rafræn Reykjavík , Mitt Reykjanes o Mínar síður sa Hafnarfjörður) aron marehistro ang imong mga anak sa eskwelahan, preschool, mga kalihokan sa kalingawan, ug uban pa. Alang niini, kinahanglan nimo usa ka electronic ID ( rafræn skilriki ).

Upper secondary school ( framhaldsskóli )

• Ang taas nga sekondarya nga eskwelahan nag-andam sa mga estudyante alang sa paggawas sa trabaho o pagpadayon sa dugang nga Framhaldsskólar á landinu
• Dili obligado ang Upper secondary school apan kadtong nakatapos sa junior (compulsory) nga eskwelahan ug nakapasar sa eksaminasyon sa junior school o katumbas, o nag-edad na og 16, mahimong makasugod sa upper secondary school. Innritun í framhaldsskóla
• Para sa dugang nga impormasyon, tan-awa: https://www.island.is/framhaldsskolar

Mga lagda sa oras sa gawas alang sa mga bata

Ang balaod sa Iceland nag-ingon kung unsa kadugay ang mga bata nga nag-edad 0-16 mahimong gawas sa gabii nga wala’y pagdumala sa mga hamtong. Kini nga mga lagda gituyo aron masiguro nga ang mga bata magdako sa usa ka luwas ug himsog nga palibot nga adunay igo nga pagkatulog.

Mga oras sa gawas alang sa mga bata sa panahon sa eskwelahan (Gikan sa ika-1 sa Setyembre hangtod sa ika-1 sa Mayo):

Ang mga bata, 12 anyos o mas bata pa, mahimong dili na sa gawas sa ilang balay pagkahuman sa alas 20:00 sa gabii.

Ang mga bata, 13 hangtod 16 anyos, mahimong dili na sa gawas sa ilang balay pagkahuman sa 22:00 pm.

Panahon sa ting-init (Gikan sa 1 sa Mayo hangtod sa 1 sa Septyembre):

Ang mga bata, 12 anyos o mas bata pa, mahimong dili na sa gawas sa ilang balay pagkahuman sa 22:00 pm.

Ang mga bata, 13 ngadto sa 16 ka tuig ang edad, mahimong dili na sa gawas sa ilang balay pagkahuman sa 24:00 pm.

Ang mga ginikanan ug mga tig-atiman adunay hingpit nga katungod sa pagpakunhod niining mga oras sa gawas. Kini nga mga lagda nahiuyon sa mga balaod sa Proteksyon sa Bata sa Iceland ug gidid-an ang mga bata nga naa sa publiko nga mga lugar pagkahuman sa gipahayag nga mga oras nga wala’y pagdumala sa mga hamtong. Kini nga mga lagda mahimong ma-exempt kung ang mga bata nga nag-edad og 13 ngadto sa 16 anyos mopauli na gikan sa opisyal nga eskwelahan, sports, o kalihokan sa youth center. Ang tuig sa pagkatawo sa bata kay sa adlawng natawhan niini magamit.

Mga serbisyo sosyal sa munisipyo. Tabang alang sa mga bata

• Adunay mga educational counselor, psychologist ug speech therapist sa Municipal School Service nga makatabang sa mga tambag ug uban pang serbisyo para sa mga ginikanan sa mga bata sa preschool ug junior (compulsory) nga eskwelahan.
• Ang mga kawani (social workers) sa inyong lokal nga Social Services ( félagsþjónusta ) anaa aron mohatag ug tambag bahin sa pinansyal (salapi) nga mga problema, pag-abuso sa droga, pag-atiman sa mga bata, mga sakit, mga pangutana sa pag-access tali sa mga bata ug mga ginikanan diin ang mga ginikanan nagdiborsyo ug uban pang mga problema.
• Mahimo kang mag-aplay sa Social Services alang sa espesyal nga tabang pinansyal aron makatabang sa pagbayad sa mga bayronon sa preschool (gasto), pagbayad sa mga pagkaon sa eskwelahan, mga sentro sa kalihokan human sa klase ( frístundaheimili ), mga summer camp o mga kalihokan sa sports ug kalingawan. Ang kantidad sa salapi nga magamit dili parehas sa tanan nga mga lugar.
• Kinahanglan nimong hinumdoman nga ang tanan nga mga aplikasyon gikonsiderar nga gilain ug ang matag munisipyo adunay kaugalingon nga mga lagda nga kinahanglan sundon kung mabayran ang mga grant.

Benepisyo sa bata

• Ang benepisyo sa bata usa ka allowance (pagbayad sa kwarta) gikan sa mga awtoridad sa buhis ngadto sa mga ginikanan (o single/divorced nga mga ginikanan) para sa mga bata nga narehistro nga nagpuyo uban kanila.
• Ang benepisyo sa bata may kalabotan sa kita. Kini nagpasabot nga kon ikaw adunay ubos nga suholan, ikaw makadawat sa mas taas nga benepisyo nga bayad; kung mokita ka ug dugang kwarta, mas gamay ang kantidad sa benepisyo.
• Ang benepisyo sa bata ibayad sa 1 Pebrero, 1 Mayo, 1 Hunyo ug 1
• Human matawo ang usa ka bata, o mobalhin sa iyang legal nga domicile ( lögheimili ) ngadto sa Iceland, kini mahimong moabot ug usa ka tuig o labaw pa sa dili pa mabayran ang mga ginikanan sa benepisyo sa bata. Ang pagbayad magsugod sa tuig human sa pagkahimugso o pagbalhin; apan kini gibase sa proporsiyon sa reperensiya nga tuig nga nahibilin. Pananglitan: alang sa usa ka bata nga natawo sa tunga-tunga sa usa ka tuig, ang benepisyo ibayad - sa sunod nga tuig - sa mga 50% sa kinatibuk-ang rate; kon ang pagkahimugso sayo pa sa tuig, ang proporsiyon mas dako; kon kini sa ulahi, kini mahimong mas gamay. Ang bug-os nga benepisyo, sa 100%, ibayad sa ikatulong tuig lamang.
• Ang mga refugee mahimong mag-aplay alang sa dugang nga bayad gikan sa Social Services aron matabonan ang tibuuk nga kantidad. Kinahanglan nimong hinumdoman nga ang tanan nga mga aplikasyon gikonsiderar nga gilain ug ang matag munisipyo adunay kaugalingon nga mga lagda nga kinahanglan sundon kung ang pagbayad sa benepisyo gihimo.

Ang Social Insurance Administration (TR) ug bayad alang sa mga bata

Ang suporta sa bata ( meðlag ) usa ka binulan nga bayad nga gihimo sa usa ka ginikanan ngadto sa lain, alang sa pag-atiman sa usa ka bata, kung dili sila mag-uban (o pagkahuman sa diborsyo). Ang bata narehistro nga nagpuyo uban sa usa ka ginikanan; ang laing ginikanan nagbayad. Kini nga mga bayad, sa legal nga paagi, kabtangan sa bata ug gamiton alang sa iyang suporta. Mahimo nimong hangyoon ang Social Insurance Administration ( Tryggingastofnun ríkisins , TR) nga kolektahon ang mga bayad ug ibayad kini kanimo.

• • Kinahanglan nimo nga isumite ang pagkatawo sa bata

Ang child pension usa ka binuwan nga bayad gikan sa Social Insurance Administration (TR) kung patay na ang usa sa mga ginikanan sa bata o nakadawat na og pension sa katigulangon, disability benefit o rehabilitation pension.

• • Ang usa ka sertipiko, o report, gikan sa UN Refugee agency (UNHCR) o sa Immigration Agency kinahanglang isumite aron mapamatud-an ang kamatayon sa ginikanan o uban pang sitwasyon.

Ang allowance sa inahan o amahan. Kini ang binuwan nga bayad gikan sa TR ngadto sa nag-inusarang ginikanan nga adunay duha o daghan pang mga anak nga legal nga nagpuyo uban kanila.

Ang Social Insurance Administration (Tryggingastofnun, TR): https://www.tr.is/

• • Mga aplikasyon: nag-aplay ka pinaagi sa Akong mga panid ( mínar síður ) sa TR website: https://innskraning.island.is/?id=minarsidur.tr.is
  • Ang mga porma sa aplikasyon anaa sa: https://www.tr.is/tryggingastofnun/umsoknir
  • Para sa impormasyon bahin sa TR, sa English: https://www.tr.is/en

Mapuslanon nga impormasyon

• Ang Umboðsmaður barna (Ang Ombudsman sa Kabataan) nagtrabaho aron maseguro nga ang mga katungod ug interes sa mga bata kay Bisan kinsa mahimong mag-aplay sa Ombudsman sa Kabataan, ug ang mga pangutana gikan sa mga bata mismo kanunay makadawat og prayoridad. Tel.: 522-8999
• Linya sa telepono sa mga bata – walay bayad: 800-5999 E-mail: ub@barn.is
• Við og börnin okkar – Ang among mga anak ug kami – Impormasyon para sa mga pamilya sa Iceland (sa Icelandic ug English).

