Kijan pou ede timoun yo fè fas ak chòk
Sant Enfòmasyon Miltikiltirèl la, avèk pèmisyon epi an kolaborasyon avèk Konsèy Refijye Danwa a, pibliye yon bwochi enfòmasyon sou kijan pou ede timoun yo fè fas ak chòk.
Kijan pou ede pitit ou a
- Koute timoun nan. Kite l pale de eksperyans li, panse li ak santiman li, menm sa ki difisil yo.
- Kreye kèk woutin chak jou ak lè fiks pou repa, lè pou dòmi, eksetera.
- Jwe ak timoun nan. Anpil timoun jere eksperyans difisil yo atravè jwèt.
- Pran pasyans. Timoun yo ka bezwen pale de menm bagay la plizyè fwa.
- Kontakte yon travayè sosyal, yon pwofesè lekòl, yon enfimyè lekòl oswa yon sant sante, si ou wè bagay yo ap vin twò difisil oswa si twomatis yo ap vin pi mal.
Ou enpòtan
Paran ak moun k ap pran swen timoun yo se moun ki pi enpòtan nan lavi yon timoun, sitou lè timoun yo bezwen èd pou yo jere eksperyans twomatik. Yon fwa ou konnen kijan eksperyans twomatik afekte timoun yo, li pi fasil pou ou konprann santiman ak konpòtman yo epi pi fasil pou ou ede yo.
Yon reyaksyon nòmal
Sèvo a reyaji nan eksperyans boulvèsan lè li pwodui òmòn estrès, ki mete kò a nan yon eta alèt. Sa ede nou panse byen vit epi aji byen vit, pou nou ka siviv sitiyasyon ki menase lavi nou.
Si yon eksperyans trè entans epi li dire lontan, sèvo a, e pafwa kò a, rete nan yon eta vijilans, menm lè sitiyasyon ki te menase lavi a fini.
Ap chèche sipò
Paran yo kapab tou fè eksperyans evènman twomatik ki ka afekte byennèt yo negativman. Sentòm twomatis yo ka pase de paran bay pitit yo epi yo ka gen enpak sou timoun yo menm si yo pa t fè eksperyans sitiyasyon difisil la dirèkteman. Li enpòtan pou chèche èd epi
pale ak yon moun sou eksperyans ou yo.
Pale ak timoun nan
Anpil paran pa kite timoun yo patisipe nan konvèsasyon granmoun sou eksperyans boulvèsan ak emosyon difisil. Lè paran yo fè sa, yo kwè y ap pwoteje pitit yo. Sepandan, timoun yo santi pi plis pase sa granmoun yo konnen, sitou lè yon bagay pa bon. Yo vin kirye epi enkyete lè yo kenbe yon bagay sekrè pou yo.
Se poutèt sa, li pi bon pou pale ak timoun yo sou eksperyans ak emosyon ou menm ak pa yo, chwazi mo ou yo ak anpil atansyon selon laj timoun nan ak nivo konpreyansyon li pou asire eksplikasyon an apwopriye epi li ankourajan.
Evènman twomatik
Chòk se yon reyaksyon nòmal a evènman anòmal:
- Disparisyon, lanmò oswa blesi yon paran oswa yon manm fanmi pwòch
- Blesi fizik
- Fè eksperyans lagè
- Temwen vyolans oswa menas
- Kouri kite lakay ou ak peyi ou
- Absans yon moun ki gen yon bon bout tan nan fanmi li
- Abi fizik
- Vyolans domestik
- Abi seksyèl
Reyaksyon timoun yo
Timoun yo reyaji nan plizyè fason lè yo fè fas ak chòk. Reyaksyon komen yo enkli:
- Difikilte pou konsantre epi aprann nouvo bagay
- Kòlè, iritabilite, chanjman imè
- Pwoblèm fizik tankou doulè nan vant, maltèt, vètij, kè plen
- Tristès ak izolasyon
- Enkyetid ak laperèz
- Jwèt monotòn oswa egzajere
- Ajite ak ajite
- Kriye anpil, rele anpil
- Kole ak paran yo
- Difikilte pou dòmi oswa reveye lannwit
- Move rèv ki repete
- Laperèz pou fènwa a
- Laperèz pou gwo bri
- Laperèz pou rete pou kont ou