Kif tgħin lit-tfal ilaħħqu mat-trawma
Iċ-Ċentru ta’ Informazzjoni Multikulturali, bil-permess u f’kooperazzjoni mal- Kunsill Daniż għar-Refuġjati , ippubblika browxer informattiv dwar kif tgħin lit-tfal ilaħħqu mat-trawma.
Kif tgħin lit-tifel/tifla tiegħek
- Isma’ lit-tifel/tifla. Ħallih/tifla jitkellem/titkellem dwar l-esperjenzi, il-ħsibijiet u s-sentimenti tiegħu/tagħha, anke dawk diffiċli.
- Oħloq xi rutini ta' kuljum u ħinijiet fissi għall-ikliet, ħin l-irqad u l-bqija.
- Ilgħab mat-tifel/tifla. Ħafna tfal jipproċessaw esperjenzi ta’ niket permezz tal-logħob.
- Kun paċenzjuż. It-tfal jista’ jkollhom bżonn jitkellmu dwar l-istess ħaġa darba wara l-oħra.
- Ikkuntattja ħaddiem soċjali, għalliem tal-iskola, infermier tal-iskola jew ċentru tas-saħħa, jekk issib li l-affarijiet qed isiru diffiċli wisq jew it-trawmi qed jiggravaw.
Int importanti
Il-ġenituri u dawk li jieħdu ħsieb it-tfal huma l-aktar nies importanti fil-ħajja ta’ tifel jew tifla, speċjalment meta t-tfal ikollhom bżonn l-għajnuna biex jipproċessaw esperjenzi trawmatiċi. Ladarba tkun taf kif l-esperjenzi trawmatiċi jaffettwaw lit-tfal, ikun aktar faċli li tifhem is-sentimenti u l-imġieba tagħhom u aktar faċli li tgħinhom.
Reazzjoni normali
Il-moħħ jirreaġixxi għal esperjenzi ta’ niket billi jipproduċi ormoni tal-istress, li jpoġġu lill-ġisem fi stat ta’ twissija. Dan jgħinna naħsbu malajr u niċċaqalqu malajr, sabiex inkunu nistgħu ngħixu f’sitwazzjonijiet li jheddu l-ħajja.
Jekk esperjenza tkun intensa ħafna u ddum fit-tul, il-moħħ, u xi kultant il-ġisem, jibqa' fi stat ta' twissija, anke meta s-sitwazzjoni li thedded il-ħajja tkun għaddiet.
Qed infittex appoġġ
Il-ġenituri jistgħu wkoll jesperjenzaw avvenimenti trawmatiċi li jistgħu jaffettwaw b'mod negattiv il-benesseri tagħhom. Sintomi ta' trawma jistgħu jgħaddu mill-ġenituri lit-tfal tagħhom u jistgħu jaffettwaw lit-tfal anke jekk ma jkunux esperjenzaw direttament is-sitwazzjoni ta' niket. Huwa importanti li wieħed ifittex l-għajnuna u
tkellem ma' xi ħadd dwar l-esperjenzi tiegħek.
Kellem lit-tifel/tifla
Ħafna ġenituri jeskludu lit-tfal minn konversazzjonijiet tal-adulti dwar esperjenzi ta’ niket u emozzjonijiet diffiċli. Billi jagħmlu dan, il-ġenituri jemmnu li qed jipproteġu lil uliedhom. Madankollu, it-tfal iħossu ħafna aktar milli huma konxji tal-adulti, speċjalment meta xi ħaġa tkun ħażina. Isiru kurjużi u mħassba meta xi ħaġa tinżamm sigrieta minnhom.
Għalhekk, huwa aħjar li titkellem mat-tfal dwar l-esperjenzi u l-emozzjonijiet kemm tiegħek kif ukoll tagħhom, billi tagħżel il-kliem tiegħek bir-reqqa bbażat fuq l-età u l-livell ta' fehim tat-tifel/tifla biex tiżgura li l-ispjegazzjoni tkun xierqa u ta' appoġġ.
Avvenimenti trawmatiċi
It-trawma hija reazzjoni normali għal avvenimenti anormali:
- L-għajbien, il-mewt jew il-korriment ta' ġenitur jew membru tal-familja mill-qrib
- Korriment fiżiku
- Nesperjenzaw il-gwerra
- Li tara vjolenza jew theddid
- Il-ħarba minn daru u minn pajjiżek
- Assenza twila mill-familja ta’ wieħed
- Abbuż fiżiku
- Vjolenza domestika
- Abbuż sesswali
Ir-reazzjonijiet tat-tfal
It-tfal jirreaġixxu b'diversi modi għat-trawma. Reazzjonijiet komuni jinkludu:
- Diffikultà biex tikkonċentra u titgħallem affarijiet ġodda
- Rabja, irritabilità, tibdil fil-burdata
- Ilmenti fiżiċi bħal uġigħ fl-istonku, uġigħ ta’ ras, sturdament, dardir
- Dwejjaq u iżolament
- Ansjetà u biża’
- Logħob monotonu jew esaġerat
- Bla kwiet u mħawwad
- Tibki ħafna, tgħajjat ħafna
- Imqabbdin mal-ġenituri tagħhom
- Diffikultà biex torqod jew tqum bil-lejl
- Ħolm il-lejl rikorrenti
- Il-biża’ mid-dlam
- Biża’ minn ħsejjes qawwija
- Il-biża’ li tkun waħdek