Sjúkratryggingar Íslands (SÍ; Icelandic Health Insurance)

• Isip usa ka refugee, aduna kay katungod sa mga serbisyo sa pag-atiman sa panglawas ug sa insurance gikan sa SÍ sama sa ubang mga tawo sa Iceland.
• Kung bag-o ka lang gihatagan og internasyonal nga proteksyon, o usa ka permiso sa pagpuyo sa Iceland sa mga hinungdan nga makitawhanon, dili nimo kinahanglan nga makab-ot ang kondisyon sa pagpuyo dinhi sulod sa 6 ka bulan sa dili pa mahimong kwalipikado alang sa kahimsog (Sa laing pagkasulti, nasakup ka dayon sa seguro sa kahimsog. )
• Gibayran sa SÍ ang bahin sa gasto sa medikal nga pagtambal ug sa mga tambal nga gireseta nga nagtagbo sa piho nga mga kinahanglanon.
• Nagpadala ang UTL og impormasyon sa SÍ aron marehistro ka sa sistema sa seguro sa panglawas.
• Kung nagpuyo ka sa gawas sa metropolitan nga lugar, mahimo kang mag-aplay alang sa mga grants (salapi) aron matabonan ang bahin sa gasto sa pagbiyahe o akomodasyon (usa ka lugar nga kapuy-an) alang sa duha ka biyahe matag tuig alang sa medikal nga pagtambal, o labaw pa kung kinahanglan nimo nga magbalikbalik nga pagbiyahe. . Kinahanglan ka nga mag-aplay daan (sa wala pa ang biyahe) alang niini nga mga grant, gawas sa mga emerhensya. Para sa dugang nga impormasyon, tan-awa ang:

https://www.sjukra.is/heilbrigdisthjonusta/ferdakostnadur/

https://www.sjukra.is/heilbrigdisthjonusta/sjukrahotel//

Réttindagátt Sjúkratrygginga Íslands ('SÍ's entitlements window')

Ang Réttindagátt usa ka on-line nga portal sa impormasyon, usa ka matang sa 'akong mga panid' nga nagpakita kanimo sa insurance nga ikaw adunay katungod sa (adunay katungod sa). Didto mahimo ka magparehistro sa usa ka doktor ug dentista ug ipadala ang tanan nga mga dokumento nga kinahanglan nimo ipadala sa luwas ug luwas nga paagi. Makita nimo ang mosunod:

• Kung ikaw adunay katungod nga adunay SÍ nga mobayad og dugang sa gasto sa medikal nga pagtambal, mga tambal (droga) ug uban pang serbisyo sa pag-atiman sa panglawas.
• Mga resibo gikan sa mga doktor nga gipadala ngadto sa SÍ, unsa ang gibayad sa SÍ ug kon ikaw adunay katungod sa refund (pagbayad) sa gasto nga imong nabayran. Kinahanglan nimo nga irehistro ang imong mga detalye sa bangko (account number) sa Réttindagátt aron ang mga pagbayad mahimo kanimo.
• Ang posisyon sa imong discount card ug reseta
• Dugang nga impormasyon sa Réttindagátt SÍ: https://rg.sjukra.is/Account/Login.aspx

Ang mga serbisyo sa panglawas

Ang mga serbisyo sa kahimsog sa Iceland gibahin sa daghang mga bahin ug lebel.

• Lokal nga mga sentro sa panglawas ( heilsugæslustöðvar, heilsugæslan ). Naghatag kini og mga kinatibuk-ang serbisyong medikal (mga serbisyo sa doktor) ug usab pag-atiman, lakip ang pag-atiman sa balay ug pag-atiman sa panglawas. Nag-atubang sila sa ginagmay nga mga aksidente ug kalit nga mga sakit. Sila ang labing importante nga bahin sa mga serbisyo sa pag-atiman sa panglawas gawas sa mga ospital.
• Ang mga ospital ( spítalar, sjúkrahús ) naghatag og mga serbisyo alang sa mga tawo nga kinahanglan nga moagi sa mas espesyal nga pagtambal ug atimanon sa mga nars ug mga doktor, mahimong nag-okupar sa mga higdaanan isip mga pasyente o nag-atiman sa out-patient. , ug mga ward sa mga bata.
• Mga serbisyo sa mga espesyalista ( sérfræðingsþjónusta ). Kasagaran kini gihatag sa mga pribadong praktis, sa mga indibidwal nga espesyalista o mga grupo nga nagtinabangay.

Ubos sa Patients' Rights Act, kung dili ka kasabot sa Icelandic, ikaw adunay katungod nga adunay usa ka tighubad (usa ka tawo nga makasulti sa imong pinulongan) aron ipatin-aw kanimo ang impormasyon mahitungod sa imong panglawas ug medikal nga pagtambal nga imong maangkon, ug uban pa. mangayo ug interpreter kung imong gi-book ang imong appointment sa usa ka doktor sa usa ka health center o ospital.

Heilsugæsla (lokal nga mga sentro sa panglawas)

• Ang health center ( heilsugæslan ) sa inyong lokalidad mao ang unang adtoan para sa serbisyong medikal. Mahimo nimong tawagan ang tambag gikan sa usa ka nars; aron makigsulti sa usa ka doktor, kinahanglan una ka nga maghimo usa ka appointment (paghimo usa ka oras alang sa usa ka miting). Kung kinahanglan nimo ang usa ka tighubad (usa ka tawo nga nagsulti sa imong lengguwahe) kinahanglan nimo kini isulti kung maghimo ka sa appointment.
• Kung ang imong mga anak nanginahanglan ug espesyalista nga pagtambal, hinungdanon nga magsugod pinaagi sa pag-adto sa sentro sa kahimsog ( heilsugæsla ) ug pagkuha usa ka referral (usa ka hangyo) Kini makunhuran ang gasto sa pagtan-aw sa espesyalista.
• Mahimo kang magparehistro sa bisan unsang panglawas Bisan adto sa health center ( heilsugæslustöð ) sa imong lugar, dala ang imong ID nga dokumento, o magparehistro on-line sa Réttindagátt sjúkratrygginga . Alang sa mga direksyon, tan-awa: https://www.sjukra.is/media/frettamyndir/Hvernig-skoda-eg-og-breyti- skraningu-a-heilsugaeslustod—leidbeiningar.pdf

Mga psychologist ug physiotherapist

Ang mga psychologist ug physiotherapist kasagaran adunay ilang kaugalingon nga pribado nga mga praktis.

• Kung ang usa ka doktor magsulat ug referral (hangyo; tilvísun ) aron maatiman ka sa usa ka physiotherapist, ang SÍ mobayad sa 90% sa kinatibuk-ang gasto.
• Ang SÍ wala magbahin sa gasto sa pag-adto sa usa ka pribado Bisan pa, mahimo kang mag-aplay sa imong unyon sa trabaho ( stéttarfélag ) o sa lokal nga serbisyong sosyal ( félagsþjónusta ) alang sa pinansyal nga tabang.

Heilsuvera

• Ang Heilsuvera https://www.heilsuvera.is/ kay usa ka website nga adunay impormasyon bahin sa mga isyu sa panglawas.
• Sa 'Akong mga panid' ( mínar síður ) nga bahin sa Heilsuvera mahimo nimong kontakon ang mga kawani sa mga serbisyo sa pag-atiman sa kahimsog ug pangitaon ang kasayuran bahin sa imong kaugalingon nga mga rekord sa medikal, mga reseta, ug uban pa.
• Mahimo nimong gamiton ang Heisluvera aron mag-book og mga appointment sa doktor, mahibal-an ang mga resulta sa mga pagsulay, hangyoa nga mabag-o ang mga reseta (alang sa mga tambal), ug uban pa.
• Kinahanglan nga nakarehistro ka para sa electronic identification ( rafræn skilríki) aron maablihan ang mínar síður sa Heilsuvera .

