Brochi enfòmasyon pou refijye yo
Sant Enfòmasyon Miltikiltirèl te pibliye bwochi ak enfòmasyon pou moun ki fèk resevwa estati refijye nan Islann.
Yo te tradui yo manyèlman an Angle, Arab, Pèsik, Panyòl, Kurdish, Icelandic ak Ris epi yo ka jwenn yo nan seksyon materyèl pibliye nou an.
Pou lòt lang, ou ka sèvi ak paj sa a pou tradwi enfòmasyon an nan nenpòt lang ou vle lè l sèvi avèk tradiksyon sou plas la. Men, sonje, se yon tradiksyon machin, kidonk li pa pafè.
Brochi enfòmasyon - Pwofesyonèlman tradui nan 6 lang
Sant Enfòmasyon Miltikiltirèl la pibliye bwochi enfòmasyon pou refijye yo sou sosyete a ak sistèm nan Islann konsènan enskripsyon nan sistèm enpòtan yo, lojman, travay, timoun ak jèn moun, swen sante ak sante ak sekirite.
Yo tradui bwochi sa yo pwofesyonèlman an Angle, Arab, Pès, Panyòl, Kid ak Ris epi ou ka jwenn yo isit la an PDF.
Enskripsyon nan sistèm enpòtan yo
Nimewo idantifikasyon (kennitala; kt.)
- Yon travayè sosyal oswa moun pou kontakte w nan Direksyon Imigrasyon an (Útlendingastofnun, ÚTL) ka verifye si nimewo idantifikasyon w lan (kennitala) pare epi aktive.
- Lè kat idantite w la pare, Sèvis Sosyal yo (félagsønüstan) ka ede w aplike pou asistans finansyè.
- Pran yon randevou ak yon travayè sosyal epi aplike pou asistans (benefis sosyal) ou gen dwa resevwa a.
- Direksyon an (ÚTL) ap voye yon mesaj SMS ba ou pou fè w konnen kilè ou ka al pran kat pèmi rezidans ou a (dvalarleyfiskort) nan Dalvegur 18, 201 Kópavogur.
Kont labank
- Yon fwa ou gen kat pèmi rezidans ou a, ou dwe louvri yon kont labank (bankareikningur).
- Konjwen yo (mari ak madanm oswa lòt patenarya) dwe chak louvri yon kont labank separe.
- Salè ou, èd finansyèl ou (sibvansyon lajan: fjárhagsaðstoð) ak peman ki soti nan otorite yo ap toujou depoze nan kont labank.
- Ou ka chwazi bank kote ou vle gen kont ou a. Pran kat pèmi rezidans ou (dvalarleyfiskort) ak paspò ou oswa dokiman vwayaj ou, si ou genyen yo.
- Li rekòmande pou rele davans pou wè si ou bezwen pran yon randevou.
- Ou dwe ale nan sèvis sosyal yo (félagsønüstan) epi bay detay nimewo kont labank ou pou yo ka mete l nan aplikasyon w lan pou asistans finansyèl.
Sèvis bankè sou entènèt (heimabanki og netbanki: sèvis bankè lakay ak sèvis bankè elektwonik)
- Ou dwe aplike pou yon sèvis bankè sou entènèt (heimabanki, netbanki) pou ou ka wè sa ou genyen nan kont ou epi peye bòdwo ou yo (fakti; reikningar).
- Ou ka mande anplwaye bank lan pou ede w telechaje aplikasyon sou entènèt la (netbankaappið) sou telefòn entelijan ou.
- Memorize PIN ou a ( Nimewo Idantite Pèsonèl ou itilize pou fè peman nan kont labank ou). Pa pote l sou ou, ekri yon fason yon lòt moun ka konprann epi itilize, si yo ta jwenn li. Pa bay lòt moun PIN ou a (menm pa bay lapolis oswa anplwaye bank lan, oswa moun ou pa konnen).
- NB: Gen kèk nan fakti ki pou peye sou netbanki ou yo ki make kòm opsyonèl (valgreiðslur). Anjeneral, fakti sa yo soti nan òganizasyon charitab k ap mande kontribisyon. Ou lib pou deside si ou vle peye yo ou pa. Ou ka efase yo (eyða) si ou chwazi pou ou pa peye yo.
- Pifò fakti peman opsyonèl (valgreiðslur) yo parèt nan kont ou a, men yo kapab vini tou pa lapòs. Se poutèt sa, li enpòtan pou ou konnen pou kisa fakti yo ye anvan ou deside peye yo.
Rafræn skilríki (idantifikasyon elektwonik)
- Sa a se yon fason pou pwouve idantite w (ki moun ou ye) lè w ap itilize kominikasyon elektwonik (sit entènèt). Sèvi ak idantifikasyon elektwonik (rafræn skilríki) se menm jan ak montre yon dokiman idantite. Ou ka itilize li pou siyen fòm sou entènèt epi lè ou fè sa, li pral gen menm siyifikasyon an tankou si ou te siyen sou papye ak men ou.
- W ap bezwen sèvi ak rafræn skilríki pou idantifye tèt ou lè w ap ouvri, epi pafwa siyen, paj wèb ak dokiman sou entènèt ke anpil enstitisyon gouvènman, minisipalite (otorite lokal yo) ak bank itilize.
- Tout moun dwe gen rafræn skilríki. Konjwen yo (mari ak madanm) oubyen manm lòt patenarya familyal, dwe chak gen pa yo.
- Ou ka aplike pou rafræn skilríki nan nenpòt bank, oswa atravè Auðkenni .
- Lè w ap aplike pou rafræn skilríki, ou dwe gen yon telefòn mobil ak yon nimewo Islandè epi yon lisans pou kondui oswa yon paspò ki valab. Dokiman vwayaj ki soti nan Depatman Imigrasyon an (ÚTL) yo aksepte kòm dokiman idantite nan plas yon lisans pou kondui oswa yon paspò.
- Plis enfòmasyon: https://www.skilriki.is/ ak https://www.audkenni.is/ .
Dokiman vwayaj refijye yo
- Si, antanke refijye, ou pa ka montre yon paspò ki soti nan peyi lakay ou, ou dwe aplike pou dokiman vwayaj. Y ap aksepte dokiman sa yo kòm dokiman idantite menm jan ak yon lisans pou kondui oswa yon paspò.
- Ou ka aplike pou dokiman vwayaj nan Direksyon Imigrasyon an (Útlendingastofnun, ÚTL). Yo koute 6.000 ISK.
- Ou ka pran yon fòm aplikasyon nan biwo ÚTL la ki nan Dalvegur 18, 201 Kópavogur, prezante l la epi peye pou aplikasyon an. Biwo Imigrasyon an (ÚTL) ouvè depi lendi jiska vandredi soti 9:00 pou rive 14:00. Si w ap viv andeyò zòn metwopolitèn nan (kapital la), ou ka pran yon fòm nan Biwo Komisè Distri lokal ou a (sýslumaður) epi remèt li la ( https://island.is/s/syslumenn/hofudborgarsvaedid ).
- Anplwaye nan UTL yo p ap ede ou ranpli fòm aplikasyon ou an.
- Lè yo aksepte aplikasyon w lan, w ap resevwa yon SMS k ap avize w kilè ou gen yon randevou pou yo pran foto w.
- Apre yo fin pran foto ou a, sa ap pran 7-10 jou ankò anvan yo ba ou dokiman vwayaj ou yo.
- Travay ap dewoule nan UTL sou yon pwosedi ki pi senp pou delivre dokiman vwayaj.
Paspò pou sitwayen etranje yo
- Si yo ba ou pwoteksyon pou rezon imanitè, ou ka jwenn yon paspò pou sitwayen etranje olye de dokiman vwayaj tanporè.
- Diferans lan se ke avèk dokiman vwayaj, ou ka vwayaje nan tout peyi eksepte peyi lakay ou; avèk paspò yon sitwayen etranje ou ka vwayaje nan tout peyi ki gen ladan peyi lakay ou.
- Pwosedi aplikasyon an se menm jan ak pou dokiman vwayaj yo.
Sjúkratryggingar Íslands (SÍ: Asirans Sante Icelandic la)
- Si yo fèk ba ou estati refijye, oubyen pwoteksyon pou rezon imanitè, règ ki egzije pou ou rete 6 mwa nan Islann anvan ou kalifye pou asirans sante a p ap aplike; sa vle di, Asirans Sante Nasyonal la ap kouvri w touswit apre ou fin resevwa pwoteksyon entènasyonal.
- Refijye yo gen menm dwa ak SÍ tankou tout lòt moun an Islann.
- SÍ peye yon pati nan pri tretman medikal la ak medikaman sou preskripsyon ki satisfè sèten kondisyon.
- ÚTL voye enfòmasyon bay SÍ pou refijye yo ka enskri nan sistèm asirans sante a.
Lojman - Lwe yon plat
Ap chèche yon kote pou m rete
- Apre yo fin ba ou estati refijye nan Islann, ou ka kontinye viv nan lojman (kote) pou moun k ap aplike pou pwoteksyon entènasyonal pou sèlman uit semèn anplis. Se poutèt sa, jwenn yon lojman prive ta dwe yon pi gwo priyorite pou ou.
- Ou ka jwenn lojman (lojman, apatman) pou lwe sou sit entènèt sa yo:
http://fasteignir.visir.is/#lwaye
https://www.mbl.is/fasteignir/leiga/
https://bland.is/solutorg/fasteignir/herbergi-ibudir-husnaedi-til-leigu/?categoryId=59&sub=1
https://leiguskjol.is/leiguvefur/ibudir/leit/
Facebook - "leiga" (lwaye)
Kontra lwaye (kontra lwaye, kontra lwaye, húsaleigusamningur )
- Yon kontra lokasyon ba ou, antanke lokatè, sèten dwa.
- Kontra lokasyon an anrejistre nan Biwo Komisyonè Distri a ( Sýslumaður ). Ou ka jwenn Biwo Komisyonè Distri a nan zòn ou an isit la: https://www.syslumenn.is/
- Ou dwe montre yon kontra lokasyon nan sèvis sosyal yo pou kapab mande yon prè pou depo garanti peman lwaye a, benefis lwaye (lajan ou jwenn tounen nan taks ou peye a) ak yon asistans espesyal pou kouvri depans lojman ou.
- W ap gen pou peye yon depo bay pwopriyetè kay la pou garanti w ap peye lwaye w epi kouvri nenpòt domaj ki ka rive nan pwopriyete a. Ou ka aplike nan sèvis sosyal yo pou yon prè pou kouvri sa, oubyen ou ka fè sa atravè https://leiguvernd.is oubyen https://leiguskjol.is .
- Sonje byen : li enpòtan pou byen trete apatman an, swiv règleman yo, epi peye lwaye w nan bon moman. Si w fè sa, w ap jwenn yon bon referans nan men pwopriyetè a, sa ap itil ou lè w ap lwe yon lòt apatman.
Peryòd avi pou mete fen nan yon kontra lokasyon
- Peryòd avi pou yon lokasyon pou yon peryòd endefini se:
- 3 mwa – pou mèt kay la ak lokatè a – pou lwaye yon chanm.
- 6 mwa pou lwaye yon apatman, men 3 mwa si ou (lokatè a) pa bay bon enfòmasyon oswa ou pa satisfè kondisyon ki nan kontra lokasyon an.
