OECD-de Islandiýadaky immigrasiýa meselelerine baha bermek

OECD ýurtlarynyň soňky on ýylda Islandiýada immigrantlaryň sany proporsional taýdan köpeldi. Iş üpjünçiliginiň gaty ýokarydygyna garamazdan, immigrantlaryň arasynda işsizligiň ýokarlanmagy alada döredýär. Gün tertibinde immigrantlaryň goşulmagy has ýokary bolmaly.

OECD, Economicewropa Ykdysady Hyzmatdaşlyk we Ösüş Guramasy, Islandiýadaky immigrantlar meselesi boýunça 4-nji sentýabrda Kjarvalsstaðirde geçirilen metbugat ýygnagynda hödürlendi. Metbugat konferensiýasynyň ýazgylaryny Vísir habar gullugynyň web sahypasynda görüp bilersiňiz. Metbugat konferensiýasyndan slaýdlary şu ýerden tapyp bilersiňiz .

OECD-niň bahalandyrmasynda Islandiýada immigrasiýa bilen baglanyşykly birnäçe gyzykly fakt görkezildi. Bular aşakdakylary öz içine alýar:

• OECD ýurtlarynyň soňky on ýylda Islandiýada immigrantlaryň sany proporsional taýdan köpeldi.
• Islandiýadaky immigrantlar beýleki ýurtlaryň ýagdaýy bilen deňeşdirilende birmeňzeş topar bolup, olaryň 80% töweregi Europeanewropa ykdysady sebtinden (EEA) gelýär.
• EEA ýurtlaryndan gelip, Islandiýada mesgen tutýanlaryň sany bu ýerde Günbatar Europeanewropa ýurtlarynyň köpüsine garanyňda has ýokary bolup görünýär.
• Hökümetiň immigrasiýa babatynda alyp barýan syýasatlary we hereketleri şu wagta çenli esasan bosgunlara gönükdirildi.
• Islandiýada immigrantlaryň iş üpjünçiligi derejesi OECD ýurtlarynyň arasynda iň ýokary we hatda Islandiýadaky ýerli ilatdan has ýokary.
• Immigrantlaryň Islandiýa EEA ýurtlaryndan gelýändiklerine ýa-da gelmeýändigine baglylykda işçi güýjüniň gatnaşmagynda az tapawut bar. Emma immigrantlaryň arasynda işsizligiň ýokarlanmagy alada döredýär.
• Immigrantlaryň başarnyklary we başarnyklary köplenç ýeterlik derejede ulanylmaýar. Islandiýada ýokary bilimli immigrantlaryň üçden birinden gowragy özlerinden has az hünär talap edýän işlerde işleýär.
• Immigrantlaryň dil endikleri halkara derejesinde pes. Bu meseläni gowy bilýändiklerini aýdýanlaryň göterimi, bu ýurtda OECD ýurtlarynyň arasynda iň pes.
• Uly adamlar üçin Island dilini öwretmek üçin çykdajylar deňeşdirilýän ýurtlara garanyňda ep-esli az.
• Islandiýada iş tapmakda kynçylyk çeken immigrantlaryň ýarysyna golaýy munuň esasy sebäbi hökmünde Islandiýa dilini bilmeýänligini görkezýär.
• Islandiýada gowy başarnyklar bilen zähmet bazaryndaky bilim we tejribä laýyk gelýän iş mümkinçilikleriniň arasynda berk baglanyşyk bar.
• Islandiýada doglan, ýöne daşary ýurtly ene-atasy bolan çagalaryň akademiki görkezijileri alada döredýär. Olaryň ýarysyndan gowragy PISA anketasynda erbet işleýär.
• Immigrantlaryň çagalary, dil endiklerine yzygiderli we yzygiderli baha bermek esasynda mekdepde Islandiýa goldawyna mätäç. Şeýle baha häzirki wagtda Islandiýada ýok.

OECD düzediş çäreleri üçin birnäçe teklip hödürledi. Olaryň käbirini şu ýerde görmek bolýar:

• EEA sebitinden gelen immigrantlara has köp üns berilmeli, sebäbi olar Islandiýada immigrantlaryň aglaba köplügi.
• Gün tertibinde immigrantlaryň goşulmagy has ýokary bolmaly.
• Islandiýa immigrantlary baradaky maglumatlary ýygnamak, ýagdaýlaryna has gowy baha bermek üçin kämilleşdirilmeli.
• Islandiýaly okatmagyň hilini ýokarlandyrmaly we gerimini ýokarlandyrmaly.
• Immigrantlaryň bilim we başarnyklary zähmet bazarynda has gowy ulanylmaly.
• Immigrantlary kemsitmek meselesini çözmeli.
• Immigrant çagalaryň dil endiklerine yzygiderli baha berilmelidir.

Hasabaty doly tapyp bilersiňiz.

Hut 2022-nji ýylyň dekabrynda Sosial meseleler we zähmet ministrligi OECD-den Islandiýadaky immigrant meseleleriniň ýagdaýyna seljeriş we baha bermegi haýyş etdi. Şeýle derňewiň OECD tarapyndan Islandiýa meselesinde ilkinji gezek geçirilmegi.

Derňew Islandiýanyň ilkinji giňişleýin immigrasiýa syýasatynyň düzülmegini goldamak üçin döredildi. OECD bilen hyzmatdaşlyk syýasaty emele getirmekde esasy faktor boldy.

Durmuş we zähmet ministri Guðmundur Ingi Guðbrandsson, Islandiýanyň immigrantlar baradaky ilkinji giňişleýin syýasatynyň üstünde işleýändigini, bu mesele boýunça OECD-niň gözüni açmak möhüm we gymmatlydygyny aýtdy. Ministr bu garaşsyz baha bermegiň OECD tarapyndan geçirilmelidigini, sebäbi guramanyň bu ugurda örän tejribeli bolandygyny aýtdy. Ministr bu meselä global kontekstde seretmegiň gyssaglydygyny we baha bermegiň peýdaly boljakdygyny aýtdy.

OECD-iň hasabatyny şu ýerden tapyp bilersiňiz.

Immigrantlaryň we olaryň çagalarynyň Islandiýadaky başarnyklary we zähmet bazary