Mga institusyon sa pag-atiman sa panglawas gawas sa metropolitan (kapital) nga lugar

Ang pag-atiman sa panglawas sa gagmay nga mga lugar gawas sa metropolitan nga lugar gihatag sa mga institusyon sa pag-atiman sa kahimsog sa rehiyon. Mao kini ang mosunod:

Vesturland (Westen Iceland) https://www.hve.is/

Vestfirðir (Westfjords) http://hvest.is/

Norðurland (Northern Iceland) https://www.hsn.is/is

Austurland (Eastern Iceland) https://www.hsa.is/

Suðurland (Southern Iceland) https://www.hsu.is/

Suðurnes https://www.hss.is/

Mga botika (chemists', drugstores; apótek ) gawas sa metropolitan area: Yfirlit yfir apótekin á landsbyggðinni :

https://info.lifdununa.is/apotek-a-landsbyggdinni/

Metropolitan nga serbisyo sa panglawas ( Heilsugæsla á höfuðborgarsvæðinu )

• Ang metropolitan nga serbisyo sa kahimsog naglihok sa 15 nga mga sentro sa kahimsog sa Reykjavík, Seltjarnarnes, Mosfellsumdæmi, Kópavogur, Garðabær ug Hafnarfjörður.
• Para sa surbey niining mga health center ug mapa nga nagpakita kung asa sila , tan-awa ang: https://www.heilsugaeslan.is/heilsugaeslustodvar/

Espesyalista nga mga serbisyo ( Sérfræðiþjónusta )

• Ang mga espesyalista nagtrabaho sa mga institusyon sa pag-atiman sa panglawas ug sa pribadong praktis. Sa pipila ka mga kaso kinahanglan nimo ang referral (hangyo; tilvísun ) gikan sa imong ordinaryo nga doktor aron moadto kanila; sa uban (pananglitan, mga gynecologist - mga espesyalista nga nagtambal sa mga babaye) mahimo nimo silang tawagan ug mag-arrange og appointment.
• Mas mahal ang pag-adto sa usa ka espesyalista kaysa sa usa ka ordinaryo nga doktor sa usa ka sentro sa kahimsog ( heilsugæsla ), mao nga labing maayo nga magsugod sa sentro sa kahimsog.

Pagtambal sa ngipon

• Gibahin sa SÍ ang gasto sa pagtambal sa ngipon alang sa mga bata. Kinahanglan ka nga mobayad og bayad nga ISK 2,500 sa matag pagbisita sa usa ka bata sa dentista, apan gawas niini, libre ang pagpatambal sa ngipon sa imong mga anak.
• Kinahanglang dad-on nimo ang imong mga anak sa dentista aron magpa-check-up kada tuig aron malikayan ang pagkadunot sa ngipon. Ayaw paghulat hangtud nga ang bata moreklamo sa sakit sa ngipon.
• Gibahin sa SÍ ang gasto sa pagtambal sa ngipon alang sa mga senior citizen (labaw sa edad nga 67), mga tawo nga adunay mga pagtimbang-timbang sa disability ug nakadawat sa mga pensyon sa rehabilitasyon gikan sa Social Insurance Administration (TR). Nagbayad kini og 50% sa gasto sa pagtambal sa ngipon.
• Ang SÍ walay bayranan sa gasto sa pagtambal sa ngipon alang sa mga hamtong (nag-edad 18-66). Mahimo kang mag-aplay sa imong unyon sa pamatigayon ( stéttarfélag ) alang sa usa ka grant aron makatabang sa pagtagbo niini nga mga gasto.
• Isip usa ka refugee, kung dili ka kuwalipikado alang sa usa ka grant gikan sa imong trade union ( stéttarfélag ), mahimo kang mag-aplay sa mga serbisyong sosyal ( félagsþjónustan ) alang sa usa ka grant aron mabayran ang bahin sa imong gasto sa pagtambal sa ngipon.

Serbisyong medikal gawas sa ordinaryong oras sa opisina

• Kung kinahanglan nimo ang mga serbisyo sa usa ka doktor o nars sa gawas sa oras sa pag-abli sa mga sentro sa kahimsog, kinahanglan nimo nga tawagan ang Læknavaktin (ang serbisyo sa medikal pagkahuman sa oras) tel. 1700.
• Ang mga doktor sa lokal nga mga klinika sa panglawas sa mga institusyon sa pag-atiman sa panglawas sa gawas sa metropolitan nga lugar motubag sa mga tawag sa gabii o sa katapusan sa semana, apan kung mahimo nimo, mas maayo nga makita sila sa adlaw, o gamiton ang serbisyo sa telepono, tel. 1700 alang sa tambag, tungod kay ang mga pasilidad sa oras sa adlaw mas maayo.
• Ang Læknavaktin para sa metropolitan nga dapit anaa sa ikaduhang andana sa shopping center Austurver sa Háaleitisbraut 68, 108 Reykjavík, tel. 1700, http://laeknavaktin.is / . Bukas kini 17:00-23:30 sa mga adlaw sa semana ug 9:00-23:30 sa katapusan sa semana.
• Ang mga pediatrician (mga doktor sa mga bata) nagpadagan ug serbisyo sa gabii ug katapusan sa semana sa Domus Medica sa Reykjavík. Mahimo kang mag-book og mga appointment gikan sa 12:30 sa mga adlaw sa semana ug gikan sa 10:30 sa katapusan sa semana. Si Domus Medica naa sa Egilsgata 3, 101 Reykjavík, tel. 563-1010.
• Alang sa mga emerhensya (aksidente ug kalit nga grabe nga sakit) telepono 112.

Mga emerhensya: Unsa ang buhaton, asa moadto

Sa mga emerhensya, kung adunay seryoso nga hulga sa kahimsog, kinabuhi o kabtangan, tawagan ang Emergency Line, Alang sa dugang bahin sa Emergency Line, tan-awa ang: https://www.112.is/

• Sa gawas sa metropolitan nga lugar adunay mga Aksidente ug Emergency (A&E departamento, bráðamóttökur ) sa mga rehiyonal nga ospital sa matag bahin sa nasud. Importante nga mahibal-an kung asa kini ug asa moadto sa usa ka emerhensya.
• Mas dako ang gasto sa paggamit sa mga serbisyong pang-emerhensya kaysa pag-adto sa doktor sa usa ka health center sa maadlaw. Usab, hinumdomi nga kinahanglan ka magbayad alang sa mga serbisyo sa ambulansya. Tungod niini, girekomendar nga gamiton ang mga serbisyo sa A&E sa tinuod nga mga emerhensya lamang.

Aksidente ug Emergency, A&E (Bráðamóttaka ) sa Landspítali

• Bráðamóttakan í Fossvogi Ang pagdawat sa A&E sa Landspítali sa Fossvogur bukas 24 oras sa usa ka adlaw, 7 ka adlaw sa usa ka semana, sa tibuok tuig. Mahimo ka nga moadto didto alang sa pagtambal alang sa kalit nga grabe nga mga sakit o aksidente nga mga kadaot nga dili makahulat sa pamaagi sa mga sentro sa kahimsog o pagkahuman sa oras nga serbisyo sa Læknavaktin. : 543-2000.
• Bráðamóttaka barna Alang sa mga bata, ang emerhensiyang pagdawat sa Children's Hospital (Barnaspítala Hringsins) sa Hringbraut bukas 24 oras a Kini alang sa mga bata ug mga batan-on hangtod sa edad nga 18. Tel.: 543-1000. NB sa mga kaso sa kadaot, ang mga bata kinahanglan nga moadto sa departamento sa A&E sa Landspítali sa Fossvogur.
• Bráðamóttaka geðsviðs Ang emerhensiyang pagdawat sa Landspítali's Psychiatric Ward (para sa mga sakit sa pangisip) anaa sa ground floor sa Psychiatric Department sa Hringbraut. : 543-4050. Mahimo ka nga moadto didto nga wala maghimo usa ka appointment alang sa dinalian nga pagtambal alang sa mga problema sa psychiatric.
  • Abli: 12:00–19:00 Mon.-Fri. ug 13:00-17:00 sa katapusan sa semana ug mga holiday sa publiko. Sa mga emerhensya gawas niining mga orasa, mahimo kang moadto sa reception sa A&E ( bráðamóttaka ) sa Fossvogur.
• Para sa impormasyon bahin sa ubang emergency reception unit sa Landspítali, tan-awa dinhi: https://www.landspitali.is/sjuklingar-adstandendur/deildir-og-thjonusta/bradamottokur/

Ang Linya sa Emergency 112 ( Neyðarlínan )

• Ang numero sa telepono sa mga emerhensya mao ang 112. Gigamit nimo ang parehas nga numero sa mga emerhensya aron makontak ang pulisya, ang fire brigade, usa ka ambulansya, search and rescue team, ang civil defense, komite sa kaayohan sa bata ug ang Coast Guard.
• Si Neyðarlínan mosulay sa paghatag ug tighubad nga makasulti sa imong lengguwahe kung kini giisip nga dinalian nga kinahanglanon. Kinahanglang magpraktis ka sa pagsulti unsa nga pinulongan ang imong gisulti, sa Icelandic o English (pananglitan, 'Ég tala arabísku'; 'I speak Arabic') aron makit-an ang husto nga tighubad.
• Kung nagtelepono ka gamit ang mobile phone nga adunay Icelandic card, makit-an ni Neyðarlínan ang imong posisyon, apan dili ang salog o kwarto diin naa ka sa sulod a Kinahanglan nga magpraktis ka sa pagsulti sa imong adres ug paghatag mga detalye kung diin ka nagpuyo.
• Ang tanan, apil ang mga bata, kinahanglang makahibalo unsaon pagtawag sa 112.
• Ang mga tawo sa Iceland makasalig sa kapolisan. Walay rason nga mahadlok nga mangayo og tabang sa kapolisan kung gikinahanglan nimo kini.
• Para sa dugang nga impormasyon tan-awa ang: 112.is