- Si kontra lokasyon an se pou yon peryòd detèmine, l ap ekspire (rive nan yon fen) nan dat ki te dakò sou li a, epi ni ou menm ni pwopriyetè a pa dwe bay yon avi anvan sa. Si ou menm, antanke lokatè, pa bay tout enfòmasyon nesesè yo, oubyen si ou pa satisfè kondisyon ki nan kontra lokasyon an, pwopriyetè a ka mete fen nan yon kontra lokasyon pou yon peryòd detèmine avèk yon avi 3 mwa.
Benefis lojman
- Alokasyon lojman se yon peman mansyèl ki fèt pou ede moun ki gen ti revni peye lwaye yo.
- Benefis lojman yo depann de kantite lwaye ou peye a, kantite moun ki lakay ou, epi revni ak dèt tout moun sa yo ansanm.
- Ou dwe voye yon kontra lokasyon anrejistre.
- Ou dwe transfere domicie ou a ( lögheimili ; kote ou anrejistre kòm rezidan) nan nouvo adrès ou anvan ou aplike pou benefis lojman. Ou ka ale sou lyen sa a pou fè sa: https://www.skra.is/umsoknir/rafraen-skil/flutningstilkynning/
- Ou ka aplike pou benefis lojman isit la: https://island.is/en/housing-benefits
- Pou plis enfòmasyon, gade: https://island.is/en/housing-benefits/conditions
- Si ou gen dwa resevwa alokasyon lojman HMS, ou ka gen dwa tou resevwa Èd Espesyal pou Lojman dirèkteman nan men minisipalite a. Jwenn plis enfòmasyon sou sit entènèt sa yo:
- Reykjavik : https://reykjavik.is/en/special-housing-aid
- Reykjanesbær : https://www.reykjanesbaer.is/is/thjonusta/velferd-og-studningur/husnaedismal/husnaedisbaetur
- Kopavogur : https://www.kopavogur.is/is/ibuar/felagslegur-studningur/husaleigubaetur
- Hafnarfjörður : https://hafnarfjordur.is/thjonusta/velferd/felagsleg-urraedi/husnaedisadstod/#
- Mosfellsbær: https://mos.is/stjornsysla/baejarstjorn-rad-og-nefndir/reglur-og-samthykktir/serstakur-husnaedisstudningur
Asistans sosyal pou lojman
Yon travayè sosyal ka ede w aplike pou èd finansye pou lwaye ak mèb yon kote pou w rete. Sonje byen ke tout aplikasyon yo konsidere an fonksyon de sitiyasyon w, epi ou dwe ranpli tout kondisyon otorite minisipal yo fikse pou w kalifye pou asistans lan.
- Prè yo bay pou ou ka peye depo garanti a sou yon lojman lwe nòmalman egal a 2-3 mwa lwaye.
- Sibvansyon pou mèb: Sa a se pou ede ou achte mèb nesesè yo (kabann; tab; chèz) ak ekipman (yon frijidè, yon recho, yon machin alave, yon griy pen, yon bouyi, elatriye). Montan yo se:
- Jiska ISK 100,000 (maksimòm) pou mèb òdinè.
- Jiska ISK 100,000 (maksimòm) pou ekipman nesesè yo (aparèy elektrik).
- Yon sibvansyon anplis 50,000 ISK pou chak timoun.
- Sibvansyon asistans espesyal pou lojman: Peman mansyèl anplis benefis lojman yo. Asistans espesyal sa a varye de yon minisipalite a yon lòt.
Depo sou apatman lwe
- Li komen pou lokatè a oblije peye yon depo (garanti) ki egal a 2 ou 3 mwa lwaye kòm garanti nan kòmansman peryòd lokasyon an. Ou ka mande asistans nan men sèvis sosyal yo pou kouvri depo a.
- Pafwa, li posib pou minisipalite yo garanti peman yon depo pou lokatè a pou l ka satisfè obligasyon li yo dapre yon kontra lokasyon ( jiska 600.000 ISK ). Lokatè a bezwen prezante kontra lokasyon an bay Sèvis Sosyal yo epi aplike la.
- Yo pral retounen depo a nan kont labank lokatè a nan fen peryòd lokasyon an.
- Lè ou demenaje, li enpòtan pou ou remèt apatman an nan bon kondisyon, ak tout bagay jan yo te ye lè ou te antre a .
- Antretyen òdinè (ti reparasyon) se responsablite w; si nenpòt pwoblèm rive (pa egzanp, yon flit nan twati a) ou dwe di mèt kay la (pwopriyetè a) imedyatman.
- Ou menm, lokatè a, w ap responsab pou nenpòt domaj ou lakòz nan pwopriyete a epi w ap oblije peye pri a. Si ou vle ranje nenpòt bagay sou yon miray, oswa sou planche a oswa plafon an, fè twou, oswa pentire, ou dwe premye mande pwopriyetè a pèmisyon.
- Lè w fèk antre nan apatman an, li bon pou w pran foto tout bagay ki dwòl ou remake epi voye kopi bay pwopriyetè a pa imèl pou montre eta apatman an te ye lè yo te remèt ou l. Ou p ap ka responsab pou okenn domaj ki te deja la anvan ou te antre.
Domaj komen nan lokal lokasyon (apatman, apatman)
Sonje règ sa yo pou evite domaje lokal la:
- Imidite (moul) souvan se yon pwoblèm nan Islann. Dlo cho pa chè, kidonk moun yo gen tandans sèvi avè l anpil: nan douch la, nan beny lan, nan lave asyèt ak nan lave rad. Asire w ou diminye imidite andedan kay la (dlo nan lè a) lè w ouvri fenèt yo epi lè tout chanm yo deyò pandan 10-15 minit plizyè fwa pa jou epi siye nenpòt dlo ki fòme sou rebò fenèt yo.
- Pa janm vide dlo dirèkteman sou planche a lè w ap netwaye: sèvi ak yon twal epi peze plis dlo ladan l anvan ou siye planche a.
- An Islann, gen koutim pou moun pa mete soulye andedan kay la. Si ou antre nan kay la ak soulye, yo pote imidite ak pousyè tè avèk yo, sa ki domaje planche a.
- Toujou sèvi ak yon planch pou koupe (ki fèt an bwa oubyen an plastik) pou koupe manje. Pa janm koupe dirèkteman sou tab ak atelye.
Pati komen ( sameignir – pati nan bilding lan ou pataje ak lòt moun)
- Nan pifò lojman ki gen plizyè pwopriyetè (blòk apatman, blòk apatman) gen yon asosyasyon rezidan ( húsfélag ). Húsfélag la òganize reyinyon pou diskite pwoblèm, dakò sou règleman pou bilding lan epi deside konbyen moun dwe peye chak mwa nan yon fon pataje ( hússjóður ).
- Pafwa, húsfélag la peye yon konpayi netwayaj pou netwaye pati nan bilding lan ke tout moun itilize men pèsonn pa posede (antre a, eskalye yo, chanm lesiv la, koulwa yo, elatriye); pafwa pwopriyetè yo oswa lokatè yo pataje travay sa a epi yo fè netwayaj la youn apre lòt.
- Bisiklèt, pousèt, pousèt timoun epi pafwa treno nèj yo ka rete nan hjólageymsla a ('depo bisiklèt'). Ou pa ta dwe kenbe lòt bagay nan espas pataje sa yo; chak apatman anjeneral gen pwòp depo li ( geymsla ) pou kenbe bagay ou yo.
- Ou dwe chèche konnen sistèm pou itilize lesiv la (kote pou lave rad), machin pou lave ak seche rad ak fil pou seche rad.
- Kenbe chanm poubèl la pwòp epi byen ranje epi asire w ou klase bagay yo pou resikle ( endurvinnsla ) epi mete yo nan bwat ki apwopriye yo (pou papye ak plastik, boutèy, elatriye); gen siy sou tèt la ki montre pou kisa chak bwat ye. Pa mete plastik ak papye nan fatra òdinè. Pil, sibstans danjere ( spilliefni : asid, lwil, penti, elatriye) ak fatra ki pa ta dwe ale nan bwat fatra òdinè yo dwe pote nan resipyan koleksyon lokal yo oswa konpayi resiklaj yo (Endurvinnslan, Sorpa).
- Dwe gen lapè ak trankilite lannwit, ant 10è diswa (22.00) ak 7è dimaten (07.00): pa mete mizik ki twò fò oswa fè bri ki ka deranje lòt moun.
Travay
Travay ak djòb nan Islann
To anplwa a (pwopòsyon moun ki travay) an Islann trè wo. Nan pifò fanmi yo, tou de granmoun yo anjeneral oblije travay pou yo ka jere kay yo. Lè tou de travay deyò kay la, yo dwe ede youn lòt tou pou fè travay nan kay la epi elve pitit yo.
Gen yon travay enpòtan, epi se pa sèlman paske ou fè lajan. Li kenbe ou aktif tou, li enplike ou nan sosyete a, li ede ou fè zanmi epi jwe wòl ou nan kominote a; li bay yon eksperyans lavi ki pi rich.
Pwoteksyon ak pèmi travay
Si w anba pwoteksyon nan Islann, ou ka viv epi travay nan peyi a. Ou pa bezwen aplike pou yon pèmi travay espesyal, epi ou ka travay pou nenpòt anplwayè.
Direksyon Travay ( Vinnumálastofnun ; VMST )
Gen yon ekip espesyal anplwaye nan direksyon an pou konseye epi ede refijye yo ak:
- Ap chèche travay
- Konsèy sou opòtinite pou etidye (aprantisaj) ak travay
- Aprann Islandè epi aprann sou sosyete Islandè a
- Lòt fason pou rete aktif
- Travay avèk sipò
VMST ouvè Lendi-Jedi soti 9è pou rive 15è, Vandredi soti 9è pou rive 12è. Ou ka rele epi pran yon randevou ak yon konseye (adviser), oubyen ou ka mande travayè sosyal ou a pou l pran yon randevou pou ou. VMST gen branch toupatou nan Islann. Gade isit la pou jwenn youn ki pi pre w la:
https://island.is/en/o/directorate-of-labour/service-offices
Sant travay nan Direksyon Travay ( Vinnumálastofnun ; VMST )
Sant travay ( Atvinnutorg ) se yon sant sèvis nan Direksyon Travay la:
- Orè ouvèti: Lendi - Jedi 13 a 15 pm.
- Aksè a konsiltan.
- Aksè a òdinatè.
- Pa bezwen pran yon randevou.
Ajans anplwa:
Genyen tou yon lis ajans anplwa sou sitwèb VMST a: https://www.vinnumalastofnun.is/storf – i – bodi/adrar – vinnumidlanir
Ou kapab jwenn tou pòs travay ki disponib yo pibliye isit la:
Vísir — www.visir.is/atvinna
https://www.stjornard.is/efst-a-baugi/laus-storf-a-starfatorgi/
Hagvangur — www.hagvangur.is
HH Ráðgjöf — www.hhr.is
Ráðum — www.radum.is
Intellecta — www.intellecta.is
Evalyasyon ak rekonesans kalifikasyon etranje yo
ENIC/NARIC Islann bay èd ak rekonesans kalifikasyon (egzamen, diplòm, diplòm) ki soti andeyò Islann, men li pa bay lisans operasyon. http://www.enicnaric.is
- Sant Edikasyon IDAN (IÐAN fræðslusetur) evalye kalifikasyon pwofesyonèl etranje yo (eksepte pou metye elektrik): https://idan.is
- Rafmennt okipe evalyasyon ak rekonesans kalifikasyon nan metye elektrik la: https://www.rafmennt.is
- Direksyon Sante Piblik ( Embætti landlæknis ), Direksyon Edikasyon ( Menntamálatofnun ) ak Ministè Endistri ak Inovasyon ( Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið ) bay lisans fonksyònman pou pwofesyon ak metye ki anba otorite yo.
