Çagalaryň hukuklary we sütem
Çagalaryň hormatlanmaly hukuklary bar. 6-16 ýaş aralygyndaky çagalar we ýaş ulular başlangyç bilimi almaly.
Ene-atalar çagalaryny zorlukdan we beýleki howplardan goramaga borçly.
Çagalaryň hukuklary
Çagalaryň ene-atalarynyň ikisini-de tanamaga hukugy bar. Ene-atalar çagalaryny akyl we fiziki zorluklardan we beýleki howplardan goramaga borçludyrlar.
Çagalar başarnyklaryna we gyzyklanmalaryna laýyklykda bilim almaly. Ene-atalar özlerine täsir edýän kararlary kabul etmezden ozal çagalary bilen maslahatlaşmalydyrlar. Çagalar ulalansoň we ulalansoň has köp söz bermeli.
5 ýaşa çenli çagalaryň gatnaşmagynda köp hadysalar öýüň içinde bolýar. Ygtybarly gurşaw we ene-atanyň gözegçiligi durmuşyň ilkinji ýyllarynda betbagtçylyklaryň döremek ähtimallygyny ep-esli azaldar. Çynlakaý betbagtçylyklaryň öňüni almak üçin ene-atalar we çagalara ideg edýän beýleki adamlar heläkçilikleriň we her ýaşdaky çagalaryň fiziki, akyl we emosional ösüşiniň arasyndaky baglanyşygy bilmelidirler. Çagalarda 10-12 ýaşa çenli daşky gurşawdaky howplara baha bermek we çözmek üçin kämillik ýok.
Premýer-ministr Islandiýada çagalar üçin Ombudsmen bellenýär. Olaryň wezipesi, Islandiýada 18 ýaşa çenli ähli çagalaryň gyzyklanmalaryny, hukuklaryny we zerurlyklaryny goramak we öňe sürmek.
Islandiýadaky çagalaryň hukuklary barada wideo.
Amnesty International tarapyndan Islandiýada we Islandiýa Adam Hukuklary Merkezi tarapyndan ýasaldy. Has köp wideo şu ýerden tapyp bilersiňiz .
Çaga garşy zorlugy elmydama habar beriň
Islandiýanyň Çagalary Goramak Kanunyna laýyklykda, her bir çaganyň zorluga, ýanamalara ýa-da kabul ederliksiz şertlerde ýaşaýandygyna şübhelenýän bolsa, hasabat bermek borjy bar. Bu barada 112-nji Milli gyssagly kömek belgisi ýa-da ýerli çagalara kömek komiteti arkaly polisiýa habar bermeli.
Çagalary goramak baradaky kanunyň maksady, kabul ederliksiz şertlerde ýaşaýan çagalaryň ýa-da öz saglygyna we ösüşine howp salýan çagalaryň zerur kömegi almagyny üpjün etmek. Çagalary goramak baradaky kanun, Islandiýa döwletiniň çägindäki ähli çagalary öz içine alýar.
Çagalara onlaýn zulum etmek howpy abanýar. Çagalary maslahat bermek üçin çagalara zyýanly bikanun we ýerliksiz internet mazmuny barada habar berip bilersiňiz.
Islandiýadaky kanun, 0-16 ýaş aralygyndaky çagalaryň agşam uly ýaşlylaryň gözegçiligi bolmazdan daşarda bolup biljekdigini görkezýär. Bu düzgünler çagalaryň ýeterlik uky bilen howpsuz we sagdyn gurşawda ulalmagyny üpjün etmek üçin niýetlenendir.
12 ýaşa çenli çagalar köpçülikde
On iki ýa-da ondan kiçi çagalar, ulular bilen bilelikde bolsa, 20: 00-dan soň köpçülige çykmaly.
1-nji maýdan 1-nji sentýabr aralygynda olar sagat 22: 00-a çenli köpçülige çykyp bilerler. Bu düzgüniň ýaş çäkleri, doglan senesine däl-de, doglan ýylyna degişlidir.
Çagalar üçin açyk sagat
Bu ýerde alty dilde çagalar üçin açyk sagatlar barada maglumat tapyp bilersiňiz. Islandiýadaky kanun, 0-16 ýaş aralygyndaky çagalaryň agşam uly ýaşlylaryň gözegçiligi bolmazdan daşarda bolup biljekdigini görkezýär. Bu düzgünler çagalaryň ýeterlik uky bilen howpsuz we sagdyn gurşawda ulalmagyny üpjün etmek üçin niýetlenendir.
Peopleaşlar
13-18 ýaş aralygyndaky ýaş ulular ene-atalarynyň görkezmelerine boýun bolmaly, başgalaryň pikirlerine hormat goýmaly we kanuna boýun bolmalydyrlar. Adultsaş ulular 18 ýaşynda kanuny başarnyklara eýe bolýarlar, bu bolsa özleriniň maliýe we şahsy meselelerini çözmek hukugydyr. Bu, öz emläkleri üçin jogapkärdigini we nirede ýaşamak isleýändiklerini kesgitläp biljekdigini aňladýar, emma hukuklaryny ýitirýärler ene-atalary tarapyndan ideg.