Kaluwasan sa sunog

• Ang mga smoke detector ( reykskynjarar ) barato ug makaluwas sila sa imong Kinahanglan adunay mga smoke detector sa matag balay.
• Sa mga smoke detector adunay gamay nga kahayag nga mokidlap Kinahanglan nga buhaton kini: kini nagpakita nga ang baterya adunay gahum ug ang detector nagtrabaho sa husto.
• Sa diha nga ang baterya sa usa ka smoke detector mawad-an sa gahum, ang detector magsugod sa 'cheep' (kusog, mubo nga tingog matag pipila ka minuto). Kini nagpasabot nga kinahanglan nimong ilisan ang baterya ug i-set up kini pag-usab.
• Makapalit ka og mga smoke detector nga adunay mga baterya nga molungtad hangtod sa 10
• Makapalit ka ug smoke detector sa mga electrical shop, hardware shop, Öryggismiðstöðin, Securitas ug online.
• Ayaw gamita ang tubig sa pagpalong sa kalayo sa electric stove. Kinahanglan nga mogamit ka og fire blanket ug ibuklad kini sa ibabaw sa Labing maayo nga ibutang ang fire blanket sa bungbong sa imong kusina, apan dili kaayo duol sa stove.

Kaluwasan sa trapiko

• Sumala sa balaod, ang tanan nga nagbiyahe sa usa ka pasaheroan nga awto kinahanglan magsul-ob og seat belt o uban pang kahimanan sa kaluwasan.
• Ang mga bata nga ubos sa 36 kg (o ubos sa 135 cm ang gitas-on) kinahanglang mogamit ug espesyal nga kahimanan sa kaluwasan sa sakyanan ug molingkod sa lingkoranan sa sakyanan o sa unan sa sakyanan nga adunay likod, nga gihigot ang safety belt. Siguroha nga mogamit ka og kahimanan sa kaluwasan nga mohaum sa gidak-on ug gibug-aton sa bata, ug nga ang mga lingkuranan alang sa mga masuso (ubos sa 1 ka tuig) nag-atubang sa hustong paagi.
• Ang mga bata nga ubos sa 150 cm ang gitas-on mahimong dili molingkod sa atubangan nga lingkuranan nga nag-atubang sa gi-aktibo nga air bag.
• Ang mga bata nga ubos sa 16 kinahanglan nga mogamit og mga helmet sa kaluwasan kung magsakay Ang mga helmet kinahanglan nga husto ang gidak-on ug husto nga i-adjust.
• Kini girekomendar nga ang mga hamtong usab mogamit sa kaluwasan.
• Ang mga siklista kinahanglang mogamit ug mga suga ug mga ligid nga studded panahon sa tingtugnaw.
• Ang mga tag-iya sa sakyanan kinahanglan nga mogamit sa tibuok tuig nga mga ligid o mag-ilis sa mga ligid sa tingtugnaw alang sa tingtugnaw nga pagmaneho.

Icelandic nga tingtugnaw

• Ang Iceland nahimutang sa amihanang bahin Kini naghatag niini og hayag nga mga gabii sa ting-init apan taas nga panahon sa kangitngit sa tingtugnaw. Sa palibot sa winter solstice sa Disyembre 21 ang adlaw anaa lamang sa ibabaw sa kapunawpunawan sulod sa pipila ka oras.
• Sa mangitngit nga mga bulan sa tingtugnaw importante nga magsul-ob og mga reflector ( endurskinsmerki ) sa imong mga sinina kon maglakaw ka (kini magamit ilabina sa mga bata). Mahimo ka usab nga mopalit og gagmay nga mga suga alang sa mga bata nga ibutang sa ilang mga bag sa eskuylahan aron kini makita kung sila maglakaw padulong o gikan sa eskuylahan.
• Ang panahon sa Iceland dali kaayong mausab; mga tingtugnaw Importante nga magsinina og husto alang sa paggahin og panahon sa gawas ug pag-andam alang sa bugnaw nga hangin ug ulan o niyebe.
• Usa ka kalo nga balhibo sa karnero, mga guwantes (knitted gloves), usa ka mainit nga sweater, usa ka wind-proof sa gawas nga dyaket nga adunay hood, mainit nga mga botas nga adunay baga nga mga soles, ug usahay mga ice cleat ( mannbroddar, mga spike nga gilakip sa ilawom sa sapatos) - kini ang mga butang nga kinahanglan nimo sa pag-atubang sa Icelandic tingtugnaw nga panahon, uban sa hangin, ulan, niyebe ug yelo.
• Sa masanag, kalmado nga mga adlaw sa tingtugnaw ug tingpamulak, kasagaran kini morag nindot nga panahon sa gawas, apan sa imong paggawas imong makita nga kini kaayo Kini usahay gitawag nga gluggaveður ('window weather') ug importante nga dili malingla sa mga panagway. Siguroha nga ikaw ug ang imong mga anak maayo kaayog sininaan sa dili pa mogawas.

Bitamina D

• Tungod sa pila ka adlaw nga mapaabut naton sa Iceland, ang Directorate of Public Health nagtambag sa tanan nga magkuha mga suplemento sa bitamina D, bisan sa porma sa tablet o pinaagi sa pagkuha sa cod-liver oil ( lýsi ). NB nga ang omega 3 ug shark-liver oil tablets dili kasagarang adunay bitamina D gawas kon ang tiggama espesipikong naghisgot niini sa deskripsyon sa produkto.
• Ang girekomendar nga adlaw-adlaw nga pagkonsumo sa lýsi mao ang mosunod: Mga masuso kapin sa 6 ka bulan ang edad: 1 ka kutsara sa tsa, mga bata nga nag-edad og 6 ka tuig ug pataas: 1 ka kutsara nga kutsara
• Ang girekomendar nga inadlaw nga pagkonsumo sa Vitamin D mao ang mosunod: 0 ngadto sa 9 ka tuig: 10 μg (400 AE) kada adlaw, 10 ngadto sa 70 ka tuig: 15 μg (600 AE) kada adlaw ug 71 ka tuig pataas: 20 μg (800 AE) kada adlaw adlaw.

Mga alerto sa panahon (pasidaan)

• Sa website niini, https://www.vedur.is/ ang Icelandic Meterological Office ( Veðurstofa Íslands ) nagpatik ug mga panagna ug mga pasidaan bahin sa panahon, linog, pagbuto sa bulkan ug pagdahili. Makita usab nimo didto kung ang Northern Lights ( aurora borealis ) gilauman nga modan-ag.
• Ang National Roads Administration ( Vegagerðin ) nagpatik ug impormasyon bahin sa kahimtang sa mga dalan sa tibuok Iceland. Maka-download ka ug app gikan sa Vegagerðin, ablihi ang website http://www.vegagerdin.is/ o telepono 1777 para sa pinakabag-o nga impormasyon sa dili pa mobiyahe ngadto sa laing bahin sa nasod.
• Ang mga ginikanan sa mga bata sa pre-school (kindergarten) ug junior nga mga eskwelahan (hangtod sa edad nga 16) kinahanglan nga magsusi pag-ayo sa mga alerto sa panahon ug mosunod sa mga mensahe gikan sa Sa diha nga ang Met Office nag-isyu og Yellow Warning, kinahanglan ka nga magdesisyon kung kinahanglan nimo nga kuyogan (uban) ang imong mga anak. padulong o gikan sa eskuylahan o mga kalihokan pagkahuman sa klase. Palihug hinumdumi nga ang mga kalihokan pagkahuman sa klase mahimong makansela o matapos sa sayo tungod sa panahon. Ang Pulang Pahimangno nagpasabot nga walay bisan kinsa nga maglihok gawas kon kini gikinahanglan gayud; ang mga ordinaryo nga eskwelahan sirado, apan ang mga pre-school ug junior nga mga eskwelahan magpabiling bukas nga adunay minimum nga lebel sa kawani aron ang mga tawo nga nalambigit sa importanteng trabaho (mga serbisyo sa emerhensya, pulis, bombero ug search-and-rescue teams) makabiya sa mga bata sa ilang pag-atiman ug adto sa trabaho.