Yon konseye nan VMST ka eksplike w ki kote ak kijan pou w fè evalye epi rekonèt kalifikasyon w oswa lisans operasyon w yo an Islann.
Taks
Sistèm byennèt sosyal Islann lan finanse pa taks nou tout peye yo. Leta itilize lajan yo peye an taks pou kouvri depans sèvis piblik yo, sistèm lekòl la, sistèm swen sante a, konstriksyon ak antretyen wout yo, peman benefis yo, eksetera.
Yo dedwi taks sou revni ( tekjuskattur ) nan tout salè epi yo ale nan leta a; taks minisipal ( útsvar ) se yon taks sou salè yo peye otorite lokal la (minisipalite) kote w ap viv la.
Taks ak kredi taks pèsonèl
Ou oblije peye taks sou tout salè ou ak nenpòt lòt èd finansye ou resevwa.
- Tout moun resevwa yon kredi taks pèsonèl ( persónuafsláttur ). Sa te 68.691 ISK pa mwa an 2025. Sa vle di ke si yo kalkile taks ou a kòm 100,000 ISK pa mwa, ou pral peye sèlman 31.309 ISK. Koup yo ka pataje kredi taks pèsonèl yo.
- Ou responsab kijan yo itilize kredi taks pèsonèl ou a.
- Ou pa ka transfere kredi taks pèsonèl yo de yon ane pou yon lòt.
- Kredi taks pèsonèl ou a ap antre an vigè apati dat domisil ou (adrès legal ou; lögheimili ) anrejistre nan Rejis Nasyonal la. Pa egzanp, si ou touche lajan apati janvye, men domisil ou anrejistre nan mas, ou dwe asire w ke anplwayè w la pa panse ou gen yon kredi taks pèsonèl nan janvye ak fevriye; si sa rive, ou pral fini dwe otorite fiskal yo lajan. Ou dwe fè anpil atansyon sou fason yo itilize kredi taks pèsonèl ou a si ou travay nan de oswa plis djòb, si ou resevwa peman nan men Fon Konje Paran an ( fæðingarolfofssjóður ) oswa nan men Direksyon Travay la oswa asistans finansyè nan men otorite lokal ou a.
Si, pa erè, yo aplike plis pase 100% kredi taks pèsonèl sou ou (pa egzanp, si w ap travay pou plis pase yon anplwayè, oswa si w resevwa peman benefis nan men plis pase yon enstitisyon), w ap oblije remèt lajan an bay otorite fiskal yo. Ou dwe di anplwayè w yo oswa lòt sous peman yo kijan y ap itilize kredi taks pèsonèl ou a epi asire w ke yo aplike bon pwopòsyon an.
Deklarasyon taks (skattaskýrslur, skatframtal)
- Deklarasyon taks ou a ( skattframtal ) se yon dokiman ki montre tout revni ou (salè, peman) epi tou sa ou posede (byen ou yo) ak konbyen lajan ou te dwe (dèt; skuldir ) pandan ane anvan an. Otorite taks yo dwe gen enfòmasyon ki kòrèk yo pou yo ka kalkile ki taks ou ta dwe peye oswa ki benefis ou ta dwe resevwa.
- Ou dwe soumèt deklarasyon taks ou sou entènèt nan http://skattur.is nan kòmansman mwa mas chak ane.
- Ou konekte sou sitwèb taks la avèk yon kòd ki soti nan RSK (otorite taks la) oubyen lè w sèvi ak yon idantifikasyon elektwonik.
- Sèvis taks ak revni Islandè a (RSK, otorite taks la) prepare deklarasyon taks ou sou entènèt, men ou dwe verifye li anvan yo apwouve li.
- Ou ka ale nan biwo taks la an pèsòn nan Reykjavík ak Akureyri pou jwenn èd ak deklarasyon taks ou a, oubyen ou ka jwenn èd pa telefòn nan 442-1000.
- RSK pa bay entèprèt. (Si ou pa pale Islandè oswa Angle, w ap bezwen pwòp entèprèt ou).
- Enstriksyon an Anglè sou kijan pou voye deklarasyon taks ou a:
https://www.rsk.is/media/baeklingar/rsk_0812_2020.en.pdf
Sendika komès yo
- Wòl prensipal sendika yo se fè akò ak anplwayè yo konsènan salè ak lòt kondisyon (vakans, lè travay, konje maladi) ke manm sendika yo ap resevwa epi defann enterè yo sou mache travay la.
- Nenpòt moun ki peye kotizasyon (lajan chak mwa) nan yon sendika vin gen dwa ak sendika a epi yo ka akimile plis dwa avèk tan, menm sou yon kout tan nan travay.
- Ou ka jwenn sendika ou a sou fichye salè mansyèl ou a, oubyen ou ka mande patwon ou, se dwa ou.
Kijan sendika ou a ka ede ou
- Avèk enfòmasyon sou dwa ak devwa ou yo sou mache travay la.
- Lè w ap ede w kalkile salè w la.
- Ede ou si ou gen dout sou dwa ou yo ki petèt te vyole.
- Diferan kalite sibvansyon (èd finansye) ak lòt sèvis.
- Aksè a reyabilitasyon pwofesyonèl si ou tonbe malad oswa si ou gen yon aksidan nan travay.
- Gen kèk sendika ki peye yon pati nan pri a si ou oblije vwayaje ant diferan pati nan peyi a pou yon operasyon oswa yon egzamen medikal yon doktè preskri, men sèlman si ou te deja mande asistans nan men Administrasyon Asirans Sosyal la ( Tryggingarstofnun ) epi yo te refize aplikasyon ou an.
Èd finansye (sibvansyon) nan men sendika yo
- Sibvansyon pou ou patisipe nan atelye epi etidye ki annakò ak travay ou.
- Sibvansyon pou ede w amelyore epi pran swen sante w, pa egzanp, pou peye tès kansè, masaj, fizyoterapi, kou kondisyon fizik, linèt oswa lantiy kontak, aparèy pou ede moun tande, konsiltasyon ak sikològ/sikyat, elatriye.
- Alokasyon per diem (sipò finansyèl pou chak jou si ou tonbe malad; sjúkradagpeningar ).
- Sibvansyon pou ede w fè fas ak depans paske patnè w la oswa pitit ou a malad.
- Sibvansyon vakans oubyen peman pri lokasyon kay vakans ete ( orlofshús ) oubyen apatman ki disponib pou lokasyon kout tèm ( orlofsíbúðir ).
Yo peye anba tab la (svört vinna)
Lè travayè yo resevwa peman pou travay yo an lajan kach epi pa gen fakti ( reikningur ), resi ( kvittun ), epi fich ayslip ( launaseðill ), sa rele 'peman an kachèt' ( svört vinna, að vinna svart – 'travay an nwa'). Li kont lalwa, epi li febli sistèm swen sante, byennèt sosyal ak edikasyon an. Si ou aksepte peman 'an kachèt', ou p ap touche dwa menm jan ak lòt travayè yo.
- Ou p ap touche anyen lè w an vakans (jou ferye anyèl la)
- Ou p ap resevwa okenn peman lè ou malad oswa ou pa ka travay apre yon aksidan.
- Ou p ap gen asirans si ou fè yon aksidan pandan w ap travay
- Ou p ap gen dwa resevwa benefis chomaj (peman si ou pèdi travay ou) oswa konje paran (konje apre nesans yon timoun).
Fwòd fiskal (evitasyon taks, triche sou taks)
- Si, fè espre, ou evite peye taks, ou ap gen pou peye yon amann ki omwen de fwa montan ou te dwe peye a. Amann lan ka rive jiska dis fwa montan an.
- Pou fwod fiskal sou gwo echèl, ou ka al nan prizon pou yon dire ki rive sis ane.
Timoun ak jèn moun
Timoun yo ak dwa yo
Moun ki poko gen 18 an yo klase kòm timoun. Yo se minè legalman (yo pa kapab pran responsablite dapre lalwa) epi paran yo se gadyen legal yo. Paran yo gen devwa pou yo pran swen pitit yo, pran swen yo epi trete yo avèk respè. Lè paran yo pran desizyon enpòtan pou pitit yo, yo ta dwe koute opinyon yo epi respekte yo, dapre laj ak matirite timoun yo. Plis timoun nan gran, se plis opinyon li ta dwe konte.
- Timoun yo gen dwa pase tan ak toulede paran yo, menm si paran yo pa rete ansanm.
- Paran yo gen devwa pou pwoteje pitit yo kont tretman derespektan, mechanste mantal ak vyolans fizik. Paran yo pa gen dwa aji vyolan anvè pitit yo.
- Nan Islann, lalwa entèdi tout pinisyon kòporèl sou timoun — menm pa paran ak moun k ap pran swen timoun yo. Si ou soti nan yon peyi kote pinisyon kòporèl konsidere kòm akseptab, tanpri sonje ke li pa otorize nan Islann e li ka mennen nan ankèt pa otorite pwoteksyon timoun yo. Li enpòtan pou itilize metòd paran ki an sekirite, ki respekte timoun yo, epi ki an akò ak lalwa Islandè a. Si ou bezwen plis enfòmasyon oswa sipò, tanpri kontakte sèvis sosyal yo nan minisipalite ou a.
- Paran yo gen devwa pou bay pitit yo lojman, rad, manje, ekipman lekòl ak lòt bagay nesesè.
- Selon lalwa Islandè a, miltilasyon jenital fanm yo entèdi fòmèlman, kit li fèt an Islann kit li fèt aletranje. Li ka rive jiska 16 an prizon. Ni tantativ krim nan, ni patisipasyon nan yon zak konsa, pini tou. Lalwa a aplikab pou tout sitwayen Islandè yo, ansanm ak moun k ap viv an Islann, nan moman krim nan.
- Timoun pa ka marye nan Islann. Nenpòt sètifika maryaj ki montre ke youn oswa toude moun ki nan yon maryaj te gen mwens pase 18 an nan moman maryaj la pa valab nan Islann.
- Isit la ou ka jwenn enfòmasyon sou diferan kalite vyolans, ansanm ak konsèy pou paran ki gen timoun ki fè eksperyans oswa ki montre konpòtman vyolan.
Konsèy pou paran yo pou anpeche vyolans nan jèn yo
Vyolans kont timoun | Lögreglan
Pou plis enfòmasyon sou dwa timoun yo nan Islann, gade:
Lekòl matènèl
- Jadendanfan (kindergarten) se premye etap sistèm lekòl la an Islann epi li fèt pou timoun ki gen 6 an oswa mwens. Lekòl matènèl yo swiv yon pwogram espesyal (Gid Kourikoulòm Nasyonal).
- Lekòl matènèl pa obligatwa nan Islann, men anviwon 96% timoun ki gen laj 3-5 an ale nan lekòl matènèl.
