Исланд дахь цагаачлалын асуудлын талаарх ЭЗХАХБ-ын үнэлгээ

Цагаачдын тоо сүүлийн 10 жилийн хугацаанд ЭЗХАХБ-ын бүх орнуудаас Исландад хамгийн их пропорциональ өссөн байна. Ажил эрхлэлтийн түвшин маш өндөр байгаа хэдий ч цагаачдын дунд ажилгүйдлийн түвшин нэмэгдэж байгаа нь санаа зовоох шалтгаан болж байна. Цагаачдыг оруулах асуудал хэлэлцэх асуудлын жагсаалтад илүү өндөр байх ёстой.

9-р сарын 4-ний өдөр Кярвалсстадир хотноо болсон хэвлэлийн бага хурлын үеэр Европын эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллага болох ЭЗХАХБ-ын Исланд дахь цагаачдын асуудлаар хийсэн үнэлгээг танилцуулав. Хэвлэлийн бага хурлын бичлэгийг Vísir мэдээллийн агентлагийн вэбсайтаас үзэх боломжтой. Хэвлэлийн бага хурлын слайдыг эндээс үзэх боломжтой .

ЭЗХАХБ-ын үнэлгээнд Исланд дахь цагаачлалын талаар хэд хэдэн сонирхолтой баримтуудыг дурджээ. Үүнд дараахь зүйлс орно.

• Цагаачдын тоо сүүлийн 10 жилийн хугацаанд ЭЗХАХБ-ын бүх орнуудаас Исландад хамгийн их пропорциональ өссөн байна.
• Исландад цагаачид бусад улс орны нөхцөл байдалтай харьцуулахад харьцангуй нэг төрлийн бүлэг бөгөөд тэдний 80 орчим хувь нь Европын эдийн засгийн бүсээс (ЕЭБ) ирсэн байдаг.
• EEA-ийн орнуудаас ирж, Исландад суурьшсан хүмүүсийн хувь энд Баруун Европын бусад олон орноос өндөр байх шиг байна.
• Цагаачлалын чиглэлээрх засгийн газрын бодлого, үйл ажиллагаа өнөөг хүртэл дүрвэгсдэд голчлон анхаарч ирсэн.
• Исландад цагаачдын хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин ЭЗХАХБ-ын орнуудын дунд хамгийн өндөр бөгөөд Исландын уугуул иргэдийнхээс ч өндөр байна.
• Исландад цагаачдын ажиллах хүчний оролцоо нь ЕЭА-ын орнуудаас ирсэн эсэхээс хамаарч бага зэрэг ялгаатай байдаг. Гэвч цагаачдын дунд ажилгүйдэл нэмэгдэж байгаа нь санаа зовоох шалтгаан болж байна.
• Цагаачдын ур чадвар, чадварыг хангалттай сайн ашигладаггүй. Исландад өндөр боловсролтой цагаачдын гуравны нэгээс илүү нь эзэмшсэнээсээ бага ур чадвар шаарддаг ажилд ажилладаг.
• Цагаачдын хэлний мэдлэг олон улсын жишигт тааруу байна. Энэ сэдвээр сайн мэдлэгтэй гэж үздэг хүмүүсийн хувь нь ЭЗХАХБ-ын орнуудын дунд энэ улсад хамгийн бага байна.
• Насанд хүрэгчдэд Исланд хэл заах зардал нь харьцуулсан улс орнуудынхаас хамаагүй бага байна.
• Исландад ажил олоход бэрхшээлтэй байгаа цагаачдын бараг тал хувь нь исланд хэлний мэдлэг дутмаг байгааг гол шалтгаан гэж үздэг.
• Исланд хэлний сайн ур чадвар болон хөдөлмөрийн зах зээл дээрх боловсрол, туршлагад тохирсон ажлын байрны хооронд хүчтэй хамаарал байдаг.
• Исландад төрсөн ч гадаад гаралтай эцэг эхтэй хүүхдүүдийн сурлагын амжилт санаа зовоох шалтгаан болдог. Тэдний талаас илүү хувь нь PISA-ын судалгаанд муу дүн тавьжээ.
• Цагаачдын хүүхдүүд хэлний мэдлэгийг системтэй, тууштай үнэлсний үндсэн дээр сургууль дээрээ Исландын дэмжлэг авах шаардлагатай байдаг. Ийм үнэлгээ өнөөдөр Исландад байхгүй.

ЭЗХАХБ-аас залруулах арга хэмжээний талаар хэд хэдэн зөвлөмж гаргасан. Тэдгээрийн заримыг эндээс харж болно:

• Исландад цагаачдын дийлэнх хувийг эзэлдэг тул ЕЭА-ын бүс нутгаас ирсэн цагаачдад илүү анхаарал хандуулах шаардлагатай байна.
• Цагаачдыг оруулах асуудал хэлэлцэх асуудлын жагсаалтад илүү өндөр байх ёстой.
• Исланд дахь цагаачдын талаарх мэдээлэл цуглуулах ажлыг сайжруулах шаардлагатай бөгөөд ингэснээр тэдний нөхцөл байдлыг илүү сайн үнэлэх боломжтой болно.
• Исландын сургалтын чанарыг сайжруулж, хамрах хүрээг нь нэмэгдүүлэх шаардлагатай.
• Цагаачдын боловсрол, ур чадварыг хөдөлмөрийн зах зээлд илүү сайн ашиглах ёстой.
• Цагаачдыг ялгаварлан гадуурхах асуудлыг шийдэх хэрэгтэй.
• Цагаач хүүхдүүдийн хэлний мэдлэгийн үнэлгээг системтэй хийх ёстой.

Бүрэн тайланг эндээс үзэх боломжтой.

2022 оны арванхоёрдугаар сард Нийгмийн асуудал, хөдөлмөрийн яам ЭЗХАХБ-аас Исланд дахь цагаачдын асуудлын байдалд дүн шинжилгээ, үнэлгээ хийхийг хүссэн юм. Ийм дүн шинжилгээг ЭЗХАХБ-аас Исландын хувьд анх удаа хийж байгаа нь энэ юм.

Энэхүү шинжилгээ нь Исландын анхны цагаачлалын бодлогыг боловсруулахад дэмжлэг үзүүлэх зорилготой юм. ЭЗХАХБ-тай хамтран ажиллаж байгаа нь бодлогоо тодорхойлоход гол хүчин зүйл болсон.

Исланд улс цагаачдын талаарх анхны цогц бодлогоо боловсруулж байгаа тул энэ асуудалд ЭЗХАХБ-ын анхаарлыг хандуулах нь чухал бөгөөд үнэ цэнэтэй юм гэж Нийгмийн асуудал, хөдөлмөрийн сайд Гудмундур Инги Гудбрандссон хэллээ. Тус байгууллага энэ чиглэлээр маш туршлагатай учраас ЭЗХАХБ-аас хараат бус үнэлгээ хийх ёстой гэдгийг сайд онцоллоо. Сайд хэлэхдээ "Энэ асуудлыг дэлхийн хэмжээнд яаралтай авч үзэх нь зүйтэй" бөгөөд үнэлгээ нь ашигтай байх болно.

ЭЗХАХБ-ын тайланг бүрэн эхээр нь эндээс үзэх боломжтой.

Исланд дахь цагаачид болон тэдний хүүхдүүдийн ур чадвар, хөдөлмөрийн зах зээлийн интеграцчлал