Mga linog ug pagbuto sa bulkan

• Ang Iceland nahimutang sa utlanan tali sa mga tectonic plate ug anaa sa ibabaw sa usa ka 'hot spot'. Ingon usa ka sangputanan, ang mga linog (pagtay-og) ug pagbuto sa bulkan komon kaayo.
• Daghang pagtay-og sa yuta ang mamatikdan kada adlaw sa daghang bahin sa Iceland, apan ang kadaghanan gamay ra kaayo nga ang mga tawo dili makamatikod niini. Ang mga bilding sa Iceland gidesinyo ug gitukod aron makasugakod sa pagtay-og sa yuta, ug kadaghanan sa dagkong mga linog mahitabo layo sa mga sentro sa populasyon, mao nga talagsa ra nga kini moresulta sa kadaot o kadaot.
• Adunay 44 ka pagbuto sa bulkan sa Iceland sukad Ang labing nailhan nga pagbuto nga nahinumduman pa sa daghang mga tawo mao ang sa Eyjafjallajökull kaniadtong 2010 ug sa mga isla sa Vestmannaeyjar kaniadtong 1973.
• Ang Met Office nagpatik ug surbey nga mapa nga nagpakita sa kasamtangang kahimtang sa nailhan nga mga bulkan sa Iceland: http://www.vedur.is/skjalftar-og-eldgos/eldgos/ , nga gi-update matag adlaw. Ang mga pagbuto mahimong moresulta sa pag-agos sa lava, pumice ug ash-fall nga adunay mga hilo (makahilo nga kemikal) sa abo, poison gas, kilat, glacial floods (kon ang bulkan ubos sa yelo) ug tidal waves (tsunamis). Ang mga pagbuto dili kanunay nga hinungdan sa mga kaswalti o kadaot sa mga kabtangan.
• Kung adunay mga pagbuto, mahimo’g kinahanglan nga ibakwit ang mga tawo gikan sa peligro nga mga lugar ug ablihan ang mga dalan. Nagkinahanglan kini og dali nga tubag sa mga awtoridad sa depensa sa sibil. Sa ingon nga kaso, kinahanglan ka nga molihok nga responsable ug sundon ang mga panudlo gikan sa mga awtoridad sa depensa sibil.

Kapintasan sa panimalay

Ang kapintasan ilegal sa Iceland, sa balay ug sa gawas niini. Ang tanan nga kapintasan sa usa ka panimalay diin adunay mga bata giisip usab nga kapintasan batok sa mga bata.

Alang sa tambag sa mga kaso sa kapintasan sa panimalay, mahimo nimong kontakon ang:

• Ang Social Services ( Félagsþjónustan ) sa matag munisipyo.
• Bjarkarhlíð. https://www.bjarkarhlid.is/
• Ang dangpanan sa mga Babaye ( Kvennaathvarf ) https://www.kvennaathvarf.is/

Kung nakadawat ka ug internasyonal nga proteksyon pinaagi sa paghiusa sa pamilya, apan buwagi ang imong bana/asawa tungod sa bayolente nga pagtratar, ang Directorate of Immigration ( Útlendingastofnun , UTL) makatabang kanimo sa paghimo og bag-ong aplikasyon alang sa permiso sa pagpuyo.

Kapintasan batok sa mga bata

Ang matag usa sa Iceland adunay obligasyon sa balaod sa pagpahibalo sa mga awtoridad sa pagpanalipod sa bata kon sila adunay rason sa pagtuo:

• Nga ang mga bata nagpuyo sa dili maayo nga mga kahimtang alang sa ilang pagtubo ug paglambo.
• Nga ang mga bata maladlad sa kapintasan o uban pang makadaot nga pagtratar.
• Nga ang kahimsog ug paglambo sa mga bata grabe nga nameligro.

Ang matag usa usab adunay katungdanan, sumala sa balaod, sa pagsulti sa mga awtoridad sa pagpanalipod sa bata kung adunay hinungdan sa pagduda nga ang kinabuhi sa usa ka wala pa matawo nga bata anaa sa peligro, pananglitan kung ang inahan nag-abuso sa alkohol o nagdroga o kung siya nag-antos sa mapintas nga pagtratar.

Adunay listahan sa mga komite sa kaayohan sa bata sa homepage sa Child Protection Agency ( Barnaverndarstofa ): http://www.bvs.is/almenningur/barnaverndarnefndir/ .

Mahimo usab nimong kontakon ang usa ka social worker sa lokal nga sentro sa Social Service (F élagsþjónusta) . Sa mga emerhensya nga kaso, tawagan ang Emergency Line ( Neyðarlínan ), 112 .

Emergency Reception para sa mga Biktima sa Sekswal nga Kapintasan ( Neyðarmóttaka fyrir þolendur kynferðisofbeldis )

• Neyðarmóttaka fyrir þolendur kynferðisofbeldis Ang Emergency Reception Unit para sa mga Biktima sa Sekswal nga Kapintasan bukas sa tanan, nga walay referral gikan sa doktor.
• Kung gusto ka moadto sa reception unit, labing maayo nga magtelepono una. Ang yunit anaa sa ospital Landspítalinn sa Fossvogur (gikan sa Bústaðarvegur). Telepono sa 543-2000 ug pangayo sa Neyðarmóttaka (Sexual Violence Unit).
• Medikal (lakip ang gynaecological) eksaminasyon ug pagtambal.
• forensic medikal nga eksaminasyon; ang ebidensya gipreserba alang sa posible nga ligal nga aksyon (prosekusyon).
• Ang mga serbisyo walay bayad.
• Confidentiality: Ang imong ngalan, ug bisan unsang impormasyon nga imong ihatag, dili ipahibalo sa publiko sa bisan unsang yugto.
• Importante nga makaadto sa unit sa labing dali nga panahon human sa insidente (paglugos o uban pang pag-atake). Ayaw paghugas sa dili pa susihon ug ayaw ilabay, o labhan, sinina o bisan unsang ebidensya sa lugar nga nahitaboan sa krimen.

Ang dangpanan sa mga Babaye ( Kvennaathvarfið )

Ang Kvennaathvarfið usa ka dangpanan (usa ka luwas nga dapit) alang sa mga babaye. Kini adunay mga pasilidad sa Reykjavík ug Akureyri.

• Para sa mga babaye ug sa ilang mga anak kung dili na luwas ang ilang pagpuyo sa balay tungod sa kapintasan, kasagaran sa bahin sa bana/amahan o sa laing membro sa pamilya.
• Ang Kvennaathvarfið para usab sa mga babaye nga gilugos o gitrapik (napugos sa pagbiyahe sa Iceland ug nakigsekso) o gipahimuslan sa sekso.
• https://www.kvennaathvarf.is/

Telepono nga tubag sa emerhensiya

Ang mga biktima sa kapintasan/trafficking/rape ug mga tawo nga naglihok alang kanila mahimong mokontak ni Kvennaathvarfið alang sa suporta ug/o tambag sa 561 1205 (Reykjavík) o 561 1206 (Akureyri). Kini nga serbisyo bukas 24 oras sa usa ka adlaw.

Nagpuyo sa dangpanan

Kung mahimo na nga imposible, o peligro, ang pagpadayon sa pagpuyo sa ilang mga balay tungod sa pisikal nga kapintasan o kabangis sa pangisip ug paglutos, ang mga babaye ug ilang mga anak mahimong magpabilin, nga wala’y bayad, sa Kvennaathvarfið .

Mga interbyu ug tambag

Ang mga kababayen-an ug uban pa nga naglihok alang kanila mahimong moadto sa dangpanan alang sa libre nga suporta, tambag ug kasayuran nga wala gyud moadto aron magpabilin didto. Mahimo kang mag-book og appointment (meeting; interview) pinaagi sa telepono sa 561 1205.

Bjarkarhlíð

Ang Bjarkarhlíð maoy sentro sa mga biktima sa kapintasan. Nahimutangan sa Bústaðarvegur sa Reykjavík.

• Pagtambag (tambag), suporta ug impormasyon alang sa mga biktima sa kapintasan.
• Koordinado nga mga serbisyo, tanan-sa-usa ka lugar.
• Indibidwal nga mga interbyu.
• Legal nga tambag.
• Sosyal nga pagtambag.
• Tabang (tabang) para sa mga biktima sa human trafficking.
• Ang tanang serbisyo sa Bjarkarhlíð walay bayad.

Ang numero sa telepono sa Bjarkarhlíð kay 553-3000.

Abli kini 9-17 Lunes-Biyernes.