- Anplwaye lekòl matènèl yo se pwofesyonèl ki resevwa fòmasyon pou anseye, edike, epi pran swen timoun yo. Yo fè anpil efò pou fè yo santi yo byen epi devlope talan yo otank posib, selon bezwen chak moun.
- Timoun ki nan lekòl matènèl aprann lè yo jwe epi fè bagay. Aktivite sa yo poze baz pou edikasyon yo nan pwochen nivo lekòl la. Timoun ki te ale nan lekòl matènèl yo pi byen prepare pou aprann nan lekòl primè (obligatwa). Sa a patikilyèman vre nan ka timoun ki pa grandi ap pale islanè lakay yo: yo aprann li nan lekòl matènèl.
- Aktivite preskolè yo bay timoun ki pa gen premye lang islannyen kòm lang matènèl yon bon baz nan lang islannyen an. An menm tan, yo ankouraje paran yo pou sipòte konpetans ak aprantisaj premye lang timoun nan nan plizyè fason.
- Lekòl matènèl yo eseye, otank yo kapab, pou asire ke enfòmasyon enpòtan yo prezante nan lòt lang pou timoun yo ak paran yo.
- Paran yo dwe enskri pitit yo pou plas nan lekòl matènèl. Ou fè sa sou sistèm sou entènèt (enfòmatize) minisipalite yo (otorite lokal yo; pa egzanp, Reykjavík, Kópavogur). Pou sa, ou dwe gen yon idantifikasyon elektwonik.
- Minisipalite yo sibvansyone (peye yon gwo pati nan pri) lekòl matènèl, men lekòl matènèl yo pa konplètman gratis. Pri a pou chak mwa yon ti kras diferan de yon kote a yon lòt. Paran ki selibatè, oswa k ap etidye oswa ki gen plis pase yon timoun ki ale nan lekòl matènèl, peye yon pri ki pi piti.
- Timoun ki nan lekòl matènèl yo jwe deyò pifò jou, kidonk li enpòtan pou yo gen rad apwopriye selon tan an (van frèt, nèj, lapli oswa solèy). http://morsmal.no/no/foreldre-norsk/2382-kle-barna-riktig-i-vinterkulda
- Paran yo rete ak pitit yo nan jadendanfan pandan premye jou yo pou ede yo abitye avèk li. La, paran yo resevwa tout enfòmasyon ki pi enpòtan yo.
- Pou plis enfòmasyon sou lekòl matènèl nan plizyè lang, gade sitwèb Vil Reykjavík la: https://mml.reykjavik.is/2019/08/30/baeklingar-fyrir-foreldra-leikskolabarna-brouchures-for-parents/
Lekòl primè ( grunnskóli; lekòl obligatwa, jiska laj 16 an)
- Dapre lalwa, tout timoun ki gen laj 6 a 16 an nan Islann dwe al lekòl.
- Tout lekòl yo fonksyone dapre Gid Nasyonal pou Kourikoulòm pou Lekòl Obligatwa yo, ki etabli pa Althingi a (palman an). Tout timoun gen menm dwa pou yo ale lekòl, epi pwofesè yo ap eseye fè yo santi yo byen lekòl la epi fè pwogrè nan travay lekòl yo.
- Lekòl primè nan Islann se gratis.
- Manje lekòl yo gratis.
- Tout lekòl primè swiv yon pwogram espesyal pou ede timoun yo adapte (entegre) nan lekòl la si yo pa pale Islandè lakay yo.
- Timoun ki pa pale Islandè kòm lang lakay yo gen dwa pou yo aprann Islandè kòm dezyèm lang yo. Yo ankouraje paran yo tou pou ede yo aprann lang lakay yo nan plizyè fason.
- Lekòl primè yo eseye, otank yo kapab, pou asire ke enfòmasyon ki enpòtan pou kontak ant pwofesè yo ak paran yo tradui.
- Paran yo dwe enskri pitit yo pou lekòl primè ak aktivite apre lekòl. Ou fè sa sou sistèm sou entènèt (enfòmatize) minisipalite yo (otorite lokal yo; pa egzanp, Reykjavík, Kópavogur). Pou sa, ou dwe gen yon idantifikasyon elektwonik.
- Pifò timoun ale nan lekòl primè lokal ki nan zòn yo a. Yo gwoupe yo nan klas pa laj, pa pa kapasite.
- Paran yo gen devwa pou yo avèti lekòl la si yon timoun malad oswa si li oblije rate lekòl pou lòt rezon. Ou dwe mande direktè lekòl la, alekri, pou yo ba ou pèmisyon pou pitit ou a pa vin lekòl pou nenpòt rezon.
- https://mml.reykjavik.is/bruarsmidi/
Lekòl primè, enstalasyon apre lekòl ak sant sosyal
- Espò ak naje obligatwa pou tout timoun nan lekòl primè Islandè yo. Nòmalman, tigason ak tifi yo ansanm nan leson sa yo.
- Elèv (timoun) nan lekòl primè Islandè yo soti deyò de fwa pa jou pou ti poz, kidonk li enpòtan pou yo gen rad apwopriye pou move tan an.
- Li enpòtan pou timoun yo pote ti goute ki bon pou sante lekòl avèk yo. Yo pa pèmèt bagay dous nan lekòl primè. Yo ta dwe pote dlo pou yo bwè (pa ji fwi). Nan pifò lekòl, timoun yo ka manje manje cho lè midi. Paran yo dwe peye yon ti frè pou manje sa yo.
- Nan anpil zòn minisipal, elèv yo ka jwenn èd ak devwa yo, swa nan lekòl la oswa nan bibliyotèk lokal la.
- Pifò lekòl yo gen espas apre lekòl ( frístundaheimili ) ki ofri aktivite lwazi òganize pou timoun ki gen laj 6-9 an apre lè lekòl; ou dwe peye yon ti frè pou sa. Timoun yo gen chans pou yo pale youn ak lòt, fè zanmi epi aprann Islandè lè yo jwe ansanm ak lòt moun.
- Nan pifò zòn yo, swa nan lekòl yo oswa toupre yo, gen sant sosyal ( félagsmiðstöðvar ) ki ofri aktivite sosyal pou timoun ki gen laj 10-16 an. Sant sa yo fèt pou enplike yo nan entèraksyon sosyal pozitif. Gen kèk sant ki ouvè nan fen apremidi ak nan aswè; gen lòt pandan poz lekòl la oswa nan poz midi nan lekòl la.
Lekòl nan Islann - tradisyon ak koutim
Lekòl primè yo gen konsèy lekòl, konsèy elèv ak asosyasyon paran pou veye enterè elèv yo.
- Gen kèk evènman espesyal ki dewoule pandan ane a: fèt ak vwayaj ke lekòl la, konsèy elèv yo, reprezantan klas yo oswa asosyasyon paran yo òganize. Yo fè piblisite espesyalman pou evènman sa yo.
- Li enpòtan pou ou menm ak lekòl la kominike epi travay ansanm. Ou pral rankontre pwofesè yo de fwa chak ane pou pale sou pitit ou yo ak kijan y ap fè nan lekòl la. Ou lib pou kontakte lekòl la pi souvan si ou vle.
- Li enpòtan pou nou (paran yo) vin nan fèt klas yo ak pitit nou yo pou ba yo atansyon ak sipò, wè pitit nou an nan anviwònman lekòl la, wè sa k ap pase nan lekòl la epi rankontre kamarad klas pitit nou yo ak paran yo.
- Li komen pou paran timoun ki jwe ansanm yo gen anpil kontak youn ak lòt tou.
- Fèt anivèsè nesans yo se evènman sosyal enpòtan pou timoun nan Islann. Timoun ki gen anivèsè nesans yo pre youn ak lòt souvan pataje yon fèt pou yo ka envite plis moun. Pafwa yo envite sèlman tifi, oswa sèlman ti gason, oswa tout klas la, epi li enpòtan pou pa kite pèsonn deyò. Paran yo souvan fè yon akò sou konbyen kado yo ta dwe koute.
- Timoun ki nan lekòl primè pa nòmalman mete inifòm lekòl.
Aktivite espòtif, atistik ak lwazi
Li enpòtan pou timoun yo patisipe nan aktivite lwazi (an deyò lè lekòl): espò, atizay ak jwèt. Aktivite sa yo jwe yon wòl enpòtan nan mezi prevantif yo. Nou ankouraje w pou w sipòte epi ede pitit ou yo pou yo patisipe aktivman avèk lòt timoun nan aktivite òganize sa yo. Li enpòtan pou w chèche konnen aktivite ki disponib nan zòn ou an. Si w jwenn aktivite ki bon pou pitit ou yo, sa ap ede yo fè zanmi epi ba yo yon chans pou yo abitye pale Islandè. Pifò minisipalite yo bay sibvansyon (peman lajan) pou pèmèt timoun yo swiv aktivite lwazi.
- Objektif prensipal sibvansyon yo se pou fè li posib pou tout timoun ak jèn (ki gen laj 6-18 an) patisipe nan aktivite apre lekòl pozitif kèlkeswa kalite kay yo soti epi kit paran yo rich oswa pòv.
- Sibvansyon yo pa menm nan tout minisipalite (vil) men yo se ant 35 000 ak 50 000 ISK pa ane pou chak timoun.
- Yo peye sibvansyon yo elektwonikman (sou entènèt), dirèkteman bay klib espòtif oswa lwazi ki konsène a.
- Nan pifò minisipalite yo, ou dwe enskri nan sistèm lokal la sou entènèt (egzanp Rafræn Reykjavík , Mitt Reykjanes oswa Mínar síður nan Hafnarfjörður) pou kapab anrejistre pitit ou yo pou lekòl, lekòl matènèl, aktivite lwazi, elatriye. Pou sa, w ap bezwen yon idantite elektwonik ( rafræn skilriki ).
Lekòl segondè segondè ( framhaldsskóli )
- Lekòl segondè siperyè prepare elèv yo pou yo al travay oswa pou yo kontinye etid yo .
- Lekòl segondè siperyè pa obligatwa , men moun ki fin fè lekòl primè (obligatwa) epi ki reyisi egzamen lekòl primè a oswa ekivalan an, oswa ki gen 16 an, ka kòmanse lekòl segondè siperyè.
- Pou plis enfòmasyon, gade: https://www.island.is/framhaldsskolar
Règ pou timoun deyò
Lalwa an Islann di konbyen tan timoun ki gen ant 0 ak 16 an ka rete deyò nan aswè san sipèvizyon yon granmoun. Règ sa yo fèt pou asire ke timoun yo ap grandi nan yon anviwònman ki an sekirite e ki an sante epi yo dòmi ase.

Paran, ann travay ansanm! Deyò èdtan pou timoun nan Islann
Orè deyò pou timoun yo Pandan peryòd lekòl la (Soti 1ye septanm rive 1ye me)
Timoun 12 an oswa mwens pa gen dwa soti lakay yo apre 8è diswa.
Timoun ki gen ant 13 ak 16 an pa gen dwa soti lakay yo apre 12:00 p.m. Pandan ete a (soti 1ye me rive 1ye septanm)
Timoun ki gen 12 an oswa mwens pa gen dwa soti lakay yo apre 22:00 pm.
Timoun ki gen ant 13 a 16 an pa gen dwa soti lakay yo apre minwi.
