Häkimiýetler

Islandiýanyň milli hökümeti birnäçe mysal getirmek üçin kanunlar we kadalar döretmek we adalat, saglygy goraýyş, infrastruktura, iş üpjünçiligi, orta we uniwersitet derejesindäki bilim bilen baglanyşykly döwlet hyzmatlaryny bermekden jogapkärdir.

Islandiýanyň häzirki dolandyryjy koalisiýasy üç sany syýasy partiýadan, Ösüş partiýasyndan, Garaşsyzlyk partiýasyndan we Çep ýaşyl partiýadan ybarat. Aralarynda 54% köplük tutýar. Häzirki premýer-ministr Bjarni Benediktsson. Syýasatyny we dolandyryş baradaky garaýyşlaryny beýan edýän koalisiýa şertnamasy şu ýerde iňlis dilinde bar.

Döwlet baştutany Prezidentdir . Executiveerine ýetiriji häkimiýet hökümet tarapyndan amala aşyrylýar. Kanun çykaryjylyk mejlisde-de, prezidentde-de berilýär. Kazyýet ýerine ýetiriji we kanun çykaryjy organdan garaşsyz.

Häzirki dolandyryjy koalisiýa ministrleri barada has giňişleýin okaň.

Islandiýa Respublikasynyň konstitusiýasy

Islandiýada iki derejeli hökümet, milli hökümet we häkimlikler bar. Dört ýyldan bir gezek dürli saýlaw etraplarynyň ýaşaýjylary hyzmatlaryň we ýerli demokratiýanyň ýerine ýetirilişine gözegçilik etmek üçin ýerli hökümete öz wekillerini saýlaýarlar. Municipalerli häkimlik dolandyryş edaralary ilata iň ýakyn işleýän işgärler saýlanýar. Şäher häkimlikleriniň ýaşaýjylary üçin ýerli hyzmatlardan jogapkärdirler.

Şäher häkimlikleriniň ýerli häkimýetleri, şol ýerde ýaşaýan raýatlara mekdebe çenli we başlangyç mekdep bilimi, sosial hyzmatlar, çagalary goramak hyzmatlary we jemgyýetiň zerurlyklary bilen baglanyşykly beýleki hyzmatlar bilen üpjün etmek bilen bir hatarda düzgünleri döredýär.

Şäher häkimlikleri, okuw jaýlary, jemgyýetçilik transporty we durmuş üpjünçiligi hyzmatlary ýaly ýerli hyzmatlarda syýasaty durmuşa geçirmek üçin jogapkärdir. Şeýle hem, her şäher häkimliginiň agyz suwy, ýyladyş we galyndylary arassalamak ýaly tehniki infrastruktura jogapkärdir. Netijede, ösüşi meýilleşdirmek we saglyk we howpsuzlyk barlaglaryny geçirmek üçin jogapkärdirler.

2021-nji ýylyň 1-nji ýanwaryna çenli Islandiýa 69 häkimlige bölünýär, hersiniň öz ýerli hökümeti bar. Şäher häkimlikleriniň ýaşaýjylary we döwleti üçin hukuklary we borçlary bar. Bir adam, kanuny ýaşaýan ýeri hasaba alnan häkimligiň ýaşaýjysy hasaplanýar.

Şonuň üçin her kim täze sebite göçüp baranda degişli ýerli häkimlikde hasaba alynmalydyr.

Saýlaw kanuny we ses bermek hukugy baradaky 3-nji maddasyna laýyklykda, 18 ýaş we ondan uly daşary ýurt raýatlary yzly-yzyna üç ýyl Islandiýada kanuny esasda ýaşandan soň ýerli dolandyryş saýlawlarynda ses bermäge haklydyr. 18 we ondan uly Daniýa, Finlýandiýa, Norwegiýa we Şwesiýa raýatlary Islandiýada kanuny ýaşaýan ýerlerini bellige alan badyna ses bermek hukugyna eýe.

Islandiýadaky häkimlikler barada has giňişleýin maglumat.

Şäher häkimligiňizi interaktiw kartada tapyň.

Islandiýanyň prezidenti döwlet baştutany we göni saýlawda tutuş saýlawçylar tarapyndan saýlanan ýeke-täk wekil. Prezidentiň edarasy 1944-nji ýylyň 17-nji iýunynda güýje giren Islandiýa Respublikasynyň konstitusiýasynda döredildi.

Häzirki prezident Halla Tómasdóttir . Ol 2024-nji ýylyň 1-nji iýunynda geçirilen saýlawlarda saýlandy. Ilkinji möhletini 2024-nji ýylyň 1-nji awgustynda başlady.

Prezident dört ýyl möhlet bilen göni halk köpçüliginiň ses bermegi bilen saýlanýar. Prezident paýtagtyň Garðabr şäherindäki Bessastaðirde ýaşaýar.