Mahimo kang mag-book og appointment sa http://bjarkarhlid.is

Mahimo ka usab magpadala usa ka e-mail sa bjarkarhlid@bjarkarhlid.is

Nangita ug puy-an

• Human ka mahatagan og refugee status sa Iceland mahimo ka nga magpadayon sa pagpuyo sa akomodasyon (lugar) alang sa mga tawo nga nag-aplay alang sa internasyonal nga proteksyon sulod lamang sa duha ka semana pa. Busa importante nga mangitag dapit nga kapuy-an.
• Makapangita ka og akomodasyon (balay, apartment) nga abangan sa mosunod nga mga website: http://leigulistinn.is/

https://www.al.is/

https://www.leiga.is

http://fasteignir.visir.is/#rent

https://www.mbl.is/fasteignir/leiga/

https://www.heimavellir.is/

https://bland.is/solutorg/fasteignir/herbergi-ibudir-husnaedi-til-leigu/?categoryId=59&sub=1

https://leiguskjol.is/leiguvefur/ibudir/leit/

Facebook: Pangitaa ang "leiga" (pag-abang)

Pag-abang (kasabutan sa pag-abang, kontrata sa pag-abang, húsaleigusamningur )

• Ang usa ka pag-abang naghatag kanimo, ingon nga tenant, sigurado
• Ang pag-abang narehistro sa Opisina sa Komisyoner sa Distrito ( sýslumaður ). Makita nimo ang Opisina sa Komisyoner sa Distrito sa imong lugar dinhi: https://www.syslumenn.is/
• Kinahanglang magpakita ka og lease aron maka-apply og loan para sa deposito aron magarantiya ang pagbayad sa abang, benepisyo sa abang (kuwarta nga imong makuha gikan sa buhis nga imong gibayad) ug espesyal nga tabang aron matabonan ang imong gasto sa balay.
• Kinahanglan ka nga magbayad og deposito sa imong tag-iya sa yuta aron masiguro nga imong bayran ang imong abang ug matabonan ang posibleng kadaot sa propyedad. Mahimo kang mag-aplay sa mga serbisyong sosyal alang sa usa ka pautang aron matabonan kini, o sa laing paagi pinaagi sa https://leiguvernd.is o https://leiguskjol.is .
• Hinumdomi: importante nga maayo ang pagtratar sa apartment, pagsunod sa mga lagda ug pagbayad sa imong abang sa tuo Kung buhaton nimo kini, makakuha ka og maayong pakisayran gikan sa tag-iya sa yuta, nga makatabang kung mag-abang ka og laing apartment.

Panahon sa pagpahibalo alang sa pagtapos sa usa ka pag-arkila

• Ang panahon sa pahibalo alang sa usa ka pag-arkila alang sa usa ka dili tino nga panahon mao ang:
  • 3 ka bulan – para sa tag-iya ug saop – para sa abang sa kwarto.
  • 6 ka bulan alang sa pag-abang sa usa ka apartment (flat), apan 3 ka bulan kung ikaw (ang tenant) wala maghatag ug tukma nga kasayuran o wala makatuman sa mga kondisyon nga gipahayag sa pag-arkila.
• Kung ang pag-abang alang sa usa ka tino nga panahon, nan kini matapos (matapos) sa petsa nga gikasabutan, ug ikaw o ang tag-iya sa yuta kinahanglan nga maghatag pahibalo sa dili pa Kung ikaw, ingon nga tenant, wala maghatag sa tanan nga kinahanglan nga kasayuran, o kung dili nimo makab-ot ang mga kondisyon nga gipahayag sa pag-arkila, ang tag-iya sa yuta mahimong tapuson (pagtapos) ang usa ka pag-arkila sa usa ka piho nga panahon nga adunay 3 ka bulan nga pahibalo.

Benepisyo sa pabalay

• Ang benepisyo sa pabalay usa ka binulan nga bayad nga gituyo aron matabangan ang mga tawo nga adunay gamay nga kita nga makabayad sa ilang
• Ang benepisyo sa pabalay nagdepende sa kantidad sa abang nga imong bayronon, ang gidaghanon sa mga tawo sa imong balay ug ang ilang hiniusang kita ug mga utang sa tanan niadtong mga tawhana.
• Kinahanglan ka magpadala sa usa ka rehistrado nga pag-arkila.
• Kinahanglang ibalhin nimo ang imong domicile ( lögheimili ; ang lugar diin ikaw narehistro nga nagpuyo) sa imong bag-ong adres sa dili ka pa mag-aplay alang sa benepisyo sa pabalay. https://www.skra.is/umsoknir/rafraen-skil/flutningstilkynning/
• Nag-aplay ka para sa benepisyo sa pabalay dinhi: https://www.husbot.is
• Para sa dugang nga impormasyon, tan-awa: https://hms.is/husnaedisbaetur/housing-benefit/

Social nga tabang sa pabalay

Ang usa ka social worker makatabang kanimo sa pag-aplay alang sa pinansyal nga tabang sa gasto sa pag-abang ug pagsangkap sa usa ka puy-anan. tabang.

• Ang mga pautang nga gihatag aron mabayran nimo ang deposito sa giabangan nga pabalay kasagarang katumbas sa 2-3 ka bulan nga abang.
• Paghatag sa muwebles: Kini aron matabangan ka sa pagpalit sa mga kinahanglanon nga muwebles (mga higdaanan; mga lamesa; mga lingkuranan) ug mga kagamitan (usa ka fridge, stove, washing machine, toaster, kettle, ). Ang mga kantidad mao ang:
  • Hangtod sa ISK 100,000 (maximum) para sa ordinaryo nga muwebles.
  • Hangtod sa ISK 100,000 (maximum) para sa gikinahanglang kagamitan (electrical appliances).
  • ISK 50,000 nga dugang nga grant para sa matag bata.
• Espesyal nga hinabang sa pabalay: Ang binuwan nga bayad sa ibabaw sa pabalay Kini nga espesyal nga tabang lainlain gikan sa usa ka lungsod ngadto sa lain.

Mga deposito sa giabangan nga mga apartment

• Kasagaran alang sa nag-abang kinahanglan nga mobayad og deposito (surety) nga katumbas sa 2 o 3 ka bulan nga abang isip garantiya sa pagsugod sa panahon sa pag-abang. Mahimo kang mag-aplay alang sa usa ka pautang aron matabonan kini; ang usa ka social worker makatabang kanimo sa aplikasyon. Kinahanglan nimo nga bayran ang pipila niini nga utang balik matag bulan.
• Ang deposito ibalik sa imong bank account kung mohawa ka.
• Kung mobalhin ka, importante nga ibalik ang apartment sa maayong kondisyon, uban ang tanan sama sa kaniadto sa dihang mibalhin ka aron ang imong deposito mabalik kanimo sa hingpit.
• Ordinaryo nga pagmentinar (gagmay nga pag-ayo) mao ang imong responsibilidad; kung adunay mga problema nga motumaw (pananglitan usa ka leak sa atop) kinahanglan nimo nga isulti dayon ang tag-iya sa yuta (tag-iya).
• Ikaw, ang nag-abang, maoy manubag sa bisan unsang kadaot nga imong ipahinabo sa Ang gasto sa pag-ayo sa bisan unsang kadaot nga imong gipahinabo, pananglitan sa mga salog, bungbong, mga fixtures, ug uban pa, pagakuhaon gikan sa imong deposito. Kung ang gasto labaw pa sa imong deposito, mahimo ka nga magbayad og dugang.
• Kung gusto nimo ayohon ang bisan unsang butang sa dingding, o sa salog o kisame, mga buho o pintura, kinahanglan una nimo nga pangayoon ang pagtugot sa tag-iya.
• Sa una ka nga pagbalhin sa apartment, maayo nga ideya nga magkuha og mga litrato sa bisan unsang dili kasagaran nga imong namatikdan ug magpadala mga kopya sa tag-iya sa yuta pinaagi sa e-mail aron ipakita ang kahimtang sa apartment sa dihang gitugyan kini sa Dili nimo mahimo. gihimong responsable sa bisan unsang kadaot nga naa na didto sa wala ka pa mobalhin.

Kasagarang kadaot sa giabangan nga lugar (mga apartment, apartment)

Hinumdumi kini nga mga lagda aron malikayan ang pagkadaot sa lugar:

• Ang kaumog (umog) kasagarang problema sa Iceland. Ang init nga tubig barato mao nga ang mga tawo lagmit nga mogamit og daghan: sa shower, sa kaligoanan, paghugas sa mga plato ug paghugas Siguruha nga makunhuran ang humidity sa sulod (tubig sa hangin) pinaagi sa pag-abli sa mga bintana ug pagpahangin sa tanang lawak sulod sa 10-15 ka minuto a pipila ka mga higayon matag adlaw, ug pagpahid sa bisan unsang tubig nga naporma sa mga windowsill.
• Ayaw pagbubo ug tubig direkta sa salog kung manglimpyo ka: gamita ang panapton ug pug-i ang dugang nga tubig gikan niini sa dili pa pagpahid sa salog.
• Nabatasan sa Iceland nga dili magsul-ob og sapatos Kung mosulod ka sa balay gamit ang imong sapatos, ang kaumog ug hugaw madala niini, nga makadaot sa salog.
• Kanunay nga mogamit og chopping board (gama sa kahoy o plastik) alang sa pagputol ug pagputol Ayaw gayud pagputol direkta ngadto sa mga lamesa ug workbenches.