Paran ak moun k ap pran swen timoun yo gen dwa absoli pou diminye lè timoun yo pase deyò. Règ sa yo ann akò ak lwa Pwoteksyon Timoun Islandè yo epi yo entèdi timoun yo rete nan plas piblik apre lè yo endike yo san sipèvizyon yon granmoun. Règ sa yo ka egzante si timoun ki gen ant 13 a 16 an ap retounen lakay yo soti nan yon lekòl ofisyèl, yon aktivite espòtif, oswa yon aktivite nan yon sant jèn. Se ane nesans timoun nan ki aplike olye de anivèsè nesans li.
Lwa sou pwosperite (Farsæld barna)
Nan Islann, yo prezante yon nouvo lwa pou sipòte byennèt timoun yo. Yo rele l Lwa sou Sèvis Entegre nan Enterè Pwosperite Timoun yo — ke yo rele tou Lwa sou Pwosperite a.
Lwa sa a asire ke timoun ak fanmi yo pa pèdi ant diferan sistèm oswa yo pa oblije navige nan sèvis yo poukont yo. Chak timoun gen dwa resevwa èd yo bezwen an, lè yo bezwen li.
Jwenn bon sipò a ka pafwa difisil, epi lwa sa a gen pou objektif pou fè li pi fasil lè li asire ke bon pwofesyonèl yo bay bon sèvis yo, nan bon moman an. Timoun ak paran yo ka mande sèvis entegre nan tout nivo lekòl yo, atravè sèvis sosyal yo, oswa nan klinik sante yo.
Ou ka aprann plis bagay sou Lwa sou Pwosperite a isit la: https://www.farsaeldbarna.is/en/home .
Sipò pou Timoun nan Sèvis Sosyal Minisipal yo
- Konseye edikasyonèl, sikològ, ak terapis lapawòl nan Sèvis Lekòl Minisipal la ofri konsèy ak sipò bay paran timoun ki nan lekòl matènèl ak lekòl obligatwa.
- Paran ak timoun yo ka resevwa konsèy ak asistans pou fè fas ak sitiyasyon difisil, tankou difikilte finansye, defi paran, oswa izolasyon sosyal nan Sèvis Sosyal lokal yo a.
- Ou ka aplike nan Sèvis Sosyal yo pou asistans finansyèl pou ede kouvri depans tankou frè lekòl matènèl, pwogram apre lekòl, kan ete, oswa aktivite espòtif ak lwazi.
Tanpri sonje kantite sipò ki disponib la ka varye selon minisipalite w la. - NB Chak aplikasyon egzamine endividyèlman, epi chak minisipalite gen pwòp règleman li yo pou bay sipò finansye.
Sèvis Pwoteksyon Timoun nan Islann
- Minisipalite nan Islann yo responsab pwoteksyon timoun epi yo dwe swiv lwa nasyonal yo sou pwoteksyon timoun.
- Sèvis pwoteksyon timoun yo disponib nan tout minisipalite yo. Wòl yo se pou sipòte timoun ak paran k ap fè fas ak gwo defi epi pou asire sekirite ak byennèt timoun nan.
- Travayè pwoteksyon timoun yo se pwofesyonèl ki resevwa fòmasyon espesyal, souvan ki gen eksperyans nan travay sosyal, sikoloji oswa edikasyon.
- Si sa nesesè, yo ka resevwa plis sipò ak konsèy nan men Ajans Nasyonal pou Timoun ak Fanmi (Barna- og fjölskyldustofa), sitou nan ka konplèks.
Nan kèk sitiyasyon, konsèy distri lokal yo gen otorite pou pran desizyon fòmèl nan zafè pwoteksyon timoun.
Obligasyon pou Rapòte
Tout moun gen yon obligasyon legal pou kontakte sèvis pwoteksyon timoun si yo sispèk ke yon timoun:
- ap viv nan kondisyon ki pa akseptab,
- ap sibi vyolans oswa tretman degradan, oubyen
- an gwo risk pou sante yo oswa devlopman yo mal.
Devwa sa a aplike tou si gen rezon pou kwè ke sante, lavi oswa devlopman yon tibebe ki poko fèt ka an danje grav akòz fòm vi, konpòtman oswa sikonstans paran ansent yo — oswa pou nenpòt lòt rezon ki ka konsène sèvis pwoteksyon timoun yo.
Sèvis pwoteksyon timoun an Islann yo sitou konsantre sou sipò ak koperasyon avèk fanmi yo. Sa vle di, pa egzanp, yo pa retire yon timoun nan men paran li sof si tout lòt efò pou ranfòse fanmi an ak amelyore edikasyon timoun yo pa reyisi.
Selon Konvansyon Nasyonzini sou Dwa Timoun, yo pa dwe separe yon timoun ak paran li sof si se nesesè pou byennèt timoun nan ak nan pi bon enterè li.
Benefis pou timoun
- Alokasyon pou timoun se yon alokasyon (peman lajan) ke otorite fiskal yo bay paran yo (oswa paran selibatè/divòse) pou timoun ki anrejistre k ap viv avèk yo.
- Alokasyon pou timoun nan gen rapò ak revni. Sa vle di si w gen yon salè ki ba, w ap resevwa pi gwo peman alokasyon; si w touche plis lajan, kantite lajan alokasyon an ap pi piti.
- Yo peye alokasyon pou timoun 4 fwa pa ane, tanpri tcheke lyen an.
Benefis pou timoun | Skatturinn – skattar og gjöld
- Apre yon timoun fèt oswa li demenaje nan kay legal li (lögheimili) an Islann, yon sèten tan ka pase anvan paran yo resevwa alokasyon pou timoun. Ou ka verifye ak biwo sèvis sosyal nan peyi lakay ou.
- Refijye yo ka aplike pou peman siplemantè nan men Sèvis Sosyal pou kouvri montan total la. Ou dwe sonje ke tout aplikasyon yo konsidere separeman, epi chak minisipalite gen pwòp règleman li yo ki dwe respekte lè y ap fè peman benefis yo.
Administrasyon Asirans Sosyal la (TR) – Sipò Finansye pou Timoun
Pansyon alimantè pou timoun (meðlag) se yon peman mansyèl youn nan paran yo fè bay lòt la lè yo pa rete ansanm (pa egzanp, apre separasyon oswa divòs). Timoun nan anrejistre kòm moun k ap viv ak youn nan paran yo, epi lòt paran an peye. Peman sa yo legalman pou timoun nan epi yo dwe itilize pou pran swen li.
Ou ka mande pou Administrasyon Asirans Sosyal la (Tryggingastofnun ríkisins, TR) kolekte epi transfere peman yo ba ou. Lè w ap aplike pou pansyon alimantè pou timoun, ou dwe soumèt sètifika nesans timoun nan.
Pansyon pou timoun (barnalífeyrir) se yon peman mansyèl nan men TR si youn nan paran timoun nan mouri oswa si l ap resevwa yon pansyon pou granmoun, yon benefis pou andikap, oswa yon pansyon pou reyabilitasyon. Fòk yo soumèt yon sètifika oswa yon rapò ki soti nan Ajans Refijye Nasyonzini an (UNHCR) oswa Ajans Imigrasyon an pou konfime sitiyasyon paran an.
Alokasyon manman oswa papa a se yon peman chak mwa ki soti nan TR bay paran selibatè ki gen de oswa plis timoun ki rete legalman avèk yo.
Aplikasyon pou benefis ki gen rapò ak timoun disponib kounye a sou Island.is
Kounye a, ou kapab aplike pou benefis ki gen rapò ak timoun dirèkteman atravè Island.is pou plizyè benefis ki gen rapò ak timoun, tankou:
https://island.is/en/aplikasyon-pou-pansyon-pou-timoun
https://island.is/en/benefis-apre-lanmò-yon-patnè
https://island.is/en/parents-contribution-for-education-or-vocational-training
https://island.is/en/child-support/demand-for-a-ruling-on-child-support
https://island.is/en/alokasyon-swen
https://island.is/en/parental-allowance-with-children-with-chronic-or-severe-ilness
https://island.is/heimilisuppbot
Enfòmasyon itil
Umboðsmaður barna (Ombudsman pou Timoun yo) ap travay pou asire ke dwa ak enterè timoun yo respekte. Nenpòt moun ka aplike bay Ombudsman pou Timoun yo, epi kesyon timoun yo toujou gen priyorite.
Telefòn: 522-8999
Liy telefòn pou timoun – gratis: 800-5999
Imèl: ub@barn.is
Sant Konsiltasyon ak Analiz ( Ráðgjafa og greiningastöð ) Wòl Sant Konsèy ak Dyagnostik la se asire ke timoun ki gen andikap devlopmantal grav ki ka mennen nan andikap pita nan lavi yo resevwa dyagnostik, konsèy ak lòt resous ki amelyore kalite lavi yo.
Telefòn: 510-8400
Imèl: rgr@rgr.is
Landssamtökin Þroskahjálp Throskahjalp konsantre sou pran inisyativ nan konsiltasyon, defans ak siveyans dwa moun ki andikape yo.
Telefòn: 588-9390
Imèl: throskahjalp@throskahjalp.is
Barna og fjölskyldustofa (Ajans Nasyonal pou Timoun ak Fanmi) Ajans lan okipe zafè pwoteksyon timoun nan tout peyi a. Wòl li se bay ak sipòte sèvis ki baze sou pi bon konesans ak pratik yo nan nenpòt ki moman. Sant timoun Barnahus la fè pati ajans lan epi wòl yo se okipe ka timoun yo sispèk ki te sibi agresyon seksyèl oswa abi seksyèl. Sèvis Pwoteksyon Timoun yo responsab pou okipe ka sa yo, epi yo kapab tou chèche epi mande sèvis nan men Barnahús si yo sispèk lòt fòm vyolans kont timoun. Sant Timoun Barnahús la bay edikasyon tou sou abi seksyèl, pami lòt bagay, pou pati k ap travay ak timoun.
Telefòn: 530-2600
Imèl: bofs@bofs.is
Við og börnin okkar – Pitit nou yo ak nou – Enfòmasyon pou fanmi yo nan Islann (nan Icelandic ak angle).
Swen Sante
Sjúkratryggingar Íslands (SÍ; Asirans Sante Icelandic)
- Antanke refijye, ou gen menm dwa pou sèvis swen sante ak asirans nan men SÍ menm jan ak sitwayen lokal yo an Islann.
- Si ou fèk jwenn pwoteksyon entènasyonal, oubyen yon pèmi rezidans nan Islann pou rezon imanitè, ou pa oblije ranpli kondisyon pou viv isit la pandan 6 mwa anvan ou kalifye pou asirans sante. (Nan lòt mo, ou kouvri pa asirans sante imedyatman.)
- SÍ peye yon pati nan pri tretman medikal la ak medikaman sou preskripsyon ki satisfè sèten kondisyon.
- UTL voye enfòmasyon bay SÍ pou ou ka enskri nan sistèm asirans sante a.
