Yfirvöld

Ríkisstjórn Íslands ber ábyrgð á því að setja lög og reglur og veita opinbera þjónustu sem tengist dómsmálum, heilbrigðisþjónustu, innviðum, atvinnu og menntun svo nokkur dæmi séu nefnd.

Núverandi ríkisstjórn Íslands samanstendur af þremur stjórnmálaflokkum, Framsóknarflokknum, Sjálfstæðisflokknum og Vinstri grænum. Saman hafa flokkarnir þrír 54% meirihluta. Núverandi forsætisráðherra er Bjarni Benediktsson. Stjórnarsáttmálinn sem útlistar stefnu þeirra og framtíðarsýn fyrir stjórnarhætti má finna hér.

Forseti Íslands er þjóðhöfðingi Íslendinga. Ríkisstjórnin fer með framkvæmdavaldið. Alþingi fer með löggjafarvaldið ásamt forseta Íslands. Dómsvaldið er óháð framkvæmdarvaldi og löggjafarvaldi.

Kynntu þér núverandi ríkisstjórn hér.

Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands

Íslendingar búa við tvö stjórnsýslustig, ríkisvaldið og sveitarfélögin. Á fjögurra ára fresti kjósa íbúar hinna ýmsu kjördæma fulltrúa sína í sveitarstjórn. Sveitarstjórnir eru kjörnir embættismenn sem starfa næst almenningi og þeir bera ábyrgð á nærþjónustu við íbúa sveitarfélaganna. Meðal verkefna sveitarstjórnar er að sjá um að lögbundnar skyldur séu ræktar og hafa eftirlit með því að viðeigandi reglum sé fylgt.

Sveitarfélög í sveitarfélögum setja reglugerðir um leið og þeir veita íbúum þjónustu, svo sem leikskóla- og grunnskólamenntun, félagsþjónustu, barnavernd og aðra þjónustu sem tengist þörfum samfélagsins.

Sveitarfélögin bera ábyrgð á framkvæmd stefnu í nærþjónustu eins og menntastofnunum, almenningssamgöngum og félagsþjónustu. Þeir bera einnig ábyrgð á ákveðnum innviðum í hverju sveitarfélagi, svo sem neysluvatni, hitaveitu og meðhöndlun úrgangs. Einnig bera þeir ábyrgð á skipulags- og byggingarmálum ásamt heilbrigðis- og öryggiseftirliti.

Frá og með 1. janúar 2021 er Íslandi skipt í 69 sveitarfélög, hvert með sína sveitarstjórn. Sveitarfélög sinna ýmsum verkefnum sem þeim eru falin að lögum, en geta einnig tekið að sér önnur verkefni sem ekki er kveðið á um í lögum innan vissra marka.

Einstaklingur telst heimilisfastur í því sveitarfélagi þar sem lögheimili hans er skráð. Því er öllum skylt að skrá sig á viðkomandi skrifstofu sveitarfélagsins við flutning á nýtt svæði.

Samkvæmt 4. grein kosningalaga hafa erlendir ríkisborgarar 18 ára og eldri kosningarétt í sveitarstjórnarkosningum eftir að hafa átt lögheimili hér á landi í þrjú ár samfellt. Danskir, finnskir, norskir og sænskir ríkisborgarar sem eru 18 ára og eldri öðlast kosningarétt um leið og þeir skrá lögheimili sitt á Íslandi.

Nánari upplýsingar um sveitarfélög á Íslandi.

Finndu sveitarfélagið þitt á gagnvirku korti.

Forsetinn er þjóðhöfðingi Íslendinga og eini fulltrúinn sem almennir kjósendur velja í beinni kosningu. Forsetinn er kosinn í beinni kosningu til fjögurra ára í senn. Embætti forseta var stofnað í stjórnarskrá lýðveldisins Íslands sem tók gildi 17. júní árið 1944.

Núverandi forseti er Halla Tómasdóttir en hún var kjörin í kosningum sem haldnar voru 1. júní 2024. Hún var sett í embætti þann 1. ágúst. 2024.

Forsetinn er búsettur á Bessastöðum í Garðabæ á höfuðborgarsvæðinu.