Komon nga mga bahin ( sameignir - mga bahin sa bilding nga imong gipaambit sa uban)

• Sa kadaghanan nga mga pinuy-anan nga daghang tag-iya (mga bloke sa mga patag, mga bloke sa apartment) adunay asosasyon sa mga residente ( húsfélag ). Ang húsfélag nagpahigayon ug mga miting aron hisgutan ang mga problema, magkauyon sa mga lagda alang sa bilding ug magdesisyon kung pila ang kinahanglan ibayad sa mga tawo matag bulan sa usa ka gipaambit nga pundo ( hússjóður ).
• Usahay ang húsfélag mobayad sa usa ka kompanya sa pagpanglimpiyo aron limpyohan ang mga bahin sa bilding nga gigamit sa tanan apan walay tag-iya (ang entrance lobby, ang hagdanan, ang labahan, mga agianan, ); usahay ang mga tag-iya o nagpuyo moambit niini nga trabaho ug magpuli-puli sa pagbuhat sa pagpanglimpyo.
• Ang mga bisikleta, push-chair, prams ug usahay snow-sled mahimong ibutang sa hjólageymsla ('bodega sa bisikleta'). Kinahanglan nga dili nimo ibutang ang ubang mga butang sa kini nga gipaambit nga mga lugar; ang matag flat kasagaran adunay kaugalingong bodega ( geymsla ) para sa pagtipig sa imong kaugalingong mga butang.
• Kinahanglan nimong mahibal-an ang sistema sa paggamit sa labada (kuwarto alang sa paglaba sa mga sinina), mga makina sa paglaba ug pagpauga ug mga linya sa pagpauga sa sinina.
• Himoa nga limpyo ug hapsay ang lawak sa basurahan ug siguroa nga imong ihan-ay ang mga butang alang sa pag-recycle ( endurvinnsla ) ug ibutang kini sa hustong mga basurahan (alang sa papel ug plastik, mga botelya, ug uban pa); adunay mga karatula sa ibabaw nga nagpakita kung para sa unsa ang matag bin. Ayaw ibutang ang plastik ug papel sa ordinaryong basura. Ang mga baterya, delikado nga mga substansiya ( spilliefni : acid, lana, pintal, ug uban pa) ug mga basura nga dili masulod sa ordinaryo nga mga basura kinahanglang dad-on ngadto sa lokal nga mga sudlanan sa koleksiyon o mga kompanya sa pag-recycle (Endurvinnslan, Sorpa).
• Kinahanglan adunay kalinaw ug kahilum sa gabii, tali sa 10 m. (22.00) ug 7 am (07.00): ayaw pagbaton ug kusog nga musika o paghimog kasaba nga makadisturbo sa ubang tawo.

Numero sa ID ( Kennitala; kt )

• Ang usa ka social worker o ang imong contact person sa Directorate of Immigration ( Útlendingastofnun, UTL) mahimong magsusi aron makita kung ang imong ID number ( kennitala ) andam na ug aktibo.
• Kung andam na ang imong ID, ang Social Services ( félagsþjónustan ) makatabang kanimo sa pag-aplay alang sa pinansyal nga tabang.
• Mag-book og appointment (meeting) sa usa ka social worker ug pag-aplay alang sa tanang tabang (salapi ug tabang) nga aduna kay katungod.
• Ang directorate (UTL) magpadala kanimo ug sms nga mensahe aron isulti kanimo kung kanus-a ka makaadto aron kuhaon ang imong residence permit card ( dvalarleyfiskort ) sa Dalvegur 18, 201 Kópavogur.

Account sa bangko

• Kinahanglan ka nga magbukas sa usa ka bank account ( bankareikningur ) sa diha nga naa na nimo ang imong permiso sa pagpuyo
• Ang mga kapikas (mga tawo nga minyo, bana ug asawa, o uban pang mga panag-uban) kinahanglan nga magbukas sa usa ka lahi nga account sa bangko.
• Ang imong suhol (pagbayad), tabang pinansyal (mga hatag sa salapi; fjárhagsaðstoð ) ug mga bayad gikan sa mga awtoridad kanunay nga ibayad sa mga account sa bangko.
• Mahimo nimong pilion ang bangko kung asa nimo gusto ang imong account. Dad-a ang imong residence permit card ( dvalarleyfiskort ) ug ang imong pasaporte o mga dokumento sa pagbiyahe kung naa nimo.
• Maayo nga ideya nga tawagan una ang bangko ug pangutan-a kung kinahanglan nimo nga maghimo usa ka appointment (mag-book usa ka oras aron makigkita sa usa ka tawo sa bangko).
• Kinahanglan kang moadto sa Social Services ( félagsþjónustan ) ug ihatag ang mga detalye sa imong bank account number aron kini mabutang sa imong aplikasyon alang sa pinansyal nga tabang.

On-line banking ( heimabanki, netbanki ; home banking; electronic banking)

• Kinahanglan ka nga mag-aplay alang sa usa ka on-line banking facility ( heimabanki , netbanki ) aron imong makita kung unsa ang naa sa imong account ug mabayran ang imong mga bayronon (mga invoice; reikningar ).
• Mahimo nimong hangyoon ang mga kawani sa bangko nga tabangan ka sa pag-download sa on-line nga app ( netbankaappið) sa imong smartphone.
• Sag-ulohon ang imong PIN (ang P ersonal Identity N nga numero nga imong gigamit sa pagbayad gikan sa imong bank account). Ayaw kini pagdala kanimo, nga gisulat sa paagi nga masabtan ug magamit sa uban kung makit-an nila Ayaw isulti sa ubang mga tawo ang imong PIN (bisan ang pulis o kawani sa bangko, o mga tawo nga wala nimo kaila).
• NB: pipila sa mga butang nga ibayad sa imong netbanki gimarkahan isip opsyonal ( valgreiðslur ). Kasagaran kini gikan sa mga charity nga nangayo nga Libre ka nga magdesisyon kung bayran nimo sila o dili. Mahimo nimong papason ( eyða ) sila kung pilion nimo nga dili mobayad kanila.
• Kadaghanan sa mga opsyonal nga mga invoice sa pagbayad ( valgreiðslur ) moabut sa imong netbanki, apan mahimo usab kini nga moabut sa Busa importante nga mahibal-an kung unsa ang mga invoice sa dili ka pa modesisyon sa pagbayad niini.

Electronic identification (Rafræn skilríki)

• Kini usa ka paagi sa pagmatuod sa imong pagkatawo (kinsa ka) sa diha nga ikaw naggamit sa elektronik nga komunikasyon (mga website sa internet). Ang paggamit sa electronic identification ( rafræn skilríki ) sama ra sa pagpakita og ID nga dokumento. Mahimo nimo kini gamiton sa pagpirma sa mga porma sa on-line ug kung buhaton nimo, kini adunay parehas nga kahulugan sama sa imong pagpirma sa papel gamit ang imong kaugalingon nga kamot.
• Kinahanglan nimong gamiton ang rafræn skilríki aron mailhan ang imong kaugalingon kung magbukas ka, ug usahay mopirma, mga panid sa web ug on-line nga mga dokumento nga gigamit sa daghang mga institusyon sa gobyerno, munisipyo (lokal nga awtoridad) ug mga bangko.
• Ang matag usa kinahanglan nga adunay rafræn skilríki. Ang mga kapikas (mga bana ug mga asawa) o mga miyembro sa ubang mga panag-uban sa pamilya, kinahanglan nga ang matag usa adunay ilang kaugalingon.
• Mahimo kang mag-aplay alang sa rafræn skilríki sa bisan unsang bangko, o pinaagi sa Auðkenni ( https://www.audkenni.is/ )
• Kung mag-aplay ka alang sa rafræn skilríki kinahanglan nga adunay kauban nimo ang usa ka smartphone (mobile phone) nga adunay usa ka Icelandic nga numero ug usa ka balido nga lisensya sa pagmaneho o ang mga dokumento sa pagbiyahe nga gi-isyu sa Departamento sa Imigrasyon (UTL) gidawat ingon mga dokumento sa ID imbes usa ka lisensya sa pagmaneho o pasaporte .
• Dugang nga impormasyon: https://www.skilriki.is/ ug https://www.audkenni.is/

Mga dokumento sa pagbiyahe sa mga refugee

• Kung, isip usa ka refugee, dili ka makapakita og pasaporte gikan sa imong nasud, kinahanglan kang mag-aplay alang sa mga dokumento sa pagbiyahe. Kini dawaton isip mga dokumento sa ID sa samang paagi sa lisensya sa pagmaneho o pasaporte.
• Mahimo kang mag-aplay alang sa mga dokumento sa pagbiyahe ngadto sa Directorate of Immigration ( Útlendingastofnun, UTL). Nagkantidad sila og ISK 5,600.
• Makakuha ka ug porma sa aplikasyon gikan sa opisina sa UTL sa Bæjarhraun Bukas kini Martes hangtod Huwebes gikan sa 10.00 hangtod 12.00. Kung nagpuyo ka sa gawas sa metropolitan (kapital) nga lugar, mahimo nimong kuhaon ang usa ka porma gikan sa imong lokal nga Opisina sa Komisyoner sa Distrito ( sýslumaður ) ug ihatag usab kini didto.
• Ang mga kawani sa UTL dili motabang kanimo sa pagpuno sa imong aplikasyon nga porma.
• Kinahanglang ihatag nimo ang imong application form sa opisina sa UTL sa Dalvegur 18, 201 Kópavogur, ug bayri ang bayronon didto, o sa opisina sa Bæjarhraun, nga nagpakita og resibo sa pagbayad.
• Kung gidawat na ang imong aplikasyon, makadawat ka usa ka mensahe nga nagtawag kanimo aron makuha ang imong litrato.
• Human makuha ang imong letrato, molanat pa og 7-10 ka adlaw sa dili pa ma-isyu ang imong mga dokumento sa pagbiyahe.
• Nagpadayon ang trabaho sa UTL sa mas simple nga pamaagi para sa isyu sa pagbiyahe