- Si w pa rete nan zòn metwopolitèn nan, ou ka aplike pou sibvansyon (lajan) pou kouvri yon pati nan pri vwayaj la oswa lojman an (yon kote pou rete) pou de vwayaj chak ane pou tretman medikal, oswa plis si w oblije fè plizyè vwayaj. Ou dwe aplike davans (anvan vwayaj la) pou sibvansyon sa yo, eksepte nan ka ijans. Pou plis enfòmasyon, gade:
https://island.is/greidsluthatttaka-ferdakostnadur-innanlands
https://island.is/gistinattathjonusta-sjukrahotel
Réttindagátt Sjúkratrygginga Íslands ('fenèt dwa' SÍ a)
Réttindagátt se yon pòtal enfòmasyon sou entènèt, yon sòt de 'paj mwen yo' ki montre w asirans ou gen dwa resevwa a. La, ou ka enskri ak yon doktè ak yon dantis epi voye tout dokiman ou bezwen yo yon fason ki an sekirite. Ou ka jwenn bagay sa yo:
- Enfòmasyon sou sistèm kopeman SÍ a, ki asire ke moun pa peye plis pase yon sèten montan maksimòm chak mwa pou sèvis sante. Ou ka verifye estati peman ou anba Sante sou 'paj mwen yo' Réttindagátt.
- Si ou gen dwa pou SÍ peye plis pou tretman medikal, medikaman (dwòg) ak lòt sèvis swen sante.
- Plis enfòmasyon sou Réttindagátt SÍ: https://rg.sjukra.is/Account/Login.aspx
Sèvis sante yo
Sèvis sante Islann yo divize an plizyè pati ak nivo.
- Sant sante lokal yo (heilsugæslustöðvar, heilsugæslan). Sa yo bay sèvis medikal jeneral (sèvis doktè), swen enfimyè (ki gen ladan swen lakay) ak lòt swen sante. Yo pran swen aksidan minè ak maladi sibit, swen matènite ak swen pou tibebe ak timoun (vaksinasyon). Yo se pati ki pi enpòtan nan sèvis swen sante yo apa de lopital yo.
- Lopital yo (spítalar, sjúkrahús) bay sèvis pou moun ki bezwen tretman espesyalize epi ki bezwen swen enfimyè ak doktè, swa nan kabann kòm pasyan entène oswa nan sèvis pou pasyan ekstèn. Lopital yo genyen tou sèvis ijans ki trete moun ki blese oswa ka ijans, ak pawas pou timoun.
- Sèvis espesyalis (sérfræðingsønsta). Yo sitou bay sèvis sa yo nan kabinè prive, swa pa espesyalis endividyèl oswa ekip k ap travay ansanm.
Anba Lwa sou Dwa Pasyan yo, si ou pa konprann Islandè, ou gen dwa pou gen yon entèprèt (yon moun ki ka pale lang ou) pou eksplike ou enfòmasyon sou sante ou ak tretman medikal ou pral resevwa a, eksetera. Ou dwe mande yon entèprèt lè w ap pran randevou ou ak yon doktè nan yon sant sante oswa yon lopital.
Heilsugæsla (sant sante lokal yo)
- Ou ka enskri nan nenpòt sant sante. Ale nan sant sante (heilsugæslustöð) ki nan zòn ou an, avèk dokiman idantite w la, oubyen enskri sou entènèt nan https://island.is/skraning-og-breyting-a-heilsugaeslu
- Sant sante a (heilsugæslan) se premye kote pou ale pou jwenn sèvis medikal. Ou ka rele yon enfimyè pou mande konsèy; pou pale ak yon doktè, ou dwe pran yon randevou anvan (fè aranjman pou yon reyinyon). Si ou bezwen yon entèprèt (yon moun ki pale lang ou) ou dwe di sa lè w ap pran randevou a.
- Si pitit ou yo bezwen tretman espesyalis, li enpòtan pou ou kòmanse pa ale nan sant sante a (heilsugæsla) epi jwenn yon referans (yon demann) anvan. Sa ap diminye pri pou wè espesyalis la.
- Ou ka rele 1700 pou yon konsiltasyon pa telefòn. La, ou ka pale ak yon enfimyè si ou pa sèten ak ki moun pou pale oswa pou jwenn tout kalite enfòmasyon sou pwoblèm sante. Yo kapab tou pran yon randevou pou ou nan sant sante a si sa nesesè. Rele 1700 tout lajounen epi chat sou entènèt la ouvè soti 8:00 pou rive 22:00 chak jou nan semèn nan.
Sikològ ak fizyoterapis
Sikològ ak fizyoterapis yo anjeneral gen pratik prive yo.
- Si yon doktè ekri yon rekòmandasyon (yon demann; tilvísun) pou ou al fè tretman ak yon fizyoterapis, SÍ ap peye 90% nan pri total la.
- SÍ pa pataje depans pou ale kay yon sikològ prive. Sepandan, ou ka mande èd finansye nan sendika ou a (stéttarfélag) oswa nan sèvis sosyal lokal yo (félagsønusta). Sant sante yo (heilsugæslan) ofri kèk sèvis sikològ. Ou bezwen jwenn yon referans (demann; tilvísun) nan men yon doktè nan sant lan.
Heilsuvera
- Heilsuvera https://www.heilsuvera.is/ se yon sit entènèt ki gen enfòmasyon sou pwoblèm sante.
- Nan pati 'Paj mwen yo' (mínar síður) nan Heilsuvera, ou ka kontakte anplwaye sèvis swen sante yo epi jwenn enfòmasyon sou dosye medikal ou, preskripsyon ou, elatriye.
- Ou ka itilize Heilsuvera pou pran randevou ak doktè a, pou konnen rezilta tès yo, pou mande pou renouvle preskripsyon (pou medikaman), eksetera.
- Ou dwe anrejistre pou idantifikasyon elektwonik (rafræn skilríki) pou louvri mínar síður nan
Enstitisyon swen sante andeyò zòn metwopolitèn (kapital) la
Swen sante nan ti kote andeyò zòn metwopolitèn nan se enstitisyon swen sante rejyonal yo ki bay li. Sa yo se
Vesturland (Islande lwès)
Vestfirðir (Fyòd Lwès yo)
Nordurland (Nò Islann)
Austurland (Lès Islann)
Suðurland (Sid Islann)
Sudurnes
Famasi (famasi, magazen medikaman) andeyò zòn metwopolitèn nan:
https://info.lifdununa.is/apotek-a-landsbyggdinni/
Sèvis sante metwopoliten (Heilsugæsla á höfuðborgarsvæðinu)
- Sèvis sante metwopoliten an opere 15 sant sante nan Reykjavík, Seltjarnarnes, Mosfellsumdæmi, Kópavogur, Garðabær ak Hafnarfjörður.
- Pou yon apèsi sou sant sante sa yo ak yon kat jeyografik ki montre kote yo ye a, gade: https://www.heilsugaeslan.is/heilsugaeslustodvar/
Sèvis espesyalis (Sérfræðiþjónusta)
- Espesyalis yo travay ni nan enstitisyon swen sante yo ni nan pratik prive. Nan kèk ka, ou bezwen yon referans (demann; tilvísun) nan men doktè òdinè ou pou ale wè yo; nan lòt ka (pa egzanp, jinekològ - espesyalis k ap trete fanm) ou ka tou senpleman rele yo epi pran yon randevou.
- Li koute plis pou ale wè yon espesyalis pase pou ale wè yon doktè òdinè nan yon sant sante (heilsugæsla), kidonk li pi bon pou kòmanse nan sant sante a.
Tretman dantè
- SÍ pataje pri tretman dantè pou timoun yo. Ou dwe peye yon frè anyèl 3,500 ISK bay dantis la pou chak timoun, men apa de sa, tretman dantè pitit ou yo gratis.
- Ou ta dwe mennen pitit ou yo kay dantis pou yon tchèkòp chak ane pou anpeche dan pouri. Pa tann jiskaske timoun nan plenyen pou mal dan.
- SÍ pataje pri tretman dantè pou granmoun aje yo (ki gen plis pase 67 an), moun ki gen evalyasyon andikap ak moun k ap resevwa pansyon reyabilitasyon nan men Administrasyon Asirans Sosyal la (TR). Li peye 75% nan pri tretman dantè a.
- SÍ pa peye anyen pou tretman dantè pou granmoun (ki gen laj 18-66). Ou ka aplike nan sendika ou a (stéttarfélag) pou yon sibvansyon pou ede w peye depans sa yo.
- Antanke refijye, si ou pa kalifye pou yon sibvansyon nan men sendika ou a (stéttarfélag), ou ka aplike nan sèvis sosyal yo (félagsønüstan) pou yon sibvansyon pou peye yon pati nan depans tretman dantè ou yo.
Sèvis medikal deyò lè biwo òdinè yo
- Si ou bezwen sèvis yon doktè oswa yon enfimyè ijan deyò lè sant sante yo ouvè, ou ta dwe rele Læknavaktin (sèvis medikal apre lè ouvè) nan 1700.
- Doktè nan klinik sante lokal yo nan enstitisyon swen sante ki andeyò zòn metwopolitèn nan ap reponn apèl yo nan aswè oswa nan wikenn, men si ou kapab, li pi bon pou wè yo pandan jounen an, oswa sèvi ak sèvis telefòn nan, tel. 1700 pou konsèy, paske enstalasyon yo pandan lajounen yo pi bon.
- Læknavaktin pou zòn metwopolitèn nan sitiye nan dezyèm etaj sant komèsyal Austurver nan Háaleitisbraut 68, 108 Reykjavík, tel. 1700, http://laeknavaktin.is / Li ouvè 17:00-22:00 nan jou lasemèn ak 9:00 - 22:00 nan wikenn.
- Pedyat (doktè timoun) yo ofri yon sèvis aswè ak wikenn nan https://barnalaeknardomus.is/ . Ou ka pran randevou apati 8:00 nan jou lasemèn ak apati 10:30 nan wikenn. Domus Medica sitiye nan Urðarhvarf 8, 203 Kópavogur, tel. 563-1010.
- Pou ijans (aksidan ak maladi grav toudenkou) rele 112.
Bráðamóttaka (Ijans): Kisa pou fè, ki kote pou ale
- Nan ka ijans, lè gen yon menas grav pou sante, lavi oswa pwopriyete, rele Liy Ijans lan, 112. Pou plis enfòmasyon sou Liy Ijans lan, gade: https://www.112.is/
- An deyò zòn metwopolitèn nan, gen sèvis ijans (bráðamóttökur) nan lopital rejyonal yo nan chak pati nan peyi a. Li enpòtan pou konnen ki kote yo ye ak ki kote pou ale nan yon ijans.
- Li koute pi plis pou itilize sèvis ijans yo pase pou ale kay doktè nan yon sant sante pandan lajounen. Epitou, sonje ou dwe peye pou sèvis anbilans yo. Pou rezon sa a, li rekòmande pou itilize sèvis ijans yo sèlman nan ka ijans reyèl.
Bráðamóttaka (Aksidan & Ijans, A&E) nan Landspítali
- Akèy Ijans nan Landspítali nan Fossvogur la ouvè 24 sou 24, 7 jou sou 7, pandan tout ane a. Ou ka ale la pou tretman pou maladi grav toudenkou oswa blesi aksidan ki pa ka tann pou yo fè tretman nan sant sante yo oswa nan sèvis apre lè travay Læknavaktin nan. Tel.: 543-2000.
- Pou timoun yo, akèy ijans Lopital Timoun (Barnaspítala Hringsins) sou Hringbraut la ouvè 24 sou 24. Li fèt pou timoun ak jèn ki gen jiska 18 an. Tel.: 543-1000. NB: Si timoun yo blese, yo ta dwe ale nan depatman ijans nan Landspítali nan Fossvogur.