6-16 ýaş aralygyndaky çagalar we ýaş ulular başlangyç bilime gatnaşmalydyrlar. Hökmany mekdebe gatnamak mugt. Başlangyç okuw synaglar bilen tamamlanýar, şondan soň orta mekdebe ýüz tutup bolýar. Orta mekdeplere güýz möwsümine ýazylmak onlaýn ýagdaýda amala aşyrylýar we möhleti her ýylyň iýun aýynda bolýar. Springaz paslynda okuwçylary kabul etmek mekdepde ýa-da onlaýn ýagdaýda amala aşyrylýar.
Menntagátt web sahypasynda ýörite mekdepler, ýörite bölümler, okuw maksatnamalary we maýyp çagalar we ýaş ulular üçin okuw usullary barada dürli maglumatlary tapyp bilersiňiz.
Hökmany bilimdäki çagalar diňe ýeňil işde ulanylyp bilner. On üç ýaşa ýetmedik çagalar diňe medeni we çeperçilik çärelerine, sport we mahabat işlerine gatnaşyp bilerler we diňe Zähmet howpsuzlygy we saglygy goraýyş müdirliginiň rugsady bilen.
13-14 ýaş aralygyndaky çagalar howply ýa-da fiziki taýdan kyn hasaplanmaýan ýeňil işlerde ulanylyp bilner. 15-17 ýaş aralygyndakylar mekdep dynç alyşlarynda günde sekiz sagat (hepdede kyrk sagat) işläp bilerler. Çagalar we ýaş ulular gije işlemän bilerler.
Uly şäher häkimlikleriniň köpüsi, iň uly başlangyç synp okuwçylary (13-16 ýaş aralygy) üçin her tomus birnäçe hepde iş mekdeplerini ýa-da ýaşlar üçin iş meýilnamalaryny dolandyrýarlar.
13-16 ýaş aralygyndaky çagalar köpçülikde
13-16 ýaş aralygyndaky çagalar, ulular bilen bilelikde ýoldaşlyk etmän, mekdep, sport guramasy ýa-da ýaşlar kluby tarapyndan gurnalan tanalýan çärä gaýdyp barmasa, 22: 00-dan soň açyk howada bolup bilmez.
1-nji maýdan 1-nji sentýabr aralygynda çagalara goşmaça iki sagat açyk howada ýa-da iň soňunda ýary gijä çenli rugsat berilýär. Bu düzgüniň ýaş çäkleri, doglan senesine däl-de, doglan ýylyna degişlidir.
Işlemek barada aýdylanda, ýaş ululara, umuman, fiziki ýa-da psihologiki mümkinçiliklerinden has ýokary ýa-da saglygyna howp salýan işleri etmäge rugsat berilmeýär. Iş şertlerinde saglygyna we howpsuzlygyna howp abandyryp biljek töwekgelçilik faktorlary bilen tanyşmaly, şonuň üçin olara degişli goldaw we okuw berilmeli. Işdäki ýaşlar hakda has giňişleýin okaň.
Gorkuzmak
Gorkuzmak, bir ýa-da birnäçe adam başga birine garşy fiziki ýa-da akyl taýdan gaýtalanýar ýa-da yzygiderli azar berilýär. Gorkuzmak pida üçin çynlakaý netijelere getirip biler.
Gorkuzmak bir adam bilen toparyň arasynda ýa-da iki adamyň arasynda bolup geçýär. Gorkuzmak söz, sosial, maddy, akyl we fiziki bolup biler. Bir adama at dakmak, gybat etmek ýa-da nädogry hekaýalar görnüşinde ýa-da adamlary belli bir adamlary äsgermezlik etmäge höweslendirip biler. Gorkuzmak, daşky görnüşi, agramy, medeniýeti, dini, deriniň reňki, maýyplygy we ş.m. üçin kimdir birini birnäçe gezek masgaralamaklygy hem öz içine alýar. mekdep synpy ýa-da maşgala. Gorkuzmak jenaýatçy üçin hemişelik zyýanly netijelere hem sebäp bolup biler.
Gorkuzmalara garşy göreşmek mekdepleriň borjy we köp başlangyç mekdepler hereket meýilnamalaryny we öňüni alyş çärelerini döretdiler.
Peýdaly baglanyşyklar
- Maglumat broşýurasy: Çagalarymyz we özümiz
- Çagalary goramak kanuny
- Ombudsmeniň çagalar edarasy
- Amnesty International - Islandiýa
- Islandiýanyň adam hukuklary merkezi
- Çagalaryň maslahatyny ýazdyryň
- Bilim portaly
- Hemmeler üçin sport! - Maglumat broşýurasy
- Iş ýerinde ýaşlar - Zähmet howpsuzlygy we saglygy dolandyrmak
- 112 - Adatdan daşary ýagdaý
Ene-atalar çagalaryny zorlukdan we beýleki howplardan goramaga borçly.