Mga pasaporte para sa mga langyaw

• Kung nahatagan ka ug proteksyon sa humanitarian grounds, mahimo kang makakuha og pasaporte sa langyaw imbes nga temporaryo nga mga dokumento sa pagbiyahe.
• Ang kalainan mao nga sa mga dokumento sa pagbiyahe, mahimo ka nga mobiyahe sa tanan nga mga nasud gawas sa imong nasud nga gigikanan; nga adunay pasaporte sa langyaw nga nasyonal mahimo ka makabiyahe sa tanan nga mga nasud lakip ang imong nasud nga gigikanan.
• Ang pamaagi sa aplikasyon parehas sa mga dokumento sa pagbiyahe.

Icelandic Health Insurance (SÍ; Sjúkratryggingar Íslands)

• Kung bag-o ka lang gihatagan sa status sa usa ka refugee, o proteksyon sa humanitarian grounds, ang lagda nga nanginahanglan og 6 ka bulan nga pagpuyo sa Iceland sa dili pa mahimong kwalipikado alang sa health insurance dili magamit; sa laing pagkasulti, makabaton ka dayon og health insurance.
• Ang mga kagiw adunay parehas nga katungod sa SÍ sama sa tanan sa Iceland.
• Gibayran sa SÍ ang bahin sa gasto sa medikal nga pagtambal ug sa mga tambal nga gireseta nga nagtagbo sa piho nga mga kinahanglanon.
• Nagpadala ang UTL og impormasyon sa SÍ aron ang mga kagiw marehistro sa sistema sa paniguro sa kahimsog.

CHECKLIST: Unang mga lakang human mahatagan og refugee status

_ Ibutang ang imong ngalan sa imong postbox aron makasiguro nga makadawat ka ug mail, lakip ang importanteng mga sulat gikan sa Directorate of Immigration (Útlendingastofnun, ÚTL).

_ Pagkuha ug litrato para sa imong residence permit card ( dvalarleyfiskort )

• • Ang mga litrato gikuha sa opisina sa ÚTL o, sa gawas sa metropolitan nga lugar, sa lokal nga opisina sa Komisyoner sa Distrito ( sýslumaður ).
  • Padad-an ka sa ÚTL og mensahe (SMS) kung andam na ang imong residence permit card ug mahimo nimo kining kuhaon.

_ Ablihi ang usa ka bank account sa diha nga ikaw adunay imong residence permit card.

_ Pag-aplay alang sa electronic identification ( rafræn skilríki ). https://www.skilriki.is/ ug https://www.audkenni.is/

_ Pag-aplay alang sa batakang pinansyal nga tabang ( grunnfjárhagsaðstoð ) gikan sa Social Services ( félagsþjónustan ).

_ Pag-aplay alang sa mga dokumento sa pagbiyahe sa refugee

• • Kung dili ka makapakita ug pasaporte gikan sa imong nasud, kinahanglan ka mag-aplay alang sa mga dokumento sa pagbiyahe. Mahimo silang magamit sa parehas nga paagi sama sa ubang mga personal nga dokumento sa ID sama sa pasaporte nga kinahanglan nimo nga i-aplay alang sa mga butang sama sa electronic identification ( rafræn skilríki ).

_ Mag-book og appointment sa usa ka social worker

• • Mahimo kang mag-aplay alang sa espesyal nga tabang (tabang) sa pagpangita og lugar nga kapuy-an, mga kahikayan alang sa imong mga anak ug uban pang mga butang. Mag-book og appointment (meeting) aron makigsulti sa usa ka social worker sa Social Service Center sa inyong lugar.
  • Makapangita ka og impormasyon bahin sa mga lokal nga awtoridad (munisipyo) ug sa ilang mga opisina dinhi: https://www.samband.is/sveitarfelogin/

_ Mag-book og appointment sa usa ka magtatambag sa Directorate of Labor (Vinnumálastofnun,VMST)

• • Aron makakuha og tabang sa pagpangita og trabaho ug uban pang paagi sa pagkaaktibo
  • Pagparehistro alang sa usa ka kurso (mga leksyon) sa Icelandic ug pagkat-on bahin sa Icelandic nga katilingban
  • Pagkuha ug tambag bahin sa pagtuon (pagkat-on) kauban ang

CHECKLIST: Pagpangita usa ka puy-anan

Human ka nahatagan og refugee status mahimo ka nga magpadayon sa pagpuyo sa akomodasyon (lugar) alang sa mga tawo nga nag-aplay alang sa internasyonal nga proteksyon sulod lamang sa duha ka semana pa. Busa importante nga mangitag dapit nga kapuy-an.

_ Pag-aplay alang sa mga benepisyo sa pabalay

• • https://www.husbot.is ug https://hms.is/husnaedisbaetur/housing-benefit/

_ Pag-aplay sa mga serbisyong sosyal ( félagsþjónusta ) para sa tabang sa pag-abang ug pagpalit sa muwebles ug kagamitan

• • Loan para magbayad og deposito sa giabangang balay (leiguhúsnæði; apartment, flat)
  • Paghatag sa muwebles alang sa hinungdanon nga muwebles ug kagamitan sa panimalay.
  • Espesyal nga tabang sa pabalay Ang binuwan nga pagbayad sa ibabaw sa benepisyo sa pabalay, gituyo aron makatabang sa pag-abang sa usa ka apartment.
  • Usa ka grant aron matabonan ang mga galastuhan sa unang bulan (tungod kay ang benepisyo sa pabalay ibayad sa retrospectively – pagkahuman).

Ubang tabang nga imong maaplay pinaagi sa usa ka social worker

_ Study grants para sa mga tawo nga wala makahuman sa compulsory school o upper senior school.

_ Part-payment of the cost of the First Medical Check in out-patients infectious disease departments of hospitals.

_ Mga grant para sa dental treatment.

_ Espesyalista nga tabang gikan sa mga social worker, psychiatrist o psychologist.

NB ang tanan nga mga aplikasyon gihukman nga tinagsa ug kinahanglan nimo nga matuman ang tanan nga mga kondisyon nga gitakda alang sa pagdawat tabang.

CHECKLIST: Para sa imong mga anak

_ Magparehistro sa online nga sistema sa imong munisipyo

• • Kinahanglan ka nga magparehistro sa online nga sistema sa imong munisipyo (lokal nga awtoridad), f o pananglitan: Rafræn Reykjavík, Mitt Reykjanes, ug Mínar síður sa website sa Hafnarfjörður aron marehistro ang imong mga anak sa eskuylahan, pagkaon sa eskuylahan, pagkahuman sa klase mga kalihokan ug uban pang mga butang.

_ Unang medical check

• • Kinahanglan nga naa na nimo ang imong una nga medikal nga pagsusi sa departamento sa out-patient sa usa ka ospital sa wala ka pa hatagan usa ka permiso sa pagpuyo ug ang imong mga anak makasugod sa pag-eskwela.

_ Pag-aplay pinaagi sa usa ka social worker alang sa tabang para sa imong mga anak

• • Usa ka hatag, katumbas sa hingpit nga benepisyo sa bata, aron madala ka hangtod sa panahon nga ang opisina sa buhis magsugod sa pagbayad sa tibuuk nga benepisyo sa bata.
  • Espesyal nga tabang alang sa mga bata, aron matabonan ang mga gasto sama sa mga bayronon sa pre-school, mga pagkaon sa eskwelahan, mga kalihokan human sa klase, mga summer camp o mga kalihokan sa kalingawan.

_ Pag-aplay sa Social Insurance Administration (TR; Tryggingastofnun para sa pension sa bata ug mga allowance sa ginikanan

• • Pinansyal nga suporta alang sa nag-inusarang mga ginikanan
  • Ang mga aplikasyon gihimo pinaagi sa Akong mga panid sa TR website: https://innskraning.island.is/?id=minarsidur.tr.is
  • Mga porma sa aplikasyon: https://www.tr.is/tryggingastofnun/umsoknir
  • Impormasyon (sa English) bahin sa mga serbisyo sa TRÞ: https://www.tr.is/en