- Sèvis ijans pou pwoblèm sikyatrik Landspítali a (pou maladi mantal) sitiye nan premye etaj Depatman Sikyatrik ki sou Hringbraut. Tel.: 543-4050. Ou ka ale la san ou pa bezwen pran yon randevou pou tretman ijans pou pwoblèm sikyatrik.
Louvri: 12:00–19:00 Lendi-Vandredi epi 13:00-17:00 nan wikenn ak jou ferye. Nan ka ijans deyò lè sa yo, ou ka ale nan resepsyon ijans lan (bráðamóttaka) nan Fossvogur.
- Pou plis enfòmasyon sou lòt inite akèy ijans Landspítali yo, gade isit la .

Resepsyon ijans nan Fossvogur, gade sou Google maps .
Sal ijans – Lopital Timoun Hringins (Lopital Timoun), gade sou Google maps .
Depatman Ijans - Geðdeild (sante mantal), gade sou Google maps .
Sante ak sekirite
Liy ijans lan ( Neyðarlínan ) 112
- Nimewo telefòn nan ka ijans se 112. Ou itilize menm nimewo sa a nan ka ijans pou kontakte lapolis, ponpye, yon anbilans, ekip rechèch ak sekou, defans sivil, komite byennèt timoun ak Gad Kòt.
- Neyðarlínan ap eseye bay yon entèprèt ki pale lang ou si yo konsidere sa kòm nesesè ijan. Ou ta dwe pratike di ki lang ou pale, an Islandè oswa an Angle (pa egzanp, 'Ég tala arabísku'; 'Mwen pale arab') pou yo ka jwenn bon entèprèt la.
- Si w ap rele ak yon telefòn mobil ki gen yon kat SIM Islandè, Neyðarlínan ap kapab lokalize pozisyon w, men li p ap kapab lokalize etaj la oswa chanm kote w ye a andedan yon bilding. Ou ta dwe pratike di adrès ou epi bay detay sou kote w ap viv la.
- Tout moun, menm timoun yo, dwe konnen kijan pou yo rele 112.
- Moun nan Islann ka fè lapolis konfyans. Pa gen okenn rezon pou ou pè mande lapolis èd lè ou bezwen li.
- Pou plis enfòmasyon, gade: 112.is
Sekirite kont dife
- Detektè lafimen ( reykskynjarar ) yo bon mache, epi yo ka sove lavi ou. Ta dwe gen detektè lafimen nan chak kay.
- Sou detektè lafimen yo gen yon ti limyè ki flache regilyèman. Li ta dwe fè sa: sa montre ke pil la gen kouran, epi detektè a ap fonksyone byen.
- Lè pil ki nan yon detektè lafimen pèdi kouran, detektè a ap kòmanse fè "chiep" (son fò ak kout chak kèk minit). Sa vle di ou ta dwe ranplase pil la epi enstale li ankò.
- Ou ka achte detektè lafimen ak pil ki dire jiska 10 ane.
- Ou ka achte detektè lafimen nan magazen elektrik, magazen materyèl, Öryggismiðstöðin, Securitas ak sou entènèt.
- Pa sèvi ak dlo pou etenn dife sou yon recho elektrik. Ou ta dwe itilize yon kouvèti dife epi gaye l sou dife a. Li pi bon pou mete yon kouvèti dife sou miray la nan kwizin ou, men pa twò pre recho a.
Sekirite trafik
- Dapre lalwa, tout moun k ap vwayaje nan yon machin pasaje dwe mete senti sekirite oswa lòt ekipman sekirite.
- Timoun ki poko peze 36 kg (oswa ki mwens pase 135 cm wotè) ta dwe itilize ekipman sekirite espesyal pou machin epi chita nan yon chèz machin oswa sou yon kousen machin ki gen yon do, ak senti sekirite a tache. Asire w ou itilize ekipman sekirite ki adapte ak gwosè ak pwa timoun nan, epi ke chèz pou tibebe (ki poko gen 1 an) yo fè fas nan bon direksyon an.
- Pifò chèz machin pou timoun dire 10 an, men chèz machin pou tibebe anjeneral dire sèlman 5 an. Ane fabrikasyon chèz la endike anba chèz la oswa sou sit entènèt manifakti a. Si ou achte oswa prete yon chèz machin ki deja itilize, li enpòtan pou tcheke si chèz la te domaje oswa fann.
- Timoun ki poko gen 150 cm wotè pa ka chita sou chèz devan an lè sak lè a aktive.
- Timoun ki poko gen 16 an dwe mete kas sekirite lè y ap monte bisiklèt. Kas yo dwe gen bon gwosè epi byen ajiste.
- Li rekòmande pou granmoun yo sèvi ak kas sekirite tou. Yo bay yon pwoteksyon enpòtan, epi li enpòtan pou granmoun yo bay pitit yo bon egzanp.
- Siklis yo dwe itilize limyè ak kawotchou ak klou pandan sezon ivè a.
- Pwopriyetè machin yo dwe swa itilize kawotchou tout ane a oswa chanje pou kawotchou ivè pou kondwi nan sezon ivè.
Ivè Islandè yo
- Islann sitiye nan yon latitid nò. Sa ba li sware ete klere men long peryòd fènwa nan sezon ivè. Alantou solstis ivè a, 21 desanm, solèy la sèlman anlè orizon an pou kèk èdtan.
- Nan mwa ivè ki fè nwa yo, li enpòtan pou mete reflektè ( endurskinsmerki ) sou rad ou lè w ap mache (sa a aplike sitou pou timoun yo). Ou kapab achte tou ti limyè pou timoun yo mete sou sak lekòl yo pou yo ka vizib lè y ap mache ale lekòl oswa soti lekòl.
- Tan an nan Islann chanje byen vit; sezon ivè yo frèt. Li enpòtan pou abiye byen pou pase tan deyò epi prepare pou van frèt ak lapli oswa nèj.
- Yon bonèt lenn, gan trikote (mitan), yon chanday cho, yon jakèt deyò ki reziste van ak yon kapuchon, bòt cho ak semel epè, epi pafwa kranpon glas ( mannbroddar, pik ki tache anba soulye) - se bagay sa yo ou pral bezwen pou fè fas ak move tan ivè Islandè a, ak van, lapli, nèj ak glas.
- Nan jou klere ak kalm nan sezon ivè ak prentan, souvan li sanble gen bèl tan deyò, men lè ou soti ou jwenn li fè anpil frèt. Pafwa yo rele sa gluggaveður ('tan fenèt') epi li enpòtan pou ou pa kite aparans twonpe ou. Asire w ke ou menm ak pitit ou yo byen abiye anvan ou soti.
Vitamin D
- Akòz kantite jou solèy ki ra nou ka espere an Islann, Direksyon Sante a konseye tout moun pou yo pran sipleman vitamin D, swa sou fòm grenn oswa nan pran lwil fwa mor ( lýsi ). Nòmalman, grenn omega 3 ak lwil fwa reken pa gen vitamin D sof si manifakti a mansyone li espesyalman nan deskripsyon pwodwi a.
- Konsomasyon rekòmande chak jou pou lýsi a se jan sa a:
Tibebe ki gen plis pase 6 mwa: 1 ti kiyè
Timoun ki gen 6 an oswa plis: 1 gwo kiyè
- Konsomasyon rekòmande chak jou pou vitamin D se jan sa a:
- 0 a 9 an: 10 μg (400 AE) pa jou
- 10 a 70 ane: 15 μg (600 AE) pa jou
- 71 an oswa plis: 20 μg (800 AE) pa jou
Alèt metewolojik (avètisman)
- Sou sitwèb li a, https://www.vedur.is/ , Biwo Metewoloji Islandè a ( Veðurstofa Íslands ) pibliye previzyon ak avètisman sou move tan, tranblemanntè, eripsyon vòlkanik ak avalanch. Ou ka wè la tou si yo prevwa limyè nò yo ( aurora borealis ) ap klere.
- Administrasyon Wout Nasyonal la ( Vegagerðin ) pibliye enfòmasyon sou kondisyon wout yo toupatou nan Islann. Ou ka telechaje yon aplikasyon nan Vegagerðin, ouvri sit entènèt http://www.vegagerdin.is/ la oubyen rele 1777 pou jwenn enfòmasyon ajou anvan ou pati nan yon lòt pati nan peyi a.
- Paran timoun ki nan lekòl matènèl (jadendanfan) ak lekòl primè (jis 16 an) ta dwe tcheke alèt metewolojik yo ak anpil atansyon epi swiv mesaj lekòl yo bay yo. Lè Biwo Metewolojik la bay yon Avètisman Jòn, ou dwe deside si ou ta dwe akonpaye (ale avèk) pitit ou yo pou ale lekòl oswa pou soti lekòl oswa nan aktivite apre lekòl. Tanpri sonje aktivite apre lekòl yo ka anile oswa fini bonè akòz move tan an. Yon Avètisman Wouj vle di pèsonn pa ta dwe deplase sof si li absoliman nesesè; lekòl òdinè yo fèmen, men lekòl matènèl ak lekòl primè yo rete ouvè ak yon nivo pèsonèl minimòm pou moun ki enplike nan travay esansyèl (sèvis ijans, lapolis, ponpye ak ekip rechèch ak sekou) ka kite timoun yo sou kont yo epi al travay.
Tranblemanntè ak eripsyon vòlkanik
- Islann sitiye sou fwontyè ant plak tektonik yo epi li anlè yon 'pwen cho'. Kòm rezilta, tranblemanntè (tranblemanntè) ak eripsyon vòlkanik yo relativman komen.
- Chak jou yo detekte anpil tranblemanntè nan plizyè pati nan Islann, men pifò nan yo tèlman piti ke moun pa remake yo. Bilding nan Islann yo fèt ak konstwi pou reziste tranblemanntè, epi pifò nan pi gwo tranblemanntè yo rive lwen sant popilasyon yo, kidonk li trè ra pou yo lakòz domaj oswa blesi.
- Ou ka jwenn enstriksyon sou kijan pou reponn isit la: https://www.almannavarnir.is/natturuva/jardskjalftar/vidbrogd-vid-jardskjalfta/
- Te gen 46 eripsyon vòlkanik nan Islann depi 1902. Eripsyon ki pi byen koni ke anpil moun toujou sonje se te sa ki te fèt nan Eyjafjallajökull an 2010 ak nan zile Vestmannaeyjar yo an 1973.
- Biwo Metewolojik la pibliye yon kat jeyografik ki montre sitiyasyon aktyèl vòlkan yo ke yo konnen nan Islann , ki mete ajou jou apre jou. Eripsyon ka lakòz koule lav, wòch pons ak tonbe sann avèk toksin (pwodui chimik pwazon) nan sann lan , gaz pwazon, zèklè, inondasyon glasyè (lè vòlkan an anba glas) ak vag mare (tsunami). Eripsyon yo pa souvan lakòz viktim oswa domaj pwopriyete.
- Lè gen eripsyon, li ka nesesè pou evakye moun nan zòn danjere yo epi kenbe wout yo ouvè. Sa mande pou otorite pwoteksyon sivil yo reponn rapidman. Nan yon ka konsa, ou dwe aji yon fason responsab epi obeyi enstriksyon otorite pwoteksyon sivil yo.
Vyolans domestik
Vyolans ilegal nan Islann, ni nan kay la ni deyò. Tout vyolans nan yon kay kote gen timoun konsidere tou kòm vyolans kont timoun.
Pou konsèy nan ka vyolans domestik, ou ka kontakte:
- Sèvis Sosyal yo ( Félagsþjónustan ) nan chak zòn minisipal yo.
- Bjarkarhlíð. https://www.bjarkarhlid.is/
- Refuj Fanm yo ( Kvennaathvarf ) https://www.kvennaathvarf.is/
Si ou te resevwa pwoteksyon entènasyonal atravè reyinifikasyon familyal, men ou te divòse ak mari/madanm ou akoz tretman vyolan, Direksyon Imigrasyon an ( Útlendingastofnun , UTL) ka ede ou fè yon nouvo aplikasyon pou yon pèmi rezidans.
Pòtal Vyolans 112 la www.112.is/ofbeldisgatt112 se yon sit entènèt ki jere pa Liy Ijans Islann 112 la, kote ou ka jwenn yon pakèt resous edikatif sou diferan fòm vyolans, etid ka, ak solisyon posib.
Vyolans kont timoun
Lalwa egzije pou tout moun an Islann avèti otorite pwoteksyon timoun yo si yo gen rezon pou yo kwè:
- timoun yo ap viv nan kondisyon ki pa satisfezan pou kwasans ak devlopman yo
- ke timoun yo ekspoze a vyolans oswa lòt tretman degradan
- ke sante ak devlopman timoun yo an danje grav.
Lalwa egzije pou tout moun di otorite pwoteksyon timoun yo si gen rezon pou sispèk lavi yon tibebe ki poko fèt an danje, pa egzanp si manman an ap bwè alkòl oswa ap pran dwòg oswa si l ap sibi tretman vyolan.
Gen yon lis komite byennèt timoun yo sou paj dakèy Ajans Nasyonal pou Timoun ak Fanmi an (Barna- og fjölskyldustofa): . https://www.bvs.is/radgjof-og-upplysingar/listi-yfir-barnaverndarnefndir/
Ou kapab kontakte yon travayè sosyal nan sant sèvis sosyal lokal la ( félagsønsta) tou.
Resepsyon Ijans pou Viktim Vyolans Seksyèl ( Neyðarmóttaka fyrir þolendur kynferðisofbeldis )
- Neyðarmóttaka fyrir þolendur kynferðisofbeldis Inite Resepsyon Ijans pou Viktim Vyolans Seksyèl ouvri pou tout moun, san yo pa yon doktè rekòmandasyon.
- Si ou vle ale nan inite akèy la, li pi bon pou ou rele anvan. Inite a nan lopital Landspítalinn nan Fossvogur (toupre Bústaðarvegur). Rele 543-2000 epi mande pou Neyðarmóttaka a (Inite Vyolans Seksyèl).
- Egzamen ak tretman medikal (ki gen ladan jinekolojik)
- Egzamen medikal legal; prèv yo konsève pou posib aksyon legal (pouswit jidisyè)
- Sèvis yo gratis
- Konfidansyalite: Non ou, ak nenpòt enfòmasyon ou bay, p ap pibliye nan okenn etap.
- Li enpòtan pou vini nan inite a pi vit posib apre ensidan an (vyòl oswa lòt atak). Pa lave anvan yo egzamine w epi pa jete, oswa lave, rad oswa okenn lòt prèv sou sèn krim nan.
Refuj fanm yo ( Kvennaathvarfið )
Kvennaathvarfið se yon refij (yon kote ki an sekirite) pou fanm. Li gen enstalasyon nan Reykjavík ak Akureyri.
- Pou fanm ak pitit yo lè li pa an sekirite pou yo viv lakay yo ankò akoz vyolans, anjeneral nan men mari a/papa a oswa yon lòt manm fanmi an.
- Kvennaathvarfið se pou fanm ki te vyole oswa ki te viktim trafik moun (fòse pou vwayaje al Islann epi fè travay sèks) oswa ki te eksplwate seksyèlman.
- https://www.kvennaathvarf.is/
Telefòn repons ijans
Moun ki viktim vyolans/trafik moun/vyòl ak moun k ap aji pou yo ka kontakte Kvennaathvarfið pou sipò ak/oswa konsèy nan 561 1205 (Reykjavík) oswa 561 1206 (Akureyri). Sèvis sa a ouvè 24 sou 24.
Viv nan refij la
Lè li vin enposib, oswa danjere, pou yo kontinye viv lakay yo akòz vyolans fizik oswa mechanste mantal ak pèsekisyon, fanm yo ak pitit yo ka rete gratis nan Kvennaathvarfið .
Entèvyou ak konsèy
Medam yo ak lòt moun k ap aji nan non yo ka vin nan refij la pou jwenn sipò, konsèy ak enfòmasyon gratis san yo pa bezwen vin rete la. Ou ka pran yon randevou (reyinyon; entèvyou) pa telefòn nan 561 1205.
Bjarkarhlíð
Bjarkarhlíð se yon sant pou viktim vyolans yo. Li se sou Bústaðarvegur nan Reykjavík.
- Konsèy, sipò ak enfòmasyon pou viktim vyolans
- Sèvis kowòdone, tout nan yon sèl kote
- Entèvyou endividyèl
- Konsèy legal
- Konsèy sosyal
- Asistans (èd) pou viktim trafik moun
- Tout sèvis nan Bjarkarhlíð yo gratis.
Nimewo telefòn Bjarkarhlíð se 553-3000
Li ouvè 8:30-16:30 Lendi-Vandredi
Ou ka pran yon randevou nan http://bjarkarhlid.is
Ou kapab voye yon imèl tou nan bjarkarhlid@bjarkarhlid.is
Lis verifikasyon divès kalite
LIS VERIFIKASYON: Premye etap apre yo fin ba ou estati refijye
_ Foto pou kat pèmi rezidans ou a ( dvalarleyfiskort )
- Anjeneral limite a sitwayen ki pa Ikrenyen
- Yo pran foto yo nan biwo ÚTL la oubyen, deyò zòn metwopolitèn nan, nan biwo Komisè Distri lokal la ( sýslumaður ).
- ÚTL ap voye yon mesaj (SMS) ba ou lè kat pèmi rezidans ou a pare, epi ou ka vin pran li.
Louvri yon kont labank kou ou gen kat rezidans ou a.
_ Aplike pou idantifikasyon elektwonik ( rafræn skilríki ). https://www.skilriki.is/ ak https://www.audkenni.is/
_ Aplike pou dokiman vwayaj refijye yo
- Si ou pa ka montre yon paspò ki soti nan peyi lakay ou, ou dwe aplike pou dokiman vwayaj. Ou ka itilize yo menm jan ak lòt dokiman idantite pèsonèl tankou yon paspò ke ou bezwen aplike pou bagay tankou idantifikasyon elektwonik ( rafræn skilríki ).
Kontakte sèvis sosyal yo selon domisil ou a, la ou ka aplike pou asistans finansyèl ak sèvis sosyal.
- Ou ka jwenn enfòmasyon sou otorite lokal yo (minisipalite yo) ak biwo yo isit la: https://www.samband.is/sveitarfelog .
Ou ka aplike nan sèvis sosyal yo (félagsønusta) pou jwenn asistans pou lwaye epi achte mèb ak ekipman.
- Prè pou peye yon depo sou yon lojman lwe (leiguhúsnæði; apatman, flat)
- Sibvansyon pou mèb ak ekipman esansyèl pou kay la
- Alokasyon lojman espesyal: Peman mansyèl siplemantè pou ede w lwe yon apatman, anplis alokasyon lojman regilye a.
- Yon sibvansyon pou kouvri depans premye mwa a, piske yo peye alokasyon lojman an apre sa.
- Yon sibvansyon, ekivalan a alokasyon timoun konplè, pou sipòte ou jiskaske biwo taks la kòmanse peye alokasyon timoun konplè a.
- Gen asistans espesyal ki disponib pou timoun yo, pou kouvri depans tankou frè lekòl matènèl, manje lekòl, aktivite apre lekòl, kan ete oswa aktivite lwazi.
- NB Tout aplikasyon yo jije endividyèlman epi ou dwe ranpli tout kondisyon yo fikse pou resevwa asistans lan.
Ou ka pran yon randevou ak yon konseye nan Direksyon Travay la (Vinnumálastofnun, VMST)
- Pou jwenn èd pou jwenn travay ak lòt fason pou rete aktif
- Enskripsyon pou yon kou (leson) nan lang Islandè epi aprann sou sosyete Islandè a
- Jwenn konsèy sou etid (aprantisaj) ansanm ak travay
- Sant travay la ouvè san randevou soti lendi pou rive jedi soti 13:00 pou rive 15:00.
LIS VERIFIKASYON: Jwenn yon kote pou rete
Apre yo fin ba ou estati refijye, ou ka kontinye viv nan lojman (kote) pou moun k ap aplike pou pwoteksyon entènasyonal la pou sèlman de semèn anplis. Se poutèt sa li enpòtan pou ou chèche yon kote pou ou rete.
_ Aplike pou benefis lojman
_ Aplike nan sèvis sosyal yo ( félagsønusta ) pou jwenn èd pou lwaye epi achte mèb ak ekipman.
- Prè pou peye yon depo sou yon lojman lwe (leiguhúsnæði; apatman, flat)
- Sibvansyon pou mèb ak ekipman esansyèl pou kay la.
- Èd espesyal pou lojman Peman mansyèl anplis alokasyon lojman, ki fèt pou ede w lwe yon apatman.
- Yon sibvansyon pou kouvri depans premye mwa a (paske yo peye alokasyon lojman an retroaktif – apre).
_ Lòt asistans ou ka aplike pou atravè yon travayè sosyal
- Sibvansyon etid pou moun ki poko fini lekòl obligatwa oswa lekòl segondè siperyè.
- Peman pasyèl pri Premye Tcheke Medikal la nan depatman maladi enfeksyon pou pasyan ekstèn nan lopital yo.
- Sibvansyon pou tretman dantè.
- Èd espesyalize nan men travayè sosyal, sikyat oswa sikològ.
NB Tout aplikasyon yo jije endividyèlman epi ou dwe ranpli tout kondisyon yo fikse pou resevwa asistans lan.
LIS VERIFIKASYON: Pou pitit ou yo
_ Enskri nan sistèm sou entènèt minisipalite w la
- Ou bezwen enskri nan sistèm sou entènèt minisipalite w la, tankou Rafræn Reykjavík, Mitt Reykjanes, oubyen Mínar síður sou sitwèb Hafnarfjörður la, pou enskri pitit ou yo lekòl, nan manje lekòl, nan aktivite apre lekòl, ak plis ankò.
_ Aplike atravè yon travayè sosyal pou asistans pou pitit ou yo
- Yon sibvansyon, ekivalan a alokasyon timoun konplè, pou ede w rive nan moman biwo taks la ap kòmanse peye alokasyon timoun konplè a.
- Èd espesyal pou timoun, pou kouvri depans tankou frè lekòl matènèl, aktivite apre lekòl, kan ete oswa aktivite lwazi.
_ Aplike nan Administrasyon Asirans Sosyal la (TR; Tryggingastofnun) pou sipò finansye pou paran selibatè yo
- Enfòmasyon (an Angle) sou sipò pou timoun: https://island.is/en/child-support
- Ou ka fè yon demann pou peman pansyon alimentè bay TR atravè island.is: https://island.is/beidni-um-tr-milliganga-medlag
- Alokasyon pou paran selibatè: https://island.is/en/single